|
كارشناسان معتقدند كه هيچ نظارت و تضمينى بر صحت جوايزى كه در رسانه هاى مكتوب، اينترنت و روى در و ديوار تبليغ مى شود، نيست. با اين حال به نظر مى رسد كه شايد بتوان به برخى ازاين تبليغات اعتماد نسبى داشت. كاوه كيانى منش مى گويد: «منطقى نيست كه شركتى در قرعه كشى هاى خود تقلب كند يا جايزه هاى دروغ را وعده دهد؛ چرا كه سود بسيار زيادى از تبليغات جايزه دار نصيب اين شركت ها مى شود و فروش همواره با وعده جايزه افزايش چشمگيرى داشته است.» ع.احمدى با اشاره به اين كه در سال هاى گذشته هيچ تضمينى در باره تبليغات جايزه دار در هيچ رسانه اى وجودنداشت، مى گويد: «صدا و سيما در سال هاى اخير درمقابل پخش تبليغات جايزه دار، دوبرابر مبلغ جايزه تعيين شده، از شركت موردنظر «چك» دريافت مى كند.»
مجتبى مشيرى مديركل بازرگانى سازمان صدا و سيما با تكذيب دريافت چك به ميزان دوبرابر جايزه هاى تعيين شده، مى گويد: «از آن جا كه برخى شركت ها در سال هاى گذشته به تعهدات خود مبنى بر اختصاص جايزه و سلامت قرعه كشى ها عمل نكردند، صدا و سيما براى تحقق اين وعده ها، از شركت هاى متقاضى تبليغات جايزه دار، تضمين مى گيرد كه البته اين تضمين گاهى اوقات به صورت دريافت چك است.» وى نوع تضمين و ميزان آن را متناسب با ميزان جايزه ها، سابقه عملكرد شركت ها و ميزان اعتبار آنها مى داند. مشيرى تأكيد مى كند كه گاهى اوقات از شركت هاى معتبر و مؤسسات دولتى همچون بانك ها هيچ تضمينى دريافت نمى شود.
تعيين جايزه به قصد فريب، حرام است
سؤال اساسى در ارتباط با تبليغات جايزه دار، حكم شرعى آنهاست. حجت الاسلام محمد صادق مفيدى فر از دفتر آيت الله مكارم شيرازى به خبرنگار ما مى گويد: «اگر تعيين جايزه به قصد فريب، تقلب، فاميل بازى و تضييع حقوق ديگران باشد، حرام است ولى مصرف اين كالاها براى مردم (از آن جا كه از نيت اصلى تبليغ كننده آگاه نيستند) اشكالى ندارد.»
حجت الاسلام غلامرضا كريمى مسئول دفتر آيت الله فاضل لنكرانى در اين باره مى گويد: «اگر تعيين جايزه به قصد فريب براى ايجاد بازار كار پرسودتر باشد، حرام است و در اين موارد حتى خود تبليغ هم اشكال دارد و حرام است.» بنابراين به نظر مى رسد، اين گونه تبليغات كه بيشتر مختص كشورهاى جهان سوم است، نه تنها نوعى فريب افكار عمومى است و آنها را از موضوع كيفيت كالا دور مى كند، بلكه مى تواند با تبليغ فرهنگ مصرف بيش از اندازه به زيان خانواده ها و جامعه باشد. از اين رو بايد با تدوين سياست هاى درازمدت و هدفمند، فرهنگ عمومى جامعه را به سمت صحيح هدايت كرد تا جايى براى اين گونه سوءاستفاده ها باقى نماند.
در تهيه اين گزارش و در مصاحبه با مسئولان و مديران شركت ها، به موارد مشكوكى برخورد كرديم كه از پاسخ صحيح و شفاف به سؤالات ما خوددارى مى كردند و حتى برخى از مسئولان كه وظيفه تأمين و تضمين صحت جايزه ها و قرعه كشى ها را برعهده دارند، پاسخگوى سؤالات و ابهامات به طور شفاف نبودند.
|
