كنترل سرنوشت به روش آسان
گروه: روانشناسي عمومي
منبع: شرق

بدون ترديد همه مى دانند كه لازمه داشتن يك زندگى رضايت بخش، ايجاد تعادل در جنبه هاى مختلف زندگى از جمله زندگى شخصى، اجتماعى و شغلى است.
اما صرف نظر از شرايطى كه هر كس در طول زندگى تجربه مى كند، زندگى شامل قدم هاى كوچكى است كه مجموعه آنها در طول زمان مسيرى را به سوى سرنوشت نهايى هر فرد شكل مى دهد. هر چه اين قدم هاى كوچك سريع تر و با موفقيت بيشترى برداشته شوند، سرنوشت بهترى در انتظار افراد خواهد بود. متأسفانه تعداد كمى از مردم واقعاً مى دانند كه مى خواهند در آينده به كجا برسند، اما هر كس در ضمير ناخودآگاهش تصويرى كلى دارد كه شامل مجموعه انتظارات او از زندگى است.
نگاهى به تاريخ نشان مى دهد كسانى كه توانسته اند موفقيت هاى بزرگى در زندگى شان كسب كنند، افرادى بوده اند كه توانسته اند كنترل سرنوشت شان را به دست بگيرند. در واقع كسانى كه هدف مشخصى براى خودشان در نظر گرفته اند، تنها و تنها خودشان مسئول تلاش براى رسيدن به اين هدف هستند. هر كس ممكن است در طول راه به ديگران كمك كند، اما منتظر ماندن براى كمك ديگران در رسيدن به اهداف شخصى يك اشتباه بزرگ است. حتماً مى گوييد اين تصور تا حد زيادى بدبينانه است.
اما يك تصور بدبينانه كه به واقعيت نزديك تر باشد كمك بزرگترى است تا يك تصور خوش بينانه رويايى و شما خودتان قضاوت كنيد كه در لحظات بحرانى به جز خود شما چه كس ديگرى مى تواند بيشترين كمك را به شما بكند؟ صرف نظر از اينكه شما اهدافى در زندگى تان داريد يا خير، مطلب امروز مى تواند در ايجاد اهداف شخصى و رسيدن به آنها كمك قابل توجهى به شما بكند.
< ايجاد هدف شهرزاد يك دختر ۲۴ ساله است كه تازه از دانشگاه در رشته مهندسى كامپيوتر فارغ التحصيل شده است. يكى از دوستانش قبل از كنكور به او گفته بود كه رشته كامپيوتر تضمين كننده موفقيت او در آينده است و او هم گوش داده بود. حالا پس از ۴ سال او كاملاً نااميد از رشته اى كه در دانشگاه انتخاب كرده بود به دنبال راه تازه اى در زندگى اش مى گردد. شوهر خاله اش كه به تازگى وارد كار تبليغات شده به او مى گويد كه آينده جهان به جاى كامپيوتر در دست تبليغات است و شهرزاد فكر مى كند بايد هرطور شده وارد بازار تبليغات شود.
فكر مى كنيد چند وقت ديگر شهرزاد كجا خواهد بود؟
پس اولين نكته در زمينه تعيين هدف اين است: ديگران نبايد به شما بگويند چه هدفى داشته باشيد و به كجا بايد برسيد. تنها كسى كه بايد اهداف شما را تعيين كند خود شما هستيد. چون تنها شما و شما هستيد كه در آينده بايد با نتايج كارهايى كه انجام داده ايد روبرو شويد. اهداف بخشى از زندگى شخصى شما هستند. پس اجازه ندهيد ديگران براى شما هدف تعيين كنند. اما اگر تا بحال هدف مشخصى براى خود نداشته ايد، بهتر است به خواندن اين مطلب ادامه دهيد.

شما چه كارهايى را مى توانيد به خوبى انجام دهيد؟
براى اهداف ميان مدت، بهترين زمينه هاى انتخاب، زمينه هايى هستند كه شما قادر هستيد آنها را خوب انجام دهيد. حتى يك ورزشكار هم براى قهرمان شدن نياز به تمرين دارد. اما اگر توانايى خوبى در يك زمينه خاص داشته باشيد، خيلى زودتر به موفقيت خواهيد رسيد و اين موفقيت مى تواند به شما دلگرمى بيشترى در رسيدن به اهداف بزرگ ترى كه انرژى و پشتكار بيشترى نياز دارند بدهد.
انجام چه كارهايى براى شما لذت بخش تر است؟ اگر شما واقعاً فكر مى كنيد در انجام هيچ كارى توانايى خاصى نداريد كه بتوانيد روى آن تمركز كنيد، كه البته خود اين تصور جاى بحث دارد، هيچ جاى نگرانى وجود ندارد. چون شما مى توانيد با تمركز بيشتر و تلاش افزون تر در حد بهترين افراد در هر زمينه قرار بگيريد. اما يك نكته كليدى وجود دارد. بعضى افراد هستند كه هيچ وقت از بازى فوتبال خسته نمى شوند. بعضى ديگر كتاب خواندن را هيچوقت ترك نمى كنند. بعضى ها آشپزى را خيلى دوست دارند. اين افراد كمتر ممكن است از تلاش و صرف انرژى در اين زمينه ها خسته شوند و از آن روى برگردانند. پس اهداف شما چنانچه در راستاى آنچه لذت مى بريد قرار بگيرند، همين علاقه خاص تضمين كننده موفقيت شما خواهند بود.
آيا اهداف شما واقع بينانه هستند؟
از آنجا كه انسان بطور طبيعى احساساتى و رؤيايى است، بعضى افراد نيز تصميماتى مى گيرند كه صرفاً برخاسته از احساسات آنهاست و به محض عبور از فيلتر منطق رد مى شود. واقع بينانه بودن يك هدف يعنى تصور امكان پذير بودن آن در قالب پيشينه، تحصيلات، شخصيت، توانايى ها، تجربيات، محيط و البته زمان. اين نكته آخر بسيار مهم است. بعضى از اهداف صرف نظر از ميزان تلاش شما در مقاطع زمانى خاصى امكان برآورده شدن ندارند. بنابراين حتى چنانچه ساير موارد موافق اهداف شما هستند، گاهى اوقات صبر لازم است تا شرايط زمانى رسيدن به اهداف نيز فراهم شود.
اساس انتخاب اهداف شما چيست؟
بهتر است در جواب دادن به اين سؤال روراست باشيم. اگر اهداف بر اساس يك بينش كلى از زندگى تعيين شده باشند، امكان خارج شدن شما از مسير تلاش براى آنها به حداقل مى رسد. اهدافى سطحى مانند پول، شهرت و موفقيت در بهترين حالت مى توانند نتايج اهداف شما باشند. بدين ترتيب با بازنگرى اهداف مى توان آنها را به شكلى عميق تر و بر اساس معيارهاى كلى ترى تغيير داد كه به شما دلگرمى بيشترى براى تلاش بدهند.

ارتباط اهداف شما با هم چگونه است؟
از آنجا كه هيچ بخشى از زندگى يك فرد جدا از بخش هاى ديگر نيست، ممكن است گاهى اوقات پيشرفت در يك زمينه و موفقيت در يك بعد خاص، زمينه را براى رسيدن به اهداف ديگر آماده كند كه تلاش براى رسيدن به آنها بطور انفرادى بى نتيجه خواهد بود. مثلاً داشتن يك شغل خوب هدفى است كه به تنهايى تلاش براى رسيدن به آن بيفايده است. اما از طريق پيشرفت در بعد تحصيلات، امكان رسيدن به اين هدف بيشتر خواهد شد. بدين ترتيب اهدافى كه در موقعيت فعلى قابل برآورده شدن نيستند، با تلاش جهت تغيير موقعيت قابل حصول خواهند شد. بدين ترتيب تغييرات جزئى تر مى توانند اهداف كوتاه مدتى باشند كه رسيدن به اهداف بلندمدت تر و جدى تر را تضمين خواهند كرد.
وقتى اهداف شما برآورده شدند چه مى كنيد؟
تعيين هدف و تلاش براى رسيدن به آن يك فرآيند دائمى است كه همواره در طول زندگى ادامه پيدا مى كند. اگرچه موفقيت هاى گذشته مى توانند بسيار خوشحال كننده و البته دلگرم كننده باشند، اما نبايد اجازه داد مانع تعيين اهداف جديد و تلاش براى موفقيت هاى افزون تر شوند. هميشه فكر كنيد موفقيت در يك قدمى شماست، نه پشت سر شما!
چقدر انعطاف پذير هستيد؟
اما انسان جايز الخطاست و به قول معروف جلوى ضرر را هرجا بگيريد منفعت است. شما اگر زمانى متوجه شديد هدفى كه انتخاب كرده بوديد، به هر دليل اشتباه بوده چه مى كنيد؟ كسانى كه مسؤوليت و كنترل زندگى خود را در دست دارند از اشتباه كردن نمى هراسند. همانطور كه گفته شد هر كسى ممكن است اشتباه كند و در واقع اين اشتباهات است كه به ما درس مى دهد. اگر بدانيم چطور ممكن است موفق نباشيم، بدون شك جايى براى عدم موفقيت باقى نخواهد ماند. كسانى از اين اتفاقات درس مى گيرند كه وقتى پى به اشتباهشان مى برند، بر ادامه و تكرار آن اصرار نمى كنند و به راحتى هدف و راه ديگرى را در پيش مى گيرند. در واقع بهترين راه راهى است كه حس شما مى گويد درست است و در اين زمينه به خوبى مى توانيد به حس تان اعتماد كنيد. در اين صورت نتايج شگفت انگيز آن را نيز خواهيد ديد