قاپ كسي را دزديدن
گروه: ضرب المثل

عبارت مثلي بالا كنايه از اين است كه كسي را به لطايف الحيل تحت تاثير قرار دهند و آنچنان نظر مساعدش را به خود جلب كنند كه :« هر چه از او بخواهند بكند و هرحرفي به او بگويند باور نمايد و مخصوصا در مورد قسمت دوم بيشتر موقع استعمال دارد .»

قاپ به معني : استخواني خرد در پارچه گوسفند و غيره آمده وآن را قاپ مورد نظر استخوان پاشنه و سر زانوي گوسفند است كه با آن قاپ بازي ميكنند . اين بازي اختصاص به افراد و جوانان طبقه سوم دارد و با آن چند نوع بازي مي كنند كه اهم آنها عبارت از قاپ سرپا كه به دوطريقه تيلي و پئي كه امروزه رواج چنداني ندارد ، و سه قاپ وچهارقاپ و جز اينهاست .

بازي سه قاپ همان طوري كه از اسمش پيداست ازسه قاپ تشكيل شده وراجع به طرز و كيفيت اين نوع بازي در مقاله نقش آوردن به تفضيل بحث شده است . قاپ بازي به اين ترتيب است كه مقداري قاپ معمولي را در وسط دايره اي به شكل افقي ميچينند . هر يك از بازيكنان يك شاه قاپ در ميان دو انگشت دست دارند و در خارج دايره متناوبا و پشت سر هم با شاه قاپها به قاپهاي وسط دايره ميزنند . هر كس توانست قاپهاي بيشتري را بزند و از دايره خارج كند برنده شناخته مي شود .

مطلب و موضوع مقاله بر سرهمين شاه قاپ است . شاه قاپ بزرگتر از قاپهاي معمولي است . و براي آنكه سنگين باشد معمولا قسمت مقعر وفرو رفته آن را كه جيك ميگويند با سرب پر مي كنند و يا به طور كلي آنرا سوراخ كرده درونش را سرب مي ريزند تا به علت ثقل وسنگيني بتواند قاپها را از وسط دايره خارج كند . اين عمل را بارزدن قاپ و آن قاپ را قاپ پر يا قاپ بارزده مي گويند .

به قول دانشمند معاصر مرحوم جمال زاده :« مردم كهنه قالتاق وكاربر و آزموده و ناقلا را نيز ميگويند : فلاني قاپش پراست .»

پيداست هركس قاپش از نظر سنگيني خوشدست و آماده تر باشد در بازي موفقتر است . در بازيهاي ديگر هم بعضيها با قاپهاي مخصوص خودشان كه قبلا آن را پر كرده اند بازي مي كنند تا هر نقشي را كه بخواهند بر زمين بنشيند . اين قاپها در نزد اهل فن خيلي قيمت دارد و اگراين قاپها دزديده شود سارق و رباينده آن هر چه از صاحب قاپ بخواهد ناچار است تمكين كند و قاپش را پس بگيرد .

درازمنه واعصار گذشته كه بازيها و تفريحات سالم به قدر كفايت وجود نداشت قاپ بازي در نزد جوانان وحتي پيران و سالمندان فارغ البال كاملا رايج بوده است .