|
• چه كارهايى مى توان كرد تا حافظه مان بهتر كار كند Ah, messagere admirable, lumiere eclatante, je sais votre celerite «آه، اى پيغام بر تحسين برانگيز، اى نور درخشان، من از شكوه تو آگاهم.» اين قطعه اى از يك شعر نيست، بلكه در زبان فرانسه براى به خاطر سپردن سرعت نور (۲۹۹۷۹۲۴۵۸ كيلومتر در ثانيه) ابداع شده است.(تعداد حروف هر كلمه عدد مربوط در رقم سرعت نور را نشان مى دهد) انسان براى به خاطر سپردن مطالبى كه به خاطر سپردن شان دشوار است از مطالبى كمك مى گيرد كه آسان تر به خاطر سپرده مى شوند. مثلاً با نسبت دادن رقمى به يك حرف در زبان نوشتارى، مى توان اغلب تاريخ ها و اعداد و ارقام مهم را تبديل به كلماتى نمود كه به علت آشنا بودن ذهن مان با آنها به آسانى به خاطرسپرده مى شوند. علاوه براين هركس نيز مى تواند روش هايى شخصى و فردى براى افزايش توان بالقوه حافظه اش ابداع كند. حافظه ما در درازمدت از توانايى ذخيره سازى بدون حدوحصر برخوردار است، ليكن استفاده مطلوب از چنين امكانى نيز به تدارك قبلى نياز دارد. هرچه بانك داده هاى ما بهتر سازمان يافته باشد، بهتر مى توانيم به اطلاعات مورد نياز خويش در آن دست يابيم. در اينجا چندين اصل وجود دارد كه توجه به آنها لازم است. نخست بايد اطلاعات درون حافظه خويش را به نظم در آوريم و آنها را طبقه بندى كنيم و پيوندهايى بين آنها با آنچه كه به تازگى آموخته ايم و برايمان آشناست برقرار نماييم. لازم است ردهاى حافظه را افزايش دهيم. هرچه تعداد پيوندها بيشتر باشد، نشانگرهاى بيشترى را براى يافتن يك واژه، يك نام، يا يك مفهوم در اختيار خواهيم داشت. همين طور، خلق تصاوير ذهنى نيز ذخيره سازى و يادآورى اطلاعات را تسهيل مى كند. ديدن و داده هاى ديدارى از قدرت زيادى در زندگى روزمره ما برخوردارند. براى آن كه وقت تان در جست وجو براى يافتن دسته كليد يا عينك تان تلف نشود، عادت كنيد هربار كه اين اشيا را جايى مى گذاريد، حركت دستان خود را با چشم تعقيب كنيد تا تصويرى زنده از آن در ذهن ثبت شود.
•اعداد و ارقام را چگونه به خاطر بسپاريم دنياى تاريخ ها و اعداد و ارقام مناسب ترين قلمرو براى به كارگيرى روش هاى به خاطرسپارى است. نخستين مرحله: ساده سازى؛ مثلاً به جاى يادگرفتن يك عدد ده رقمى، بهتر است آن را به دو عدد پنج رقمى بشكنيد. مرحله دوم: همراه كردن هريك از اين اعداد يا اعداد و ارقام آشنا كه به آسانى به خاطر مى آيند. در هر مورد بايد از ابزار خاصى استفاده نمود مثلاً اگر با شماره هاى قسمت هاى مختلف محلى (مثلاً محل كار خود) آشنا هستيد، مى توانيد از آنها به عنوان مرجع استفاده كنيد. بدين ترتيب كه براى به خاطر سپردن شماره رمز ورودى منزل يكى از دوستانتان (مثلاً عدد ۶۸۳۸) هر كدام ارقام آن را به يكى از آن قسمت ها نسبت دهيد و سپس عبارتى بسازيد كه قسمت هاى مذكور به صورت ارقام فوق در پى يكديگر آيند. به خاطر سپردن عبارت مذكور كه اجزايش كاملاً آشنا هستند، بسيار آسان تر از عدد فوق است. از نشانگرهاى ديگر نيز مى توان استفاده نمود؛ مثلاً تاريخ هاى تولد يا وقايع مهم زندگى تان يا وقايع تاريخى كه با آنها آشنا هستيد. مثلاً يك فرانسوى به آسانى مى تواند شماره تلفن همراه ۱۴- ۴۵- ۸۹- ۱۹- ۰۶ را با يادآورى تاريخ انقلاب فرانسه و دو جنگ جهانى به خاطر سپرد.
•آيا تمرين كردن موثر است حافظه مجموعه پيچيده اى است كه چندين سيستم شخصى فرعى را به جريان مى اندازد. تمرينات پيشنهادى براى بهبود حافظه متعددند. برخى از اين تمرينات را مى توانيد در سايت اينترنتى دكتر كروازيل (www.happyneuron.com) پيدا كنيد، به طور كلى تمرينات حافظه اثر فراگير ندارند، بدين معنى كه هربار تنها بخشى از مغز را تحريك مى كنند. تمرينات ارتباطات بين سلول هاى عصبى را در اين يا آن وظيفه، كه درگير انجام دادن آن هستند، بهبود مى بخشند. ولى با تمرين براى به دست آوردن يك توانايى در زمينه و رشته اى خاص، نمى توان انتظار كسب توانايى ديگرى را نيز داشت مثلاً اگر حافظه تان را پرورش داده ايد كه لغات را از بر كند، ممكن است اين موجب آسان تر پيدا كردن دسته كليد گم شده تان نشود. كار بر روى تمركز و توجه، موجب بهبودى حافظه لغات و اسامى خاص نمى شود. اين اصل بخش بخش بودن حافظه در فعاليت هاى مربوط به استراحت و تمديد قوا نيز صادق است. حل جدول كلمات متقاطع حافظه لغوى تان را تقويت مى كند ولى نه حافظه عددى. براى حفظ كارآيى حافظه، لازم است تمام توانايى هاى بالقوه تان را تقويت كنيد.
•چگونه «شكاف هاى حافظه» را پر كنيم نصف افراد با بيش از ۵۰ سال سن از حافظه خود راضى نيستند. آنها اين مشكل را در زندگى روزمره خويش حس مى كنند: مثلاً در يافتن لغات مناسب مشكل دارند. البته به ندرت مشكل بزرگى وجود دارد. بيمارانى كه از اين وضعيت شاكى هستند، داراى حافظه نسبتاً خوبى هستند كه تقريباً طبيعى كار مى كند. مشكل مذكور نتيجه افت توانايى حفظ و تداوم توجه است كه پيامد طبيعى بالارفتن سن است؛ يا ممكن است در نتيجه خستگى يا تنش عصبى پيش آيد. وضعيت هاى غيرطبيعى (زوال عقل، آلزايمر...) كم سر و صداتر بروز مى كنند، چرا كه بيمار خود از اين ناتوانى خويش آگاه نيست، ولى با پرسش از اطرافيان مى توان از علائم و نشانه هاى آن اطلاع حاصل نمود: اين كه فرد سئوالى را بارها و بارها تكرار مى كند، اغلب راه منزلش را گم مى كند، يادش نمى آيد كه مثلاً ده روز قبل چه اتفاقى برايش افتاده، يا اين كه چه روزى سالروز تولد نوه اش است... اگر در توانايى هاى مغزى كسى شك كرديد، انجام آزمون هاى ارزيابى كاركرد ذهن را فراموش نكنيد. در فرانسه حدود ۱۰۰ بيمارستان خدمات تخصصى («مشاوره حافظه») در اختيار مراجعه كنندگان قرار مى دهند. مدت يك جلسه معاينه و بررسى كاركرد حافظه بين يك تا سه ساعت است.
|
|
