جستجو براي:  در 
صفحه کلید فارسی
پ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 Back Space
ض ص ث ق ف غ ع ه خ ح ج چ
ش س ي ب ل ا ت ن م ك گ
ظ ط ز ر ذ د ء و . , ژ
       جستجوی پیشرفته کتاب
  05/02/1403
نویسندگان   ناشران   بانک کتاب   فروشگاه
 
 
مدیریت مقالات > روانشناسي عمومي

زندگى شهرى و بهداشت روانى از دريچه رنگ ها، بوها، صداها و امواج
گروه: روانشناسي عمومي
نویسنده: روح الله مهر پارسا

چترى از رنگ و بو

پيشرفت روزافزون دانش و تجربيات و كشفيات شگرف دنياى علم و توجه دانشمندان به جزئيات مسائل اجتماعى و دقايق علمى، هرروز نورافكن هاى نيرومندى را فراراه زندگى بشر قرار مى دهد. چه بسيار حقايق و مطالب مجهولى كه از ادوار قديم تا سنوات اخير؛ از نظر دانش پژوهان و دانشمندان و متفكران جامعه پنهان بوده كه پيشرفت و ترقى علم امروز، پرده از روى آنها برداشته و اسرار و شگفتى را بر ديده دانشوران آشكار ساخته است.

يكى از آن مطالب كه به بهداشت روانى جامعه برمى گردد و حقيقت آن بر پژوهشگران پوشيده نبوده و هر از گاهى هشدارهايى نيز در مورد آن داده اند به جز مقوله «رنگ» و «بو» كه قدمت آن ديرپاست. اهميت صداها و امواج نيز پديده اى است كه بيشتر در دهه هاى اخير مطرح شده است.

زندگى در اجتماع امروز مستلزم آن است كه فرد با چهار كنش «رنگ ها، بوها، صداها و امواج» واكنشى مناسب داشته باشد تا سلسله اعصاب در برابر استرس ها آرامش پيدا كند.

براساس آخرين تحقيقات رنگ ها بر روى سلسله اعصاب اثرات مختلفى دارند؛ رنگ هاى آبى و سبز سبب تسكين اعصاب بوده و رنگ هاى قرمز و سياه باعث تشنج و عدم تعادل سلسله اعصاب مى شوند. به عنوان مثال وقتى عينكى با شيشه قرمز يا زرد به چشم راست بگذارند فوراً عكس العملى در بدن ايجاد شده و اين عكس العمل دائماً تشديد مى شود و تا سرحد فقدان تعادل گسترش مى يابد.

در صورتى كه همين آزمايش با چشم چپ انجام شود نيز عكس العمل عدم تعادل در قسمت راست بدن نمايان مى شود. ولى اگر آزمايش را با شيشه اى به رنگ آبى يا سبز تجديد كنند فوراً آرامش و تسكين در اعصاب پديد مى آيد. آزمايش هاى مذكور نشان مى دهد كه رنگ قرمز بيش از رنگ زرد بر روى اعصاب اثر منفى مى گذارد و اثر مثبت و مؤثر رنگ آبى نيز بيش از رنگ سبز است.

وقتى مشاهده رنگ ها كه در كمال آرامش و بدون سر و صدا انجام مى گيرد تا اين اندازه روى سلسله اعصاب مؤثر باشد، پژوهشگران به خوبى دقت دارند سر و صداى سرسام آور در طول ۲۴ ساعت زندگى روزمره چه حد در برهم زدن تعادلات عصبى و روحى تأثير و مداخله دارند.

اخيراً روانشناسان پى برده اند اثر صدا از الكل و توتون به مراتب شديدتر است و بدن را بيشتر از آن ها مسموم مى كند. بهترين درمان خستگى مغزى و جسمى سكوت و آرامش مطلق است و هيچ دارويى نمى تواند جانشين آن باشد. بيشتر دردهايى كه در طول روز سراغ ما مى آيد نظير سردرد، معده درد و عصبانيت هاى ناگهانى نتيجه تأثير صداست و درمان آن فقط سكوت است كه مونس اعضا و روح ماست. سروصدا، يك نوع ترس از زندگى و وحشت از آينده و حوادث نامطلوب را در شخص توليد و او را دائماً در انتظار پيشامدهاى سوء و نامطلوب قرار مى دهد، كرى موقت يا دائم و تپش و ضعف قلب و فشارخون و تنبلى دستگاه گوارش از عوارض ديگر آن است.

در جدول «فون» به شرح زير به طور دقيق آن صدايى كه در روز شما را آزار مى دهد اندازه گيرى شده و اين جدول به خوبى مى تواند جهت ايجاد فضايى مطلوب به شما كمك كند.

صداى تيك تاك ساعت ۵ فون
صداى دفاتر ادارات بدون ماشين تحرير ۱۰ فون
صداى پرندگان از ۱۵ تا ۳۰ فون
صداهاى معمولى ۳۵ فون
صداى پاره كردن كاغذ ۴۰ فون
ماشين تحرير ۵۰ فون
شير آب باز شده ۵۵ فون
سروصداى ميز ناهار ۶۰ فون
صداهاى معمولى خيابان ۶۵ فون
صداهاى مغازه هاى مكانيكى ۷۰ فون
صداى ترمز اتومبيل ۷۵ فون
بوق هاى مختلف ۸۰ فون
موتوسيكلت با اگزوز ۸۵ فون
صداى بلند راديو ۹۰ فون
موتوسيكلت بدون اگزوز ۹۵ فون
بوق پليس و آتش نشانى ۹۵ فون
صداى هواپيما ۱۰۰ فون
صداى غرش شير وحشى ۱۰۵ فون
سروصداى كارخانجات بزرگ ۱۱۰ فون
مته هاى مخصوص كندن خيابان ها ۱۱۵ فون
صداى گلوله توپ ۱۲۰ فون

نغمه جويبار و آبشار و نسيم و نواى پرندگان و هزاردستان كه داراى ارتعاش نيست از اين جدول خارج بوده و بر نشاط و انبساط انسانى مى افزايد. صداهايى كه از ۱۲۰ فون بالاتر باشد براى گوش دردناك بوده و چنانچه صدايى با ۱۵۰ فون به گوش برسد پرده آن را فوراً پاره خواهد كرد. طبق تحقيقات پزشكى امروزه و آزمايش هايى كه علماى علم اعصاب و روانشناسان روى اعصاب داشته اند به خوبى ثابت شده كه كوچكترين صدا (حتى صداى زنگ ساعت و سرفه افراد) روى اعصاب مؤثر بوده و تحريكات ايجاد مى كند از اين هم مهمتر، اعصاب آدمى به اندازه اى ظريف و زودرنج و حساس بوده و بسرعت تحت تأثيرات كوچكترين عوامل خارجى قرار مى گيرند كه حتى مشاهده رنگ هاى مختلف كه صدايى هم به همراه ندارد تأثير شگرفى به جاى مى گذارد.

اهميت اعصاب در سلامت بدن و حفظ بهداشت به اندازه اى زياد و قابل توجه است كه حتى مى توان گفت بر قلب نيز سايه برتر مى گسترد. زيرا قلب از يك سو خود نيز داراى اعصابى است كه حركات و نظم وحدت آن، بستگى تام به صحت و درستكارى اعصاب آن دارد، از طرف ديگر اگر قلب در انجام وظيفه خود سخت نادرستى كرده و از كار بايستد انسان در همان آن، يكجا از همه ناراحتى هاى پيش آمده فارغ مى شود؛ اما اگر اعصاب تعادل خود را از دست داد و در مسير ضعف قرار گرفت عوارضى را براى افراد به وجود مى آورد كه يك دوره عمر آسايش انسانى را در تهديد و مخاطره و شكنجه قرار خواهد داد.

در گذشته هاى دور كه ماشين نقش كمترى در زندگى افراد داشت ضمن اين كه صداهاى مدرن كه ناشى از اختراعات جديد نيز نبود يا كمتر بود؛ در كنار زندگى روزمره بوهايى استنشاق مى شد كه در حال حاضر وجود خارجى ندارند. آن بوها جزئى از زندگى شهرى گذشته بود كه در مجموع در اختلالات عصبى نقشى نداشت مثل بوهايى كه از اسب و درشكه در گذرها احساس مى شد.

بوى صابون پزخانه، كشك سايى، پزندگى سيراب وشيردان، كاروانسراهاى داراى طويله، حمام هاى عمومى مجهز به لنگ و خزينه، خميرگيرى سنتى در نانوايى ها، كلاه مالى، نمدمالى، پشم پاك كنى، سريشم پزى، حصيربافى، دباغى، خراطى، پالان دوزى، آهنگرى، نعلبندى، حلبى سازى، مسگرى، كاشى پزى، سرچپق و سرقليان سازى، گلابگيرى، قصابى، گيره بافى و پينه دوزى و ده ها مشاغل ديگر با بوهاى خوش و ناخوش كه در حال حاضر اكثر آنان به بايگانى تاريخ مشاغل سرازير شده اند.

امواج خودمختار

در سى چهل سال اخير با شكل گرفتن انواع ماهواره، گسترش فنون مخابراتى و به بازار آمدن MMS و SMS و وارد شدن ديجيتال در بعضى از امور مربوط به زندگى ماشينى امروز به شهرها با واژه هجوم امواج روبه رو هستند.

امواج ناشى از ايجاد پارازيت هاى ماهواره اى، امواج حاصله از دكل هاى تقويت كننده تلفن همراه، امواج اشعه ايكس رى در فرودگاه ها جهت تشخيص محتويات بار مسافرين، امواج حاصله از گوشى هاى تلفن همراه، امواج الكتريسيته در دكل هاى برق فشار قوى.

امواج حاصله در سيستم ناوبرى هواپيماها كه از واحد «تقرب پرواز» فرودگاه ها كنترل مى شود. دنياى امروز، جهان امواج و اصوات است و زندگى با اين دو مقوله اجتناب ناپذير، فقط نوع بهره گيرى از اين امكانات تعيين كننده است چه زيانبخش و چه سودمند بودن آن در گرو رعايت مواردى است كه كليه فركانس هاى ناشى از تشعشعات امواج را كم ضررتر و يا بدون زيان مى كند.

بنا به آخرين تحقيقات پزشكى در يك دوره زمان بندى شده موبايل روى مويرگ هاى مغز اثرات منفى دارد، چنين تأثيراتى نيز در گردش كار راديولوژى ها هم قابل مشاهده است و پرسنلى كه با اشعه مربوط به اين كار سر و كار دارند از نظر بارورى ضعيف شده و يا عقيم خواهند شد.

بديهى است صحت و نيروى اعصاب در سلامت مزاج و تعادل اعضا و طول عمر و آسايش زندگى مقام بس بزرگى را داراست كه با سرنوشت زندگى بشر رابطه مستقيم داشته و از همه مهمتر نيروى خرد و شعور آدمى كه اساس قدرت زندگى فردى و اجتماعى هر جامعه و ملتى است، بستگى تام به حفظ تعادل و توانايى هاى عصبى دارد. دكتر آلكسيس كارل در كتاب «راه و رسم زندگى» مى نويسد: «شخصيت آدمى قبل از هر چيز از شعور ساخته شده است ولى شعور در عين حال به سلامت مغز، خون و غدد داخلى و سيستم عصبى و قلب بستگى تام دارد.»

   
راهنماي سايت
كتاب
مقالات
پيش از مرگ بايد خواند
گزارشات
جان کلام
نقد و ادبيات
تاريخ سينما
شاهنامه خوانی
داستان های کوتاه
امثال و ادبيات كهن
افسانه ها و فرهنگ توده
آی کتاب پلی است بین پدیدآورندگان
کتاب و خوانندگان آثارشان
پیگیری و سفارش تلفنی
88140837