جستجو براي:  در 
صفحه کلید فارسی
پ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 Back Space
ض ص ث ق ف غ ع ه خ ح ج چ
ش س ي ب ل ا ت ن م ك گ
ظ ط ز ر ذ د ء و . , ژ
       جستجوی پیشرفته کتاب
  06/02/1403
نویسندگان   ناشران   بانک کتاب   فروشگاه
 
 
مدیریت مقالات > روانشناسي عمومي

ورود كابوس به خواب ممنوع! ؛ چند راه براى برگرداندن آرامش به كودكانى كه كابوس مى بينند

گروه: روانشناسي عمومي
نویسنده: غزاله مرعشى

هنوز به طور قطعى مشخص نشده است كه كودكان از چه سنى خواب مى بينند ولى حتى كودكان نوپا گاهى درباره خواب هايشان كه رؤياهايى شيرين و يا ترسناك هستند حرف مى زنند. تقريباً همه بچه ها هر چند وقت يك بار خواب هاى ترسناك يا ناراحت كننده مى بينند ولى در سنين پيش دبستانى - كه بچه ها اغلب ترس از تاريكى دارند - تعداد كابوس ها بسيار بيشتر مى شود. هيچ راه قطعى براى جلوگيرى از كابوس ديدن بچه ها وجود ندارد. ولى والدين مى توانند شب ها محيطى آرام براى خواب فرزندانشان فراهم آورند. در اين صورت حتى اگر بچه ها باز هم كابوس ببينند با كمى دلدارى و قوت قلب دادن والدين، آرامش خود را سريع تر به دست مى آورند.

اگر بچه ها بتوانند با كمك والدينشان بر اين ترس هاى كودكانه غلبه پيدا كنند، در آينده مى توانند راحت تر با موقعيت هاى سخت و هراس آور كنار بيايند و بر آنها مسلط شوند.

كابوس فقط يك رؤياست

كابوس ها، مانند بقيه رؤياها در مرحله اى از خواب رخ مى دهند كه مغز بسيار فعال و مشغول طبقه بندى اطلاعات جديدى كه در طول روز به دست آورده در حافظه است . تصاويرى كه مغز در حال پردازش آنها است آنقدر واضحند كه كاملاً واقعى به نظر مى رسند و حتى مى توانند احساساتى مانند ترس را در فرد برانگيزند.

در اين مرحله از خواب كه مرحله REM ناميده مى شود چشم ها به سرعت زير پلك ها حركت مى كنند. كابوس ها معمولاً در نيمه دوم خواب رخ مى دهند زيرا مرحله REM در آن زمان طولانى تر است. وقتى بچه ها بعد از كابوس ديدن از خواب مى پرند، تصاويرى كه در رؤيا ديده اند هنوز به صورت واضح و آشكار در ذهنشان است و كاملاً واقعى به نظر مى رسد، پس طبيعى است كه كودك بترسد و پدر و مادرش را صدا بزند.

بچه ها در سنين پيش دبستانى كم كم متوجه مى شوندكه كابوس ها فقط يك رؤيا هستند و چيزهايى كه در خواب ديده اند واقعيت ندارد و نمى تواند به آنها آسيبى برساند، ولى حتى دانستن اين واقعيت مانع ترسيدن آنها نمى شود. حتى در سنين بالاتر، وقتى بچه ها بعد از كابوس از خواب مى پرند، مى ترسند و احتياج به حمايت و حضور پدر و مادرشان دارند.

چرا كودكان كابوس مى بينند

جواب اين سئوال هنوز به طور دقيق مشخص نشده است ولى به نظر مى رسد رؤياها در نتيجه پردازش افكار، احساسات، نگرانى ها و دغدغه هاى كودكان در ذهنشان به وجود مى آيد.
در بيشتر مواقع كابوس ديدن كودكان هيچ علت واضح و روشنى ندارد، ولى در بعضى موارد، زمانى كه كودكان دچار استرس مى شوند يا تغييرى در زندگى شان به وجود مى آيد، كابوس مى بينند. موقعيت هايى مانند اسباب كشى، رفتن به يك مدرسه جديد، به دنيا آمدن يك فرزند ديگر يا درگيرى ها و مشاجرات خانوادگى كودك را دچار پريشانى مى كند و اين نگرانى ها در رؤياهاى او بازتاب مى يابد. گاهى اوقات كابوس ها بخشى از واكنش كودك به يك حادثه تلخ مانند بلاياى طبيعى، تصادف يا زخمى شدن است كودكانى كه قوه تخيل قوى اى دارند اگر قبل از خواب كتاب هاى ترسناك بخوانند يا فيلم هاى وحشت آور ببينند، اغلب دچار كابوس مى شوند.

مضمون كابوس ها تا حد زيادى بستگى به سن كودك و نگرانى ها و دغدغه هاى او در آن مقطع زمانى خاص دارد. هيولاها ، آدم هاى بد، حيوانات و موجودات خيالى معمولاً شخصيت هاى ثابت كابوس هاى كودكان هستند. رؤياهاى پريشان مى تواند شامل خورده شدن توسط يك موجود خيالى، گم شدن، تحت تعقيب بودن يا تنبيه شدن باشد.
بعضى وقت ها هم كابوس ها شامل قسمت هايى از اتفاقات و تجربيات روزانه بچه ها است كه به شيوه هراس آورى تغيير شكل پيدا كرده است. ممكن است زمانى كه كودك از خواب مى پرد تمام جزئيات را به خاطر نياورد ولى معمولاً بعضى از تصويرها ، شخصيت ها، موقعيت ها و به طور كل قسمت هاى وحشتناك خوابش را به راحتى به ياد مى آورد.

راه چاره

والدين نمى توانند از كابوس ديدن فرزندانشان جلوگيرى كنند، اما مى توانند با فراهم كردن شرايط مطلوب بچه ها را براى يك خواب آرام آماده كنند و اين آرامش به آنها كمك مى كند تا رؤياهاى شيرينى داشته باشند. براى به وجود آوردن حس آرامش و امنيت پيش از خواب فرزندانتان اين نكات را رعايت كنيد:

- بچه ها بايد سر ساعت مشخص بخوابند و در ساعت مشخص از خواب بيدار شوند.
بانزديك شدن زمان خواب، بچه ها بايد فعاليت هاى ذهنى و جسمى شان را كمتر كنند تا براى خواب آماده شوند. دوش گرفتن قبل از خواب، بوسيدن بچه ها، خواندن كتاب داستان يا يك صحبت كوتاه در باره وقايع خوشايندى كه در طول روز اتفاق افتاده است مى تواند به آنها كمك كند تا خواب راحتى داشته باشند.

- تخت بچه ها بايد نرم و راحت و دوست داشتنى باشد. مى توانيد اسباب بازى يا عروسك دلخواه فرزندتان را موقع خواب به او بدهيد. وجود چراغ خواب به بچه ها كمك مى كند تا بدون ترس از تاريكى و با آرامش به خواب بروند.

- به فرزندانتان اجازه ندهيد قبل از خواب فيلم هاى ترسناك ببينند يا كتاب هاى ترسناك بخوانند، بخصوص اگر قبلاً سابقه كابوس ديدن داشته باشند.

- به كودكان خردسالتان بگوييد كه كابوس فقط يك رؤياست ، واقعيت ندارد و نمى تواند به آنها آسيب برساند.

- اگر نيمه هاى شب فرزندتان با ترس و وحشت از خواب پريد مى توانيد با اين روش ها آرامش را به او برگردانيد:

- فرزندتان نياز به حضور آرامش بخش شما دارد تا دوباره احساس امنيت و اطمينان خاطر پيدا كند. به او بگوييد كه شما هميشه و هر وقت كه نياز داشته باشد دركنارش هستيد.

- با لحنى آرام به او بگوييد كه كابوس ديده است ولى ديگر كابوس تمام شده، همه چيز مرتب است و موجودات ترسناكى كه در خواب ديده، نمى توانند صدمه اى به او بزنند.

- او را به خاطر ترسش سرزنش نكنيد. به او بگوييد حتى بزرگترها هم گاهى خواب بد مى بينند و ممكن است بترسند يا ناراحت شوند زيرا رؤياها خيلى واقعى به نظر مى رسند پس ترسيدن از كابوس، طبيعى است.

ـ كودكان خردسال قوه تخيل قوى اى دارند و هر چيزى را به راحتى تصور مى كنند. مى توانيد با هم بازى كوچكى كنيد. با يكديگر تصور كنيد كه يك اسپرى جادويى ضدهيولا داريد و مى توانيد با آن تمام موجودات خيالى كابوس را از بين ببريد. به كمك هم ، همه جا، حتى زير تخت و توى كمد را اسپرى بزنيد. در اين صورت فرزندتان با خيالى آسوده و از آن مهم تر با شادى به خواب مى رود.

- اگر فرزندتان از تاريكى مى ترسد، حتماً در اتاقش چراغ خواب بگذاريد. در صورت لزوم اجازه بدهيد يك چراغ قوه با خود به رختخواب ببرد.

- به هرطريقى كه مى توانيد آرامش را به او برگردانيد. عروسك مورد علاقه اش را به او بدهيد. داستانى را كه دوست دارد برايش تعريف كنيد. يك موسيقى ملايم بگذاريد. از او بخواهيد بگويد دوست دارد چه چيزهايى را در خواب ببيند. او را ببوسيد و بخواهيدكه يكى از بوسه هايتان را در مشتش نگه دارد تا به خواب برود.

- علتى ندارد زمانى كه فرزندتان از خواب پريد با او درباره چيزهايى كه در كابوس ديده صحبت كنيد، فقط سعى كنيد به او احساس آرامش و امنيت را برگردانيد و كمك كنيد تا دوباره به خواب برود، ولى در طول روز به او اجازه بدهيد درباره كابوسش با شما صحبت كند يا حتى آن را نقاشى كند يا درباره اش چيزى بنويسد ، زيرا بسيارى از موجودات ترسناك و خيالى در روشنايى روز قدرتشان را از دست مى دهند.
مى توانيد از فرزندتان بخواهيد با كمك تخيلش يك پايان خوب براى كابوسى كه شب گذشته ديده است بسازد. براى بسيارى از كودكان كابوس ديدن فقط گاهى وقت ها اتفاق مى افتد. در اين صورت جاى نگرانى نيست و با كمى محبت و دلدارى پدر و مادر مشكل حل مى شود.

ـ اگر كابوس ها آن قدر زيادند كه فرزندتان نمى تواند به اندازه كافى بخوابد يا دچار مشكلات رفتارى و احساسى شده است، بهتر است با يك پزشك دراين باره مشورت كنيد.

قسمت قبل   
راهنماي سايت
كتاب
مقالات
پيش از مرگ بايد خواند
گزارشات
جان کلام
نقد و ادبيات
تاريخ سينما
شاهنامه خوانی
داستان های کوتاه
امثال و ادبيات كهن
افسانه ها و فرهنگ توده
آی کتاب پلی است بین پدیدآورندگان
کتاب و خوانندگان آثارشان
پیگیری و سفارش تلفنی
88140837