جستجو براي:  در 
صفحه کلید فارسی
پ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 Back Space
ض ص ث ق ف غ ع ه خ ح ج چ
ش س ي ب ل ا ت ن م ك گ
ظ ط ز ر ذ د ء و . , ژ
       جستجوی پیشرفته کتاب
  10/01/1403
نویسندگان   ناشران   بانک کتاب   فروشگاه
 
 
مدیریت مقالات > ضرب المثل

چشم زخم
گروه: ضرب المثل

اين لغت مركب هنگامي به كار مي رود كه به گفته علامه دهخدا آسيبي اندك و شكستي كوچك وارد آيد دراين صورت گويند :« فلان كس را چشم زخمي رسيد » يا :« چشم زخمي به نيروي ما رسيد » ومراد آن است كه فلاني مختصر بيماريي دارد ، يانيروي ما شكست كوچكي خورده است .

نادرشاه افشار پس از آنكه شاه طهماسب دوم رااز سلطنت خلع كرد پسرچند ماهه اش را به نام شاه عباس سوم بر تخت نشانيده وخود امور لشكري وكشوري را در دست گرفت . آن گاه به جنگ با عثمانيها شتافت و بغداد را محاصره كرد .درهمان احوال صد هزار سپاه عثماني به فرماندهي توپال عثمان پاشا درمقابل لشكر ايران فرود آمد .

نادرشاه قسمتي از سپاه خود رابه محاصره بغداد گذاشت و خود با قسمت ديگر به لشكر توپال حمله برد ولي چون سپاه نادرخسته و معدود بود ودرمقابل قواي تازه نفس عثماني تاب نياورده متفرق و منهدم گرديد .

همچنين لشكري كه به محاصره بغداد اشتغال داشت در هم شكست . نادر پس از اين شكست اجبارا عقب نشست و در همدان مستقر گرديد ولي كمترين ياس ودلسردي به خود راه نداده نسبت به لشكريان باقي مانده كمال رافت ومهرباني را معمول داشت و به جمع آوري سپاه جديد همت گماشت .

ضمنا به ميرزا مهدي خان منشي دستور داد جريان جنگ و شكست را مبسوطا به ايالات و ولايات وروساي قبايل و عشاير بنويسد و عده بخواهد . ميرزا مهدي خان به اسلوب كتاب دوره شرحي با تعقيد و اطناب و تصنع نگاشت و پس از تمجيد و ستايش فراوان « از پيروزيهاي ظفر نمون!» سپاه نادري چنين اشاره كرد كه :« اندك چشم زخمي به قسمتي از سپاه سپهر دستگاه ...رسيد »! وقتي كه نوشته را به سمع نادر رسانيد سردار نامدار ايران برآشفت و گفت :« اين دروغها و مزخرفات چيست كه به هم بافتي ؟ كدام اندك چشم زخم ؟ كدام پيروزي ظفرنمون؟ چرا حقيقت را نمي نويسي ؟ بنويس شكست خورديم ، آن هم شكست سخت و فاحش . دمار از ما برآوردند » .

اگر چه مثل چشم زخم سابقه قديمي تر دارد و آن را ناشي از چشم شور وديده شور نظر مي دانند .

   
راهنماي سايت
كتاب
مقالات
پيش از مرگ بايد خواند
گزارشات
جان کلام
نقد و ادبيات
تاريخ سينما
شاهنامه خوانی
داستان های کوتاه
امثال و ادبيات كهن
افسانه ها و فرهنگ توده
آی کتاب پلی است بین پدیدآورندگان
کتاب و خوانندگان آثارشان
پیگیری و سفارش تلفنی
88140837