|
دكتر محمد وفادار كارشناس IT در اين مورد مى گويد: «آسيب شناسى چنين مسأله اى بيشتر از آن كه اينترنت را زير سؤال ببرد به شرايط و محيط پيرامونى ما برمى گردد. در حقيقت اينترنت يك وسيله و يك كانال ارتباطى است، اما نحوه مراجعه به آن به خلأهاى ما برمى گردد. هر كس پرسش ها و كاستى هاى خاص خود را در برابر اينترنت مطرح مى كند. در حقيقت اينترنت بايد از سويى در جامعه كاربردى شود و اين مسأله به مدارس، دانشگاه ها، مراكز تجارى و اقتصادى، مراكز فرهنگى و غيره برمى گردد و از سويى اينترنت مى تواند جاى خالى بسيارى از نداشته ها و خلأها را نيز پركند. بنابراين اينترنت يك بسته انباشته شده از اطلاعات، سرگرمى ها و منابع متعدد است. ولى محيط اجتماعى و فرهنگى موجود است كه به نوع استفاده و يا حداقل كاربردى كردن اينترنت مربوط مى شود. اين كه ما اتومبيل داشته باشيم ولى بزرگراه براى راندن نداشته باشيم، مشكل كمپانى اتومبيل سازى نيست. اين مشكل ماست كه چرا بزرگراه براى راندن اتومبيلى كه خريده ايم، نداريم.» با اين حال اين مسأله درگير مسائل پيچيده اجتماعى و فرهنگى است. * ورق زدن يا كليك كردن اما اين كه آيا اينترنت خواندن مى تواند جاى كتاب خواندن را بگيرد اندكى مشخص تر است. در اين جا ما تنها با يك مسأله روبه روييم و آن اين كه آيا عمر كاغذ چاپى كتاب به انتهاى خود نزديك مى شود و يا اين كه مطالعه روى كاغذ ريشه دارتر و همچنين كاربردى تر از آن است كه براى هميشه جاى خود را به صفحه هاى كتاب در اينترنت بسپارد. البته راه ميانه اى هم وجود دارد، كتاب چاپى و كتاب اينترنتى مى توانند مكمل هم باشند، مى توانند بازار و مخاطبين خود را غنا ببخشند و همكارى مترقى ترى داشته باشند. نگاهى به كتابخوانى اينترنتى نشان مى دهد كه به عنوان نمونه كتابخوانى اينترنتى از ۱۰ سال گذشته در كشور آمريكا رواج بيشترى پيدا كرده است، چنان كه ۲۳ درصد كاربران در اين كشور كتاب هاى مورد علاقه خود را از طريق اينترنت مطالعه مى كنند. همين مسأله موجب شده تا گردش مالى نويسندگان و مؤلفانى كه كتاب هاى خود را به صورت اينترنتى در اختيار خوانندگان قرار مى دهند به ۷۵ ميليون دلار برسد. با اين حال پژوهشگران عرصه كتاب نگاه بنيادى ترى به اين مسأله دارند. بهروز حيدرى كارشناس ارشد كتابدارى و اطلاع رسانى در همين باره به محدوديت ها و موانعى كه درباره كتابخوانى اينترنتى وجود دارد اشاره مى كند: «محدوديت دسترسى به خط اينترنتى و كامپيوتر به ويژه در كشورهاى درحال رشد همچنان وجود دارد. با اين حال كاهش بهاى كامپيوتر و هزينه اتصال به اينترنت در سال هاى گذشته اين مانع را از بين مى برد. حق مؤلف و مالكيت معنوى نشر كتاب در محيط وب يكى از چالش ها و موانع ديگر است. نحوه پرداخت هزينه كتاب و استفاده از كارت هاى اعتبارى در محيط وب نيز يكى ديگر از اين موانع است. اما مسأله مهم ديگر به مشكلات كتاب خواندن در محيط وب برمى گردد. اين كه آيا مانند كتابخانه هاى حقيقى، منابع موجود همواره قابل دسترس هستند، آيا نشانى آنها تغييرى نمى كند، آيا تغييرى در محتواى اطلاعات پديد نمى آيد از سوى ديگر نشر الكترونيكى برخى لذت ها و جنبه هاى معنوى خواندن كتاب چاپى را از ميان مى برد. لذت ورق زدن صفحه كتاب هاى چاپى، مطالعه كتاب هنگام خواب يا هر حالتى كه خواننده احساس آرامش و راحتى كند، بردن كتاب به مدرسه، سفر يا محل كار و خواندن آن در هر زمانى كه به آن احتياج است. هديه دادن و هديه گرفتن كتاب، گردآورى كتاب هاى هنرى و چيدن آنها در قفسه كتابخانه شخصى در نشر الكترونيكى امكانپذير نيست. انسان ممكن است با يك كتاب چاپى انس بگيرد و بارها آن را بخواند و از تماس با آن لذت ببرد و يا در حاشيه آن مطالبى يادداشت كند كه در جهان الكترونيكى امكانپذير نيست. بسيارى از افراد هم علاقه مندند تا به كتابفروشى ها بروند و به مرور قفسه هاى كتاب بپردازند. حال آن كه دنياى ديجيتال، جهانى خشن، ناپايدار و شايد هم بى وفا است.
|
