جستجو براي:  در 
صفحه کلید فارسی
پ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 Back Space
ض ص ث ق ف غ ع ه خ ح ج چ
ش س ي ب ل ا ت ن م ك گ
ظ ط ز ر ذ د ء و . , ژ
       جستجوی پیشرفته کتاب
  10/01/1403
نویسندگان   ناشران   بانک کتاب   فروشگاه
 
 
مدیریت مقالات > مقالات عمومي

اختراعاتي كه دنيا را متحول كرد - سر رابرت واتسون وات ۲
گروه: مقالات عمومي

مرديكه چشمان بشر را از ميان تاريكي و مه و ابر بينا ساخت

دفاع رادار

عمليات تكميلي « اسلحه مرموز» جديد انگلستان در كمال موفقيت ادامه يافت. در دسامبر 1935 پنج ايستگاه راديوي محل ياب در ساحل شرقي انگلستان داير شد. در ماه مارس 1936 محل هواپيمائي كه از فاصله 75 ميلي ايستگاههاي مزبور عبور ميكردند تعيين ميگرديد. طريقه عمل آن بود كه بكمك سيمهاي هوائي بارتفاع 240 پا امواج بيسيم باطراف پراكنده ميشد و هنگاميكه اين امواج در مسير خود بهواپيمائي برخورد ميكرد امواج منعكسه بدستگاههاي حساس ايستگاه برميگشت و موضع هواپيما با محاسبه دقيق تعيين ميگرديد. در ضمن تجربيات گوناگون واتسون وات دريافت كه مؤثرترين طريقه عمل اين بود كه علائم بيسيم بطور مقطع و سريع بر روي امواج كوتاه بسيار نيرومندي فرستاده شود. بااندازه گرفتن فاصله صدور علائم و دريافت امواج انعكاسي كه بيش از يك ميليونيم ثانيه و يا جزئي از آن طول نميكشيد و بكمك محاسبات دقيق و معجزه آساي علمي موقعيت هواپيماي دشمن نسبت به ايستگاه فرستنده امواج معين ميگرديد.

در 1936 افراد نيروي هوائي پادشاهي با تعليمات مخصوصي بر موز اختراع جديد و طرز كار كردن بادستگاههاي راديوي محل ياب آشنا شدند. در ماه مه 1937 ايستگاه آزمايشي با دسي با كمال فعاليت مشغول كار شد و در همان ايام دولت سفارش داد كه براي محافظت سر حدات ( 20) ايستگاه ديگر در سواحل شرقي انگلستان تآسيس گردد. نا گفته نماند كه از سال 1934 اين اختراع رسماً بنام رادار در جهان معروف گرديد.

در سپتامبر 1938 وضع اروپا بصورتي در آمده بود كه هر روز انتظار ميرفت آتش جنگ شعله ور گردد. انگلستان براي جنگ مجهز و آماده نبود و اگر بحران مونيخ منتهي بجنگ فوري ميگرديد ممكن بود انگلستان قبل از آنكه خود را مهياي كار زار سازد زير عمليات برق آساي دشمن خورد شود. در اين اوضاع و احوال فقط سيستم دفاع سر حدي انگلستان در مقابل حملات هوائي دشمن آماده بكار بود و در هر لحظه ممكن بود خط زنجير ايستگاههاي رادار ساحل شرقي انگلستان را بكار انداخت.

اوضاع اروپا روزبروز وخيم تر ميگرديد و بهمان نسبت دامنه عمليات انگستان براي توسعه و تكميل ايستگاههاي رادار در سرحد شرقي عريض تر ميشد بطوريكه در ماه مارس 1939 يك خط زنجير بهم فشرده از اسكاتلند تا جزيره وايت آماده بكار بود. جنگ جهاني دوم در سوم سپتامبر 1939 شروع شد. در ابتداء گاهگاهي هواپيماهاي بمب افكن دشمن بسروقت شهرهاي انگليس ميآمدند و اين خود وسيله خوبي بود كه مردان نيروي هوائي انگلستان و دستگاههاي رادار را بتمرين وا دارد و آنها را براي جنگ عظيم انگلستان كه از تابستان 1940 آغاز گرديد ورزيده و مجرب سازد.

در آن نبرد وحشتناك كه مراكز حساس انگلستان در هر شبانه روز چندين بار مورد حملات هوائي بمب افكنهاي آلمانيها قرار ميگرفت خط زنجير ايستگاههاي رادار خدمات گرانبهائي انجام داد. هرگاه بمب افكن هاي مهاجم بسواحل شرقي انگلستان نزديك ميشدند دستگاههاي رادار بدقت موقعيت و ارتفاع و ميدان عمل و حتي عده آنها را بمحاسبه دقيق تعيين نموده به اطلاع وزارت دفاع ملي و نيروي هوائي پادشاهي ميرساند و بمحض آنكه بمب افكن هاي دشمن وارد خاك انگليس ميشدند توپخانه ضد هوائي كه با دستگاههاي رادار مخصوص قراول روي مينمودند آنها را زير آتش ميگرفتند. پس از چندي پيشرفت ديگري نيز در اين زمينه نصيب نيروي هوائي انگليس گرديد باين ترتيب كه هواپيماهاي انگليس توانستند با علائم رادار مخصوص از دور خود را بايستگاههاي معرفي نمايند تا مورد حمله آتشبارها واقع نگردند. از هواپيماهاي دشمن كه مجهز برادار نبودند پذيرائي ديگري بعمل ميآمد.

نتيجه اين اقدامات مهم و پيشرفتهاي مفيد اين بود كه در روز و شب نيروي دفاعي انگليس آماده مقابله با بمب افكنهاي آلماني بود و با اطلاع دقيق بنزديك شدن آنها كار را برايشان تنگ مينمود بطوريكه نقشه از پا در آوردن انگلستان بوسيله حملات هوائي چنانكه بايد اجرا نگرديد و نوبت بنوبت حملات شبانه دشمن عملي دشوارتر و پر خرج تر شد. در دسامبر 1940 توپخانه نيروي هوائي پادشاهي فقط دو بمب افكن دشمن را سرنگون ساخت و در ماه مه 1941 توانست متجاوز از يكصد بمب افكن ويرا نابود سازد.

خدمات و پيشرفتهاي رادار

دو روز پس از حمله ژاپونيها به پايگاه نيروي دريائي ممالك متحده امريكا در پرل هاربور در دسامبر سال 1941 رابرت واتسون وات براي بازديد امريكا قدم بآنسر زمين نهاد. دولت امريكا از وي دعوت نموده بود كه در نواحي پا ناما و سواحل اقيانوس آرام يكرشته خط دفاعي در مقابل حملات هوائي دشمن احداث كند. در اين هنگام هنوز سر٧ اختراع رادار بر عالميان مكشوف نشده بود، فقط آلمانيها توانسته بودند در قسمت اشغال شده فرانسه بتوسط جاسوسان خود اطلاعاتي درباره آن بدست آورند.

نام رابرت واتسون وات اكنون در محافل سياسي و مراكز نظامي و علمي معروف گرديده بود ولي بازهم خيلي چيزها درباره اقدامات وي مخفي نگاهداشته ميشد چنانچه در سال 1942 كه لقب سر رابرت واتسون وات بوي اعطا گرديد هنوز بمطبوعات اجازه داده نشده بود كه درباره كليه خدمات وي در اختراع رادار و دفاع از ميهن بطور مفصل قلمفر سائي كنند.

اما علماء بزرگ ديگر بطرق مختلف سعي داشتند اختراع رادار را تكميل نمايند و با تغيير اوضاع صحنه جنگ ميخواستند آن وسيله دفاع را بصورت اسلحه مؤثري براي حمله وارد ميدان كارزار سازند. در تعقيب اين نظريات تازه اصطلاحات جديدي وارد زبان نظامي گرديد از قبيل سيستم « جي» يار اداري كه هواپيماهاي بمب افكن را بسوي هدف رهبري كند. و بمب هاي « اوبو» كه بتواند بوسيله هدايت رادار از انگلستان ناحيه روهر آلمان را بمباران نمايد و نقشه هاي فني ديگر با عناوين بديع كه بعضي از آنها صورت عمل گرفت و در سالهاي آخر جنگ در ميدان نبرد بتوسط نيروهاي مهاجم انگليس مورد استفاده واقع شد. يكي از خدمات بزرگ رادار در هنگام جنگ مبارزه آن بر ضد زيردريائي هاي مدل U آلماني بود. هواپيما هاي نيروي پادشاهي كه مجهز بدستگاههاي رادار بودند ميتوانستند ر٧د زيردريائي هاي آلماني را در اعماق دريا پيدا كنند و آنها را هدف بمباران قرار دهند چنانكه در نتيجه اين حملات هيتلر ضمن نطقي ناچار اذعان كرد كه: « يك اختراع جديد انگليسها بكلي فعاليت زيردريائي هاي مدل U ما را فلج ساخته است.»

رادار در زمان صلح

وقتي پس از خاتمه جنگ اختراع رادار و خدمات آن بمملكت انگليس علني شد نام سر رابرت واتسون وات ورد زبان خاص و عام گرديد. از طرف دولت انگليس مشاغل مهمي بوي سپرده شد و در چندين وزارتخانه بمقام مشاور علمي منصوب گرديد ولي هنگامي كه سر رابرت واتسون وات جشن 57 سالگي خود را در سال 1949 منعقد ساخت رسماً از انجام اكثر مشاغل خويش استعفا داد.

روزيكه من او را ملاقات كردم آقاي واتسون وات در پشت ميز مديريت شركت مشاورات علمي و فني « رابرت واتسون وات و شركاء» قرار داشت يكي از شعب فعاليت هاي شركت مزبور در رشته الكترونيك بود كه از سال 1945 در قسمت هاي مختلف علمي و صنعتي اهميت روز افزون يافته و اينك در كليه امور فني و صنعتي از قبيل چراغهاي عبور و مرور، تلويزيون، مسئله توليد محصولات كلي و حتي تحقيق در باكتريها و غيره مورد استفاده قرار گرفته بود. يكي از مشتريان مهم شركت سر رابرت بزرگترين استوديوي فيلمبرداري بريتانيا بود كه احتياج فراوان بانواع دستگاههاي الكترونيك داشت.

از طرف ديگر رادار در ايام صلح نيز بطرق گوناگون مورد استفاده قرار گرفت كه مهمترين آنها هدايت كشتيها در هنگام مه و ابر و جلوگيري از خطر تصادم كشتيها بايكديگر ميباشد. بندر « داگلي» در جزيره « مان» اولين بندري بود كه در زمان صلح به دستگاه رادار مجهز گرديد. پس از آن نوبت به بندر ليورپول رسيد. علاوه بر اينها عده بيشماري از انواع دستگاه هاي رادار مرتباً در خدمت هوانوردي بكار ميروند و تقريباً عموم فرودگاههاي مهم جهان اقلاً مجهز بيك دستگاه رادار ميباشند. ديگر امروزه مسافرت هاي طولاني و عبور از اقيانوسهاي پهناور با هواپيماهائي كه فاقد دستگاه رادار باشند كاري خطرناك محسوب ميشود. اكنون ديگر مه و ابري كه در سالهاي گذشته مانع حركت كشتيها در رودخانه هاي تمزوسن و غيره مي شدند حتي نميتوانند از پرواز هواپيماها در هنگام شب و تاريكي هم جلوگيري نمايند.

علم نجوم با رادار يكي از شعب نجوم است كه در سالهاي اخير قدم بعرصه وجود گذارده و پيدايش آن نيز مرهون فكر و آزمايش هاي يكي از همان متخصصاني است كه اول بار در آزمايشگاه ارفوردسن در زمينه تكميل اختراع رادار با سر رابرت واتسون وات همكاري نموده بود. اساس اين علم برآنستكه امواج كوتاه و مقطع رادار را بسوي كرات سماوي فرستاده جواب انعكاسي آنها را دوباره ضبط نموده مورد مطالعه قرار ميدهند. بار اول كه امواج رادار بكره ماه فرستاده شد امواج انعكاسي آن مجدداً در دستگاههاي حساس گيرنده ضبط گرديد و نتيجه حاصله خيلي بيش از آنچه انتظار ميرفت از عمل درآمد مثل آنكه از چندين ايستگاه فرعي ديگر غير از كره ماه هم امواج انعكاسي بر گشته است. در حقيقت هم چنين بود و علت آن وجود اجرام سماوي كوچك و نامرئي در مسير كره ماه ميباشد. از آن ببعد شعبه نجوم بارادار اهميت زياد يافت و بوسيله امواج رادار بشر بروجود كرات سماوي نامرئي تازه اي پي برد. بعيد نيست اگر گفته شود كه ممكن است روزي اين وسيله جديد در علم هيئت و نجوم انقلاب بزرگي بوجود آورد.

فرصتي پيدا نموده از آقاي سررابرت واتسون پرسيدم:
- آيا درباره آينده اختراع رادار چه فكر ميكنيد؟

سررابرت واتسون وات باز هم تبسمي نمود. همان تبسمي كه در موارد مهم و هنگام تفكر جدي بر لبان نقش ميبندد
خيلي مطالب است كه بر خاطرم ميگذرد اما نميتوانم چيزي درباره شان بگويم. البته ترديدي نيست كه در آتيه بايد بكمك رادار موضوع هوانوردي خيلي امن و بي خطر گردد. مثلاً بايد با استفاده صحيح از رادار احتمال وقوع خطراتي از قبيل تصادم دو هواپيما به كوه و يا فرا رسيدن طوفانهاي سخت بكلي بر طرف گردد. همچنين بايد هنگام فرود آمدن هواپيما در زمينهاي عادي و پيدا كردن محل هاي مناسبي براي نشستن هواپيما در ميان مه و تاريكي از اختراع رادار كمك فراوان گرفت. اكنون هواپيماها براي اين دو منظور فقط در ارتفاع (200) پا از زمين ميتوانند از حساسيت دستگاه رادار خود استفاده كنند ولي شايد وقتيكه كتاب شما براي چاپ حاضر شود اين مسئله مهم نيز توسط علماء حل شده باشد

خوب حالا بفرمائيد چه نقشه هائي براي زندگي شخصي در پيش داريد؟

هركاري كه پيش آيد بجز قبول تقاعد و كناره گيري از كار. من در تمام ادوار عمرم با كار خوشبخت بوده ام. در ميان لحظاتي خطير با ملتي بزرگ بسر برده ام و از اين فكر كه بدبختانه وقوع جنگ و وحشت حاصله از آن تا اين درجه باعث ترقيات علمي و فني ميگردد رنج بي پايان برده ام. اميدوارم روزي برسد كه اقوام جهان در عوض مجادله و خصومت درباره چيزهاي معدودي كه مورد اعتراض و اختلاف آنها است دور هم جمع شوند و راجع بآن همه مطالبي بيانديشند كه مورد موافقت و قبول ايشان ميباشد.

قسمت قبل   
راهنماي سايت
كتاب
مقالات
پيش از مرگ بايد خواند
گزارشات
جان کلام
نقد و ادبيات
تاريخ سينما
شاهنامه خوانی
داستان های کوتاه
امثال و ادبيات كهن
افسانه ها و فرهنگ توده
آی کتاب پلی است بین پدیدآورندگان
کتاب و خوانندگان آثارشان
پیگیری و سفارش تلفنی
88140837