روش هاي مطالعه قبل از امتحان
گروه: مقالات عمومي
نویسنده: بهاره مهرنژاد

هر چه به خرداد نزديك مى شويم، دلهره هاى پايان سال تحصيلى كه دانش آموزان را گرفتار مى كند نيز بيشتر مى شود. در هر سن و سال و وضعيت تحصيلى كه باشيم باز هم امتحان، امتحان است و ترس و اضطراب هاى خاص خودش را دارد. قصد ما ترساندن بيش از حد شما از امتحان نيست. در اين مطلب شما را با روش هاى كاربردى آشنا مى كنيم كه مى تواند در آمادگى شما براى امتحانات پايان ترم مفيد واقع شود.
علت بيشتر مشكلات آموزشى دانش آموزان عدم استفاده صحيح از نيروى فكرى و ذهنى است. مهمترين دليل كه باعث مى شود مطالب درسى در زمان برگزارى امتحانات به فراموشى سپرده شود، عدم داشتن حضور ذهن است. استفاده صحيح از نيروى ذهن به همراه يك برنامه ريزى متناسب و دقيق و به كارگيرى قواعد اصولى حين مطالعه از مهم ترين عوامل در به خاطر سپردن مفاهيم و نهايتاً موفقيت دانش آموز در امتحانات است.
اما اينكه چطور مطالعه كنيم، اولين سئوالى است كه دانش آموزان در كلاس هاى يادگيرى روش هاى آموزشى مى پرسند. قدم اول براى مطالعه درس هاى امتحانى، تنظيم برنامه درسى است. درس خواندن نيز همانند ديگر مسائل مهم زندگى به برنامه ريزى و تنظيم و دقت نياز دارد. برنامه ريزى به شما كمك مى كند كه استفاده مفيدترى از مدت زمانى كه در اختيار داريد بكنيد و انرژى ذهنى تان را بيهوده هدر ندهيد. برنامه ريزى را با يك هدف آغاز كنيد. مثلاً تعيين كنيد كه در مدت زمانى كه تا شروع امتحانات در پيش داريد، مى خواهيد چه درسى را بيش از همه مطالعه كنيد و يا در چه درسى ضعيف هستيد كه بايد بيشتر روى آن تمركز كنيد.

به اين توجه نكنيد كه چون استعداد زيادى در بعضى از درس ها مثلاً رياضى نداريد، وقت گذاشتن بى فايده است. اين يك حقيقت است كه ما كارى را انجام مى دهيم كه دوست داريم. اما اگر هدف از درس خواندن برايمان روشن باشد ديگر علاقه داشتن يا نداشتن و حتى استعداد مهم نيست. هدف در شما انگيزه ايجاد مى كند كه با خاطرى آسوده و به دور از تنفرات درسى به يادگيرى درس موردنظر بپردازيد. در برنامه ريزى خود تنها به يك درس اكتفا نكنيد. برخى افراد از شيوه مطالعه تك درس استفاده مى كنند.
اينكه شما يك هفته براى خواندن يك درس وقت بگذاريد، ذهن تان خيلى زود خسته شده و يادگيرى تان كاهش مى يابد. به جاى شيوه تك درس، مطالعه ۳ ، ۴ درس را در برنامه تان بگنجانيد. هر چقدر تنوع در زمان بندى و دروس مورد مطالعه، بيشتر باشد بازده ذهنى شما نيز بيشتر خواهد بود. به تناسب بين دروس انتخابى نيز توجه كنيد. مطالعه همزمان درس هايى كه با عدد و فرمول سروكار دارد، شيوه كارآمدى نيست.
خواندن شيمى و فيزيك در يك روز به طور چشمگيرى ذهن شما را خسته مى كند و مانع از ادامه فعاليت مغزى شما مى شود. تركيب درس هاى مفهومى مثل رياضى و فيزيك با درس هايى كه به حفظيات معروفند مثل ادبيات بهترين شيوه براى مطالعات تمام وقت به شمار مى رود. خودتان را از مطالعه بيزار نكنيد، اينكه شما خودتان را براى امتحان آماده مى كنيد به معنى حذف تفريح و سرگرمى از برنامه روزانه نيست.
بعد از ۴۵ تا ۵۰ دقيقه مطالعه به يك ربع استراحت نياز داريد. نوشيدن يك ليوان آب ميوه يا شير به همراه بيسكويت، آجيل در اين ميان تاثير مفيدى بر عملكرد مغزى شما خواهد داشت. مى توانيد براى خودتان پاداش تعيين كنيد. با خودتان قرار بگذاريد كه اگر فلان درس را به موقع و البته با يادگيرى كامل تمام كرديد، به تماشاى برنامه تلويزيونى دلخواه برويد يا موزيك مورد علاقه تان را گوش دهيد. حال پس از اينكه برنامه ريزى كرديد و طول مدت مطالعه را تعيين كرديد، به مطالعه مشغول شويد.

چگونگى مكان و زمان مطالعه تاثير مهمى در فرآيند يادگيرى شما دارد. البته اين موضوع به روحيات شما بستگى دارد. بعضى فقط در محيط آرام درس مى خوانند يك سرى هم در مكان هاى شلوغ و با هر سروصدايى مى توانند به مطالعه بپردازند. در هر حال بايد در هر مكانى كه هستيد تمركز حواس داشته باشيد. هميشه عواملى وجود دارند كه باعث حواس پرتى ما از موضوع اصلى شوند.
يادآورى خاطرات و تخيلات گوناگون كه عموماً منشاء محيطى دارد و از سروصدا و رفت وآمد ديگران حاصل مى شود، از مهمترين مواردى است كه باعث از دست رفتن تمركز و حضور ذهن مى شود. در اين زمان صدبار هم كه يك نوشته را بخوانيم در ذهن مان ثبت نمى شود. براى اينكه ذهن تان از موضوع اصلى دور نشود، تند بخوانيد. نه آن قدر كه چيزى نفهميد. سرعت مطالعه خود را تا آنجا افزايش دهيد كه يك درگيرى ذهنى مطلوب ايجاد شود. تندخواندن نوعى مطالعه اوليه به صورت سريع است كه باعث مى شود با مفاهيم كلى درس آشنا شويد. سپس از خودتان سئوال بپرسيد.
سئوالاتى كه حول وحوش موضوع اصلى درس دور مى زند به شما كمك مى كند با ايجاد ارتباط بين مفاهيم، يادگيرى درس را براى خودتان آسان سازيد. البته يادگيرى شما بايد در طول سال تحصيلى و همزمان با آموزش درس موردنظر انجام گيرد، يادگيرى كه در اينجا گفته مى شود تكرار مجدد درس و به خاطر سپردن آن در مغز است. در حين تندخواندن، ابتدا چيزهايى را بخوانيد كه فهم شان برايتان ساده است. تمامى زيرنويس ها، پاراگراف ها، سرفصل ها و مطالبى را كه مهم به نظر مى رسند بخوانيد، حتى اگر كمى از مطلب را بفهميد، بهتر از آن است كه چيزى از آن سر در نياوريد.
در يادگيرى فرمول ها و لغات خارجى به جاى حفظ كردن آنها، شكل شان را به خاطر بسپاريد. به كارگيرى گوش و چشم در درك مطالب از اهميت ويژه اى برخوردار است. از طريق سمعى هم مى توانيد به درك مفاهيم درسى نائل شويد. صداى خودتان را ضبط كنيد و در طول روز گوش كنيد. اين كار به شما كمك مى كند تا در هر لحظه اى حتى زمانى كه به استراحت مشغوليد از طريق تكرار، مطالب را در حافظه تان ثبت كنيد.