كاليگولا
گروه: نقد و ادبيات
نویسنده: آلبر كامو
منبع: مريم علوي

كاليگولا، سرگذشت قيصر كايوس است. اين نامي است كه سربازان بر روي او گذاشته بودند و به معني نيم چكمه از كلمه كاليا گرفته شده است. كاليگولا از كساني بود كه قرباني قدرت بي حساب خود شد و در زمره كساني قرار گرفت كه جز ستايش و تملق و تسليم و رضا در پيرامون خود چيز ديگري نمي بينند. او بر همه چيز ماليات بست، مردان بلندپايه را داغ زد و به كار در معدن ها فرستاد و يا در قفس انداخت و با اره به دو نيمشان كرد، با خواهران خود زنا كرد و با زنان ديگران به بستر رفت.
اما وي درعين حال امپراتوري حساس و شاعرپيشه بود كه مي دانست «رنج دادن ديگران تنها طريق فريب دادن خويش است» و هنگامي كه به ناتواني انسان در برابر مرگ پي برد درد نااميدي وجودش را فرا گرفت. او دريافت كه بشر بي آنكه مرتكب گناه گرديده باشد محكوم به مرگ شده است پس عدالت خدايان افسانه است و در اين زندگي كه هر لحظه اش با مرگ تهديد مي شود، خوشبختي محال مي نمايد.

درنتيجه او به ماه يا زندگي جاويدان نيازمند مي شود به چيزي كه شايد ديوانگي باشد اما متعلق به اين دنيا نيست بنابراين وي عصيان مي كند و مي گويد: «براي برابري با خدايان تنها يك راه وجود دارد، كافيست كه انسان به همان اندازه ستمگر شود» وي گمان مي برد از اين راه آزادي خود را به دست مي آورد اما ديگران در برابر اين نمايش وحشت انگيز و او كه زندگي آنها را به بازي گرفته عكس العمل نشان مي دهند: گروهي فقط در غم منافع و خودپسندي لطمه خورده خويش هستند اما كساني مانند «كرآس» هم وجود دارند كه براي هدفي انساني مبارزه مي كنند.
زيرا نمي توانند تحمل كنند كه به مرد قدرت نامحدودي را كه در اختيار دارد تا به مرحله نفي انسان و جهان به كار برد» در تبعيد در پايان كرآس سزار را مي كشد.
آلبر كامو اين نمايشنامه را به سال 1944 نوشت يعني زماني كه فاشيسم همه نقش هاي مردمي را از روح جهان زدوده بود و اصولي بر جهان حكم نموده بود كه به پيروزي آن به معناي پايان كار بود. كامو در اين نمايشنامه بيشتر به اين مسأله توجه دارد و نمي خواهد فقط تصويري از حكومت جابرانه يك فرد را نشان دهد، بلكه مي خواهد فلسفه اي را محكوم كند كه هستي را فاقد مفهوم و معني و انسان را حقير مي شمارد.