جستجو براي:  در 
صفحه کلید فارسی
پ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 Back Space
ض ص ث ق ف غ ع ه خ ح ج چ
ش س ي ب ل ا ت ن م ك گ
ظ ط ز ر ذ د ء و . , ژ
       جستجوی پیشرفته کتاب
  10/01/1403
نویسندگان   ناشران   بانک کتاب   فروشگاه
 
 
مدیریت مقالات > روانشناسي عمومي

مكيدن شست در كودكان

گروه: روانشناسي عمومي
نویسنده: ماندانا سلحشور

«مكيدن شست» يا انگشت، يكى از عادات رايج دوران كودكى است. اين رفتار براى كودكان خردسال كاملاً طبيعى و عادى است، ولى اگر بعد از ۶ سالگى باز هم كودك مبادرت به مكيدن شست كند، نياز به درمان و رسيدگى دارد، زيرا موجب به هم ريختگى رديف دندان ها، فك و آرواره مى شود.
پژوهش ها نشان مى دهند حدود ۷۵ درصد كودكان خردسال (تا يك سالگى) مشت و يا انگشتان خود را در دهان مى گذارند و مى مكند. انجام اين كار براى اين گروه سنى از كودكان آرامش بخش، سرگرم كننده و لذتبخش است. (هك۲ ، ۲۰۰۰) به طور معمول، كودكان زمانى مبادرت به مكيدن انگشت خود مى كنند كه يا خسته اند، يا ناراحت اند و يا حوصله شان سر رفته است.
• علت مكيدن شست
انگشت مكيدن طبيعى ترين پاسخ كودك هنگام رويارويى با فشار روانى، اضطراب و مشكلات هيجانى - امنيتى است. روان شناسان معتقدند براى درمان اين رفتار در كودكان زير ۶-۵ سال نبايد عجله كرد، زيرا بسيارى از گونه عادت ها به تدريج و با افزايش سن كودك كاهش مى يابند و به كلى از بين مى روند. اما اگر كودك ۷ ساله اى نتواند اين عادت خود را ترك كند، والدين و اطرافيان او بايد درصدد درمان او برآيند، زيرا ترك چنين عاداتى در سال هاى بعد (نوجوانى) بسيار دشوارتر مى شود.
در صورتى اين عادت را در زمره اختلال بررسى مى كنند كه تا سنين نوجوانى ۱۶-۱۲ ادامه داشته باشد. مطالعات نشان مى دهند كه در حدود ۱۵ درصد كودكانى كه از ۵ سالگى به بعد انگشت خود را مى مكند، دچار مشكلات عاطفى - هيجانى ناشى از ورود به مدرسه و دوره پيش دبستانى هستند. بيشتر اين كودكان شديداً به پدر و مادر و اطرافيان شان وابسته و متكى هستند. (ماسلا۳ ، ۲۰۰۵)
• عوارض ناشى از مكيدن شست
مكيدن انگشت بعد از ۶ سالگى مى تواند مشكلات جدى در زمينه دندان ها، لثه و آرواره به وجود آورد. مك زدن هاى با فشار كودك به شست و يا انگشتش در طول روز و شب، موجب جلو آمدگى دندان ها و ناهنجارى هاى استخوان فك او مى شود. دندان هاى رديف بالا به سمت بيرون كشيده مى شوند و دندان هاى رديف پائين، نيز به سمت توى دهان كج مى شوند. اما سئوال بسيارى از والدين اين است كه چگونه مكيدن يك انگشت كوچك مى تواند موجب ناهنجارى شديد آرواره شود؟
علت آن است كه استخوان بندى كودك تا قبل از ۸ سالگى بسيار نرم و شكل پذير است. متاسفانه زمانى كه كودك به مدت طولانى انگشتش را مى مكد، در شكل ظاهرى آرواره خود تغيير به وجود مى آورد. اگر كودكى نتواند عادت شست مكيدن خود را تا قبل از آن كه دندان هاى رديف جلويى او در نيامده است ترك كند، در مدت ۶ ماه فك و آرواره او مى تواند آسيبى جدى ببيند.

علاوه بر آن، مكيدن شست و يا انگشت مى تواند موجب نارسايى هاى كلامى (تلفظ اشتباه حرف هاى «ف» و «و»)، اختلال در جويدن، نوك زبانى صحبت كردن، اختلالات گفتارى (مثل لكنت زبان، من من كردن و...)، خرخر كردن و باز ماندن دهان كودك شود. از آن جايى كه بعد از چند سال انگشت مكيدن، حالت آرواره و صورت كودك دچار به هم ريختگى مى شود، بر خودپنداره او نيز تاثيرى منفى خواهد داشت.
• شيوه هاى درمان
بهترين زمان براى ترك عادات و مشكلات رفتارى كودكان (و از جمله انگشت مكيدن ) هنگامى است كه خانواده (والدين كودك و اعضاى خانواده) تغيير و تحولى در پيش رو نداشته باشند و در آرامش خاطر به سر برند. براى مثال، قصد تغيير منزل، تغيير مهد (يا مدرسه)، تولد نوزاد جديد، مسافرت، متاركه، فوت اقوام و... را نداشته باشند. يكى از ساده ترين روش هاى رفتار درمانى كه بيشتر پدر و مادر و مربيان نزديك كودك مى تواند با استفاده از آن عادت مكيدن شست در كودكشان را كاهش دهند، آن است كه ابتدا يك ماه درباره موضوع و علت قطع اين عادت با كودك صحبت كنند.
سپس نمودارى از پيشرفت كودك تهيه كنند و به وسيله چسباندن عكس هاى عروسكى، ستاره ها و كارت هاى آفرين بر روى آن، روند بهبودى كودك را نشان دهند. خوب است كه اين نمودار بر روى ديوارى در دسترس كودك قرار گيرد و والدين از خود او براى چسباندن برچسب ها كمك بگيرند. در مرحله بعد، سعى كنند پايان هر هفته پاداش و جايزه اى براى ترك اين عادت به كودك بدهند. جايزه مى تواند رفتن به پارك، تماشاى فيلم مورد علاقه كودك و يا بازى كردن با كودك باشد.
در نظر داشته باشيد، ترك عادت در صورتى كه كودك با شما همكارى و همراهى نمايد، بسيار آسان تر و راحت تر است. شما مى توانيد از نظرات كودك در اين ضمن استفاده كنيد و به او اجازه دهيد كه برچسب ها، ستاره ها و يا حتى نوع جايزه اش را خودش انتخاب كند. روش ديگرى كه براى ترك مكيدن انگشت (شست) به كار مى رود آن است كه در طول روز ماده اى تلخ (البته بهداشتى ) به نوك انگشت كودك مى مالند تا كودك از به دهان گذاشتن انگشتش امتناع ورزد، و در طول شب نيز دستكش و يا جورابى تميز به دست هاى كودك مى كنند، تا مانع از اين كار كودك شوند.
زمانى كه كودك سعى مى كند رفتار مكيدن انگشت خود را تغيير دهد، والدين و اطرافيان او بايد از اين تصميم او استقبال كنند و با حمايت ها و تشويق هاى خود او را كمك و يارى نمايند. حمايت روانى براى كودك امنيت پديد مى آورد و باعث مى شود كه كودك در ناملايمات و سختى ها از خود مقاومت بيشترى نشان دهد.

براى مثال، والدين مى توانند با كودك بازى كنند، براى او كتاب بخوانند، با يكديگر كاردستى بسازند و... . در اين زمينه پدر و مادر مى توانند با ذوق و خلاقيت خود فرآيند ترك عادت را براى كودكشان هر چه آسان تر و راحت تر كنند. گروهى از والدين سعى مى كنند با تذكرهاى پى درپى خود اين عادت را از سر كودك بيندازند. در حالى كه براى حذف عاداتى مثل مكيدن شست بايد ابتدا علت اصلى اين رفتار را پيدا كرد و آن گاه با از بين بردن آن درصدد بهبودى كودك برآمد. در موارد بسيارى، مكيدن انگشتان ناشى از نياز كودك به آرامش و امنيت است. بدين منظور پدر و مادر و مربيان كودك مى توانند با استفاده از روش هاى زير به كودك كمك نمايند تا بر اين مشكل خود غلبه كند.
• هيچ گاه سعى نكنيد براى ترك عادت كودك بر او فشار آوريد، زيرا ممكن است موجب تقويت و تشديد عادت در او شود.
• به كودك كمك كنيد تا روش هاى مقابله با تنش ها و فشارهاى روانى را ياد بگيرد، براى مثال با شما صحبت كند، به ورزش بپردازد، با دوستش صحبت كند و...
• سعى كنيد دست هاى كودك را به نوعى سرگرم نگه داريد. ( نقاشى بكشد، كاردستى بسازد، مجسمه هاى سفالى درست كند و....)
• شنيدن داستانى شيرين، ماجرايى افسانه اى و خاطره اى از دوران كودكى موجب تسلى و آرامش خاطر كودك هنگام خواب مى شود.
• تماس بدنى (مثل نوازش كردن) موجب آرامش، امنيت و آسودگى كودك مى شود و او را از اضطراب و نگرانى رها مى سازد. سعى نكنيد با مسخره كردن و شرمنده كردن كودك او را مجبور به ترك عادت كنيد، زيرا اين گونه رفتارها موجب خودكم بينى و احساس بى ارزشى در كودك مى شود.
• سعى كنيد عواملى را كه موجب آزار روحى كودك مى شود، از بين ببريد.
• زمانى كه كودك انگشتش را مى مكد، با او بازى نكنيد، او را بغل نگيريد و به او توجه نكنيد. اما زمانى كه انگشتش را از دهانش درآورد، به او توجه كنيد و او را نوازش كنيد.
• انگشت مكيدن رفتارى ناخودآگاه است. پدر و مادر مى توانند با اشاره اى كوچك، كودك را نسبت به اين حركت خود آگاه كنند.
• زمانى كه كودك انگشتش را مى مكد، او را جلوى آيينه ببريد.
• سعى كنيد هيچ گاه دچار احساس ناكامى و شكست نشويد، زيرا اين رويه را به فرزندتان نيز منتقل خواهيد كرد.
روش هاى آرام سازى عضلانى را با كودك تمرين كنيد، تمرين هاى يوگا (تمرين هاى تخليه هيجانى و شيوه درست نفس كشيدن)، تمرين آرام سازى، تنفس هاى عميق و تمرين هاى رهاسازى عضلات.

   
راهنماي سايت
كتاب
مقالات
پيش از مرگ بايد خواند
گزارشات
جان کلام
نقد و ادبيات
تاريخ سينما
شاهنامه خوانی
داستان های کوتاه
امثال و ادبيات كهن
افسانه ها و فرهنگ توده
آی کتاب پلی است بین پدیدآورندگان
کتاب و خوانندگان آثارشان
پیگیری و سفارش تلفنی
88140837