متن عربى قرآن نخستين بار در فاصله سال هاى ۱۵۰۳ تا ۱۵۲۳ ميلادى به وسيله «پاگانينى» در ونيز به چاپ رسيد(دايرة المعارف فارسى) اما هنوز جوهر چاپ پاگانينى خشك نشده بود كه كليه نسخه هاى آن به دستور پاپ«آنجلا نووو» به دليل تعصبات دينى جمع آورى و نابود شد. پاپ تصور مى كرد با اين كار خواهد توانست جلوى نفوذ قرآن را بگيرد اما نمى دانست كه روزى در اوج تمدن غربى قرآن به پرفروش ترين كتاب تبديل خواهد شد. براساس آمارهاى منتشر شده قرآن پس از حوادث ۱۱ سپتامبر به يكى از پرفروش ترين كتاب ها تبديل شده است، البته اين موضوع مى تواند دلايل متعددى از جمله كنجكاوى مردم اروپا براى بيشتر دانستن از محتواى قرآن داشته باشد اما اين موضوع تنافى و تضادى با لزوم پرداختن و اهميت بيشتر به مقوله چاپ و ارتقاى وضعيت شكلى قرآن ندارد و مسئوليت بيشتر ناشران مسلمان در شرايط كنونى را به آنان گوشزد مى كند. چاپ قرآن در گذر زمان ظاهرا قرآن به شكل مصحف براى نخستين بار در دوره حكومت عثمان(خليفه سوم) در چند نسخه(۵ يا ۶) نوشته شد و به پنج يا شش بلاد عمده مسلمانان ارسال شد و به عنوان منبع اصلى و معتبر براى بهره مندى مسلمانان از آيات الهى تبديل شد. البته اين نسخه ها يا بر اثر آتش سوزى از بين رفتند و يا به سرنوشت نامعلومى دچار شدند و كسى از آن ها خبرى ندارد و اين گذشت تا زمانى كه صنعت چاپ پا به عرصه وجود نهاد، هنوز ساليان درازى از ظهور صنعت چاپ توسط گوتنبرگ در سال ۱۴۳۹ ميلادى نگذشته بود كه در آغاز رواج صنعت چاپ، متن عربى قرآن نيز براى نخستين بار در جهان چاپ شد. گفته شده است، قرآن كريم در سال ۱۴۹۹ميلادى به چاپ رسيده است، عده اى نيز بر اين باورند كه در سال ،۱۵۰۳ ۱۵۰۸ و يا در سال ۱۵۴۳ ميلادى نخستين قرآن به چاپ رسيد(دكتر صبحى صالح چاپ اولين قرآن را در سال ۱۵۳۰ ميلادى مى داند) پس از آن در سال ۱۱۰۴ هجرى، مطابق با ۱۶۹۲ ميلادى، «هنكلمان» در شهر«هامبورگ» به چاپ قرآن همت گذاشت. پس از وى در سال ۱۱۰۸ هجرى مطابق با ۱۶۹۶ ميلادى«ماراكى» در شهر«پادوا» به چاپ قرآن دست زد. در سال ۱۲۰۰ هجرى مطابق با۱۷۸۵ ميلادى، «مولا عثمان» در«سن پترزبورگ» روسيه قرآن را به چاپ رساند و اين اولين چاپ اسلامى قرآن بود. نظير اين قرآن نيز در«قازان» به چاپ رسيد. «فلوگل» در سال ۱۸۳۶ ميلادى در شهر«لايپزيك» به چاپى مخصوص از قرآن دست زد. اين چاپ از قرآن به علت املاى ساده آن با استقبال بى نظير اروپائيان روبه رو شد. اما مانند ديگر چاپ هاى اروپايى در جهان اسلام، توفيقى به دست نياورد. در اين زمان در هند نيز قرآن چاپ و منتشر شد، اما قواعد نگارش عثمانى در آن رعايت نشد، بلكه بر اساس قواعد رسم املايى جديد به چاپ رسيد. به دنبال آن از سال ۱۲۹۴ هجرى، مطابق با ۱۸۷۷ ميلادى، تركيه به چاپ هاى مختلفى از قرآن دست زد كه در نهايت زيبايى و استوارى قرارداشت.
|