|
آدمي ذاتا خوش دارد كه از خود تعريف كند و به بعضي از اعمال و رفتار خود جنبه شاهكار وپهلواني بدهد و گمان مي برد اگرحرفهاي گنده بزند وكارهاي مهمي را بر خلاف حقيقت به خود نسبت دهد حقيقت مطلب هميشه مكتوم مي ماند و رازش از پرده بيرون نمي افتد در حالي كه چنين نيست و قيافه حقيقي اين گونه افراد مغرور خودخواه به زودي نمودار ميگردد . اينجاست كه حاضران مجلس وشنوندگان به يكديگر چشم مي زنند و مي گويند : يارو قمپز در مي كند . يعني حرفهايش توخالي است ، پايه و اساسي ندارد . بشنو وباور مكن .
خلاصه قمپز در كردن به گفته علامه دهخدا به معني :« دعاوي دروغين كردن ، باليدن نابجا و فخر و مباهات بي مورد كردن » است . اگرچه قمپوز لغت تركي است و در لغتنامه دهخدا به معني آلتي موسيقي از ذوات الاوتار است اما بر اثر تحقيقات ومطالعات كافي ، قمپوز توپي بود كوهستاني و سرپر به نام قمپوز كوهي كه دولت امپراطوري عثماني در جنگهاي با ايران مورد استفاده قرار ميداد .
اين توپ اثر تخريبي نداشت زيرا گلوله در آن به كار نمي رفت بلكه مقدار زيادي باروت در آن مي ريختند و پارچه هاي كهنه و مستعمل را با سنبه در آن به فشار جاي مي دادند و مي كوبيدند تا كاملا سفت و محكم شود . سپس اين توپها را در مناطق كوهستاني كه موجب انعكاس و تقويت صدا مي شد به طرف دشمن آتش مي كردند . صدايي آنچنان مهيب و هولناك داشت كه تمام كوهستان را به لرزه در مي آورد و تا مدتي صحنه جنگ را تحت الشعاع قرار مي داد ولي كاري صورت نمي داد زيرا گلوله نداشت .
در جنگهاي اوليه بين ايران و عثماني صداي عجيب و مهيب آن در روحيه سربازان ايرانيان اثر مي گذاشت و از پيشروي آنان تا حدود موثري جلوگيري مي كرد ولي بعدها كه ايرانيان به ماهيت و توخالي بودن آن پي بردند هرگاه صداي گوشخراشش را مي شنيدند به يكديگر مي گفتند :« نترسيد قمپوز درمي كنند.» يعني تو خالي است وگلوله ندارد .
كلمه قمپوز مانند بسياري از كلمات تحريف و تصحيف شده رفته رفته به صورت قمپز تغيير شكل داده ضرب المثل شده است .
|
