لاش با تكيه بر تحليل هاى روانكاوانه ملانى كلاين از كودك خودشيفته و تعميم آن به شخصيت خودشيفته معاصر، نتيجه مى گيرد كه بيمار خودشيفته اگرچه مى تواند ديگران را تحت تأثير قرار دهد، اما ارزش زدايى از ديگران همراه با فقدان كنجكاوى درباره آنها زندگى شخصى او را فقير و بى محتوا كرده، احساس تهى بودن را تقويت مى كند. او فاقد هرگونه تعهد و پيوند واقعى با جهان است و ظرفيت والايش اندكى دارد. از اين رو، براى تحسين خود، به ديگران وابسته است و نوعى زندگى انگلى را ادامه مى دهد. از وابستگى عاطفى مى هراسد و از روابط شخصى خود به شيوه اى سرد سوءاستفاده مى كند و اين روابط را پوچ و مصنوعى و غيرارضاكننده مى كند. تأثيرات ويرانگر خودشيفتگى در نيمه دوم عمر فرد خودشيفته بسيار مهم است. در جامعه اى كه از پيرى و مرگ هراس دارد، پيرى سبب وحشتى خاص در كسانى مى شود كه از وابستگى مى هراسند و به سبب اهميتى كه براى خودشان قائل مى شوند، تحسينى را كه معمولاً از جوانان مى شود (از نظر زيبايى، شهرت و جاذبه) براى خودشان مطالبه مى كنند. براى فرد خودشيفته پذيرش اين حقيقت كه اكنون نسلى جوان تر از او از لذات زيبايى، قدرت، ثروت و خلاقيت بهره مند است، ناممكن است. به تعبير كرنبرگ امكان اين كه فرد خودشيفته بتواند از طريق هم هويت شدن و مشاركت فزاينده با خوشبختى و دستاوردهاى ديگران، از زندگى خودش لذت ببرد به گونه اى تراژيك فراسوى ظرفيت هاى شخصيت خودشيفته قرار دارد. زيرا خودشيفته نمى تواند با كس ديگرى هم هويت شود مگر اين كه ديگرى را ادامه خودش ببيند و هويت ديگرى را محو كند. (همان: ۸۶). به عقيده جول كول تشديد و تحريك خواست هاى كودكان به وسيله تبليغات، غصب اقتدار پدر و مادر توسط رسانه ها و مدرسه و عقلانى شدن زندگى درونى همراه با وعده كاذب ارضاى شخصى، گونه جديدى از «انسان اجتماعى» خلق كرده است كه نتيجه اش نه يك بيمارى عصبى كلاسيك كه در آن غرايز كودكانه به وسيله اقتدار پدرانه سركوب مى شود، بلكه نسخه مدرنى است كه در آن غرايز تحريك و منحط مى شوند و نه وسيله مناسبى براى ارضا مى يابند و نه شيوه هاى منسجمى براى كنترل. از همين روست كه به تعبير لاش، «فرد خودشيفته نخستين داوطلب روانكاوى پايان ناپذير است.» زيرا در روانكاوى مذهب يا شيوه اى از زندگى را جست و جو مى كند و اميدوار است در روابط درمانى پشتيبانى بيرونى براى توهماتش درباره «همه توانى» و جوانى ابدى خودش بيابد. (همان: ۴۰).
|