مروري بر كتاب
با مطالعه دقیق این کتاب شما از رازی بزرگ باخبر می شوید امت اسلامي پس از پيامبر(ص) به علل مختلفي به گروهها و فرقههاي مختلفي تقسيم شدند؛ نخستين و عمدهترين آنها تقسيم به دو گروه شيعه و سني است. تشيع يا «مكتب اهل بيت» به دليل توصيههاي مكرر پيامبر اسلام(ص) پس از رحلت آن حضرت در كنار قرآن و سنت پيامبر بر افضليت، اعلميت و عصمت اهل بيت و لزوم تبعيت از آنان تأكيد ميورزد. از نظر شيعه، امامت امت پس از پيامبر بر عهده امامان معصوم(ع) است كه همگي از اهلبيت پيامبرند و به وسيله نص به امت اسلامي معرفي شدهاند، اولين آنان حضرت علي(ع) و آخرين آنها حضرت مهدي(عج) است كه به اعتقاد همة مسلمانان منجي نهايي بشريت و عدالت گسترجهاني است. در مقابل تسنن و به تعبير ديگر «مكتب خلفا» هرگونه وابستگي امامت به نص و نيز شرط بودن عصمت در آن را انكار نموده و امامت را امري زميني و نامشروط به عصمت ميداند. در نظر اين گروه، پس از پيامبر كسي داراي مقام عصمت و علم لدني نيست. در عين حال آنان سنت و سيرة خلفاي راشدين و عمل اصحاب را همسنگ سيره معصومين ميانگارند و پس از قرآن و پيامبر بر سنت خلفا تأكيد ميورزند. بنابراين مرجع و حجت وضعي شرعي نزد شيعه عبارت است از: «قرآن + سيره پيامبر + سيره اهل بيت(ع)» و نزد اهل سنت عبارت است از: «قرآن + سيره پيامبر + سيره خلفاي راشدين و عمل اصحاب» بنابراين تفاوت اين دو گروه منحصراً در رهبري سياسي پس از پيامبر نيست، بلكه حجت و مرجع معتبر ديني نيز يكي از وجوه اساسي تمايز آن دو است. چنانكه گذشت حقانيت همه اديان در عرض يكديگر مردود است، اما حقانيت فرقههاي مختلف در درون دين حق چطور؟ آنچه به حكم خرد و نصوص ديني ميتوان گفت اين است كه مذاهب فرقههاي گوناگون اسلامي در اصول مشتركشان همه بر حقند، اما در وجوه اختلافي نميتوان همه را حق انگاشت؛ چرا كه چنين چيزي به تناقض و يا نسبيت حقيقت ميانجامد. در مَثَل استناد امامت به نص و شرط بودن عصمت در آن يا درست است و يا نادرست؛ اگر درست است حق با طرفداران اين انگاره است و در غير اين صورت مخالفان آن بر حقند. در روايات متعددي كه فرق مختلف اسلامي از پيامبر اعظم(ص) نقل كردهاند نيز خبر داده شده است كه امت به بيش از هفتاد فرقه تقسيم خواهد شد و در اين ميان تنها يك فرقه اهل نجات و رستگاري است.
|