وقتي كه دو دسته مخالف به جان يكديگر افتند و از هر گونه جرح و ضرب و قتل و خونريزي كوتاهي نورزند دسته و جمعيت ثالثي كه اتفاقاً با هر دو دسته اختلاف عقيده داشته باشد به جاي آنكه واسطه اصلاح و آشتي شود نايره تشديد اختلاف را دامن زند تاقوت و نيرومندي طرفين به ضعف و ناتواني گرايد و سرانجام برتري و سيادتش محرز و مسلم گردد. اگر از اين گونه افراد و جوامع علت دو به هم زني و سعايت را جويا شوند و آنها را از اقدام به تشديد اختلاف ديگران برحذر دارند پشت چشم نازك كرده و جواب متكلم به اين مثال منظوم مترنم مي شوند: ميان گبر و نصاري هميشه باد نزاع ز هر طرف كه شود كشته سود اسلام است چون ريشه تاريخي مصراع دوم كه امروزه به صورت ضرب المثل درآمده است در واقع از فلسفه اسلام و تسليم آب مي خورد لازم است به شرح جريان بپردازيم.
|