مروري بر كتاب
تاريخ ايران در دوران حكومت قاجاريان، بيش از حد تصور رقت انيگز است. بحث تفضيلي آن به مجلداتي احتياج دارد كه در اين دفتر اشاره شده است. نمايشنامههاي دوره قاجاريه بازتابي از وضعيت سياسي اجتماعي آن دوره هستند « سوسمارالدوله» از مهجورترين و در عين حال جذابترين آثار آن دوره است. ميرزا آقاخان تبريزي اصولا نمايشنامهنويس نيست بلكه يك مبارز سياسي اجتماعي است كه در دورهاي هم به كار روزنامهنگاري مشغول بوده و روزنامه «اختر» را منتشر كرده است. متن « سوسمارالدوله» از كتاب سه رساله كه در واقع 2 رساله دارد، گرفته شده است و بازتابي است از شرايط سياسي اجتماعي آن دوره و به خوبي معضلاتي همچون فقر وفاقد مردم، روسپيگري و ... را به نمايش ميگذارد. "نمايش "سوسمارالدوله" يكي از جذابترين و مهجورترين متون نمايشي دوران قاجار است. در اين نمايشنامه سه روايت و قصه وجود دارد كه به صورت قصه در قصه در گفتگويي بين سوسمارالدوله و كلانتر شكل ميگيرد. از آنجا كه نويسنده اثر يك مبارز بوده تلاش ميكرده نقش و سهمي در بيداري آن جامعه ايفا كند. بنابراين با سه رويكرد اجتماعي، سياسي و فرهنگي جامعه آن زمان را به تصوير ميكشد. در بخش اول حكايتي در خصوص روسپيگري درباري آن دوران بازگو ميكند در روايت بعدي فقر و فلاكت مردم آن دوران را به مثابه يك تراژدي نشان ميدهد و در بخش سوم نيز زوال فرهنگي حاكمان ظالم و ستمگر آن دوره را ميبينيم."
|