كودكان ايدز!
گروه: مقالات عمومي
نویسنده: نسا نژاد زارع

كودكى دوران خاصى در زندگى هرفرد و يك دوره ضرورى براى رشد نسل هاى سالم و سازنده آينده است.

پيمان نامه حقوق كودك، مصوب سال ۱۹۸۹ براساس حقوق بشر تعريفى جديد از دوران كودكى ارائه مى كند. اين پيمان نامه نويددهنده پيشرفت هاى قابل توجهى در زمينه احقاق حقوق كودكان در زمينه بقا، سلامت و آموزش در سايه تأمين امكانات و خدمات است كه نياز به ايجادمحيطى امن براى حفاظت از كودكان در برابر استثمار، آزار و خشونت دارد.
با اين حال در مناطق و كشورهاى متعدد در نتيجه فقر، درگيرى هاى مسلحانه و HIV ايدز برخى از اين دستاوردها از دست رفته و امكان دارد روندى معكوس طى كنند.
براساس گزارشى كه يونيسف از وضعيت كودكان در سال ۲۰۰۵ ارائه داد ، حقوق بيش از يك ميليارد كودك در جهان تضييع مى شود، چرا كه اين كودكان از حداقل يك يا تعدادى از خدمات ابتدايى براى بقا، رشد و پرورش محروم هستند.
همچنين ميليونها كودك در خانواده و جوامعى رشد مى كنند كه در اثر درگيرى هاى نظامى از هم گسيخته شده اند. ۶۴۰ميليون كودك فاقد سرپناه مناسبند، ۲۷۰ميليون كودك دسترسى به خدمات بهداشتى ندارند و ۱۴۰ ميليون كودك ، كه اكثراً دختر هستند ، تا به حال به مدرسه نرفته اند. البته اين عوامل تنها عواملى نيست كه به كودكى لطمه مى زند ولى مطمئناً از مهمترين عواملى است كه فرصت هاى كودك براى بقا و رشد را به شدت تحت تأثير قرار مى دهد.
لطمه اى كه اين عوامل به كودكى مى زند، اغلب ساليان متمادى پس از دوران كودكى نيز فرد را تحت تأثير قرار مى دهد و احتمالاً نسل هاى بعدى را هم تحت الشعاع قرار داده ، احتمال خطر اخلال در دستيابى به اهداف توسعه هزاره را افزايش مى دهد.
«كارول بلامى» رئيس صندوق كودكان سازمان ملل متحد در نشستى كه براى ارائه گزارش وضعيت كودكان جهان برگزار شده بود، اظهار داشت :
بيش از يك ميليارد كودك در جهان از پرورش سالم و حمايت شده اى كه سران طى تصويب پيمان نامه حقوق كودك در سال ۱۹۸۹ به آن متعهد شده اند، محرومند. وى براين نكته تأكيد داشت كه گزارش وضعيت كودكان سال ۲۰۰۵ نشان دهنده عدم موفقيت دولتها در حفظ استانداردهاى اين پيمان نامه باعث آسيب دائمى كودكان و ايجاد مانع در پيشرفت به سمت احياى حقوق بشر و توسعه اقتصادى است.
گزارش وضعيت كودكان جهان ۲۰۰۵ با عنوان «دوران كودكى در معرض تهديد» به بررسى سه عامل اصلى عفونت HIV بيمارى ايدز، جنگ و فقر كه امروزه دوران كودكى كودكان جهان را به خطر مى افكند، پرداخت. HIV وايدز تار و پود كودكى را از هم مى گسلد! تأثير ناگوار عفونت HIV وبيمارى ايدز بر روى كودكان، از روند روبه افزايش يتيمان ايدز كه هم اكنون به ۱۵ ميليون در سراسر جهان رسيده است، به بدترين وضع خود قابل مشاهده است.

گزارش وضعيت كودكان جهان ۲۰۰۵ بيانگر اين مطلب است كه فوت والدين تمامى جنبه هاى زندگى كودك از سلامت روحى گرفته تا امنيت جانى آنان را به خطر مى اندازد. مشاهدات نشان مى دهد به دليل فشارهاى مالى كه بروالدين بيمار تحميل مى شود، بسيارى از كودكان كه خانواده هايشان درگير اين بيمارى هستند به خصوص دختران ناچار مدرسه ها را ترك كرده به كار و يا مراقبت از خانواده هاى خود مى پردازند و بدين طريق در معرض كار زيان آور و يا استثمار قرار مى گيرند.
«كارى اگه» نماينده يونيسف در ايران مى گويد: حدود ۱۵ ميليون كودك و نوجوان زير ۱۸ سال تا پايان سال ۲۰۰۳ در اثر اين بيمارى ، والدين خود را از دست داده اند كه اگر اقدامات لازم و قاطع براى جلوگيرى از پيشرفت اين موج ابتلا و مرگ اتخاذ نشود ، متحمل خسارات سنگينى خواهيم شد. وى با بيان اين مطلب كه از دست دادن پدر يا مادر عواقب ناگوارى براى كودك در بردارد مى افزايد: اين امر كليه جنبه هاى زندگى يك كودك، از جمله وضعيت تعادل عاطفى، امنيت جسمانى ، رشد ذهنى و سلامت او را تحت تأثير قرار مى دهد. اين اتفاق حق كودك براى زندگى در محيط خانوادگى را از او سلب مى كند و مرگ يكى از والدين به معناى از بين رفتن بخشى از شبكه حفاظتى كودكان در برابر خشونت، آزار، استثمار، بدنامى و انگ اجتماعى و تبعيض است و اين اغلب باعث انزواى بيشتر كودك در برابر اطرافيان در زمانى است كه به بيشترين مراقبت و حمايت ممكن نياز دارند.و در مواردى جدى تر ممكن است كودكان در خيابانها سرگردان شوند و به كلى از حمايت خانواده دور بمانند.
«اگه» نماينده صندوق كودكان سازمان ملل متحد در ايران مى گويد: زنان و دختران نقش اساسى در حفظ خانواده و توسعه جامعه دارند و با توجه به اينكه گزارش امسال روز جهانى ايدز به دختران و زنان اختصاص داشت، بايد به اين مسأله نگاهى ويژه كرد. وى مى گويد: در ايران ۷۵۰۰ مورد ابتلا به ايدز ثبت شده است.

«كارى اگه» در ادامه مى افزايد: طبق آمار وزارت بهداشت، بيشترين ميزان ابتلا به ايدز در ايران متعلق به معتادان و زندانيان است. اما به تازگى گزارشاتى مبتنى بر افزايش ابتلاى زنان و دختران به ايدز بر اثر فعاليتهاى جنسى ارائه شده كه خطرناك است. نماينده صندوق كودكان سازمان ملل در تهران تصريح مى كند: ابتلاى دختران و زنان به ايدز حكايت از داستان غم انگيز افزايش كودكان مبتلا به ايدز در آينده دارد. وى بر اجرايى شدن راهكارهاى پيشگيرى و جلوگيرى از گسترش HIV ايدز از طريق مديريت مستقيم ملى، افزايش آگاهى عمومى و تلاشهاى جدى براى پيشگيرى از بيمارى تأكيد مى ورزد و مى گويد: براى حمايت از برنامه هاى كودكان يتيم و كودكان آسيب پذير كه در حال حاضر داراى ميزان ناچيزى از منابع مالى مبارزه با HIV ايدز هستند ، منابع مالى بيشترى تخصيص داده شود و ظرفيت خانواده ها براى حمايت و مراقبت از كودكان، با ارائه پشتيبانى هاى اقتصادى، روانى، اجتماعى و انواع ديگر حمايتها تقويت شود.
نماينده يونيسف در پاسخ به اين پرسش كه با وضعيت موجود، ادامه فعاليتهاى پيشگيرانه در ايران را چگونه مى بينيد، مى گويد: ايران كشور ثروتمندى است و منابع طبيعى زيادى دارد. تكنولوژى در اين كشور گسترش يافته و از نيروى انسانى كه از مهمترين منابع در هر كشور محسوب مى شود، برخوردار است. بنابراين به خوبى مى توان با بيمارى ايدز در ايران مقابله كرد.
«كارى اگه» با اشاره به سه عامل تهديد كننده جنگ، فقر و ايدز، كه زندگى كودكان را در هر كشورى تهديد مى كند، مى گويد: چالشى كه پيش روى دولتهاست، توزيع نامناسب درآمد در سطح جامعه است. وى اعتقاد دارد: ايران با برنامه ريزى هاى مدون مى تواند به تمامى هشت هدف توسعه هزاره برسد. كارشناسان ايدز در ايران همچنان اصرار دارند كه آمار مبتلايان در كشور به هيچ وجه قابل مقايسه با هند، پاكستان، آفريقاى جنوبى و آسياى جنوب شرقى در خصوص بيمارى ايدز نيست.
آنان معتقدند: مى توان با اهرم هاى اطلاع رسانى به جامعه از شيوع بيشتر اين بيمارى در كشور جلوگيرى كرد. اگرچه كارشناسان و سياستگذاران بهداشتى نسبت به جلوگيرى از شيوع ايدز در ايران خوش بينانه سخن مى گويند و آمارهاى رسمى نيز از ابتلاى بدون علامت ۶هزار و ۳۳۷ نفر و ۲۱۳ بيمار مبتلا به ايدز سخن مى گويد، اما در جنوب تهران با توجه به فشردگى جمعيت محروم اين مناطق، محله هايى وجود دارد كه سرنگهاى آلوده به دليل تزريق مواد مخدر، در جاى جاى آسفالت خيابانها نشسته است و روزانه دهها كودك بازيگوش را با خطر ابتلا به اين بيمارى روبرو مى كند.