جستجو براي:  در 
صفحه کلید فارسی
پ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 Back Space
ض ص ث ق ف غ ع ه خ ح ج چ
ش س ي ب ل ا ت ن م ك گ
ظ ط ز ر ذ د ء و . , ژ
       جستجوی پیشرفته کتاب
  09/01/1403
نویسندگان   ناشران   بانک کتاب   فروشگاه
 
 
مدیریت مقالات > نقد و ادبيات

تاريخچه فرقه جمهوري انقلابي ايران و گروه اراني
گروه: نقد و ادبيات
نویسنده: حميد احمدي
منبع: بابك كياني

حقيقت است كه جنبش چپ ايران، بخش بسيار مهم و سر نوشت سازي در تاريخ انديشه سياسي و جنبش انقلابي ايران معاصر را به خود اختصاص داده است. اين جنبش فكري اجتماعي و سياسي كه در ابتدا دوران نهضت مشروطه به چند روشنفكر و تحصيل كرده اروپا منحصر مي شد در طول كمتر از 50 سال چنان در جامعه ايران پيشروي كرد و ريشه دواند كه منتهي به تشكيل تنها حزب سازمان يافته و كلاسيك تاريخ سياسي ايران گشت( حزب توده) از اوايل نهضت مشروطه كه انديشه سوسياليستي و ماركسيستي مانند سيلي از انديشه هاي عصر روشنگري و رنسانس( لائيسيسم. سوكولاريسم و دموكراسي و...) پا به عرصه اجتماعي و سياسي ايران نهاد تا اواخر سالهاي 1360 كه آخرين شبكه ها و سازمانها ماركسيستي، متلاشي شد، جنبش چپ ايران فراز و نشيب فراواني را تجربه كرد. اين نهضت فكري كه طيفي وسيع از گروههاي مختلف( ماركسيسم. سوسياليسم. و سوسيال دموكرات) را در بر مي گرفت علي رغم جذب هزاران هزار جوان مؤمن و معتقد و مبارزه اي بي امان( كه نسلي از شورشيان آرمانخواه را در خود پرورش داد) عاقبتي بس تراژديك يافت و در چندين و چند مرحله شكست هاي فكري و سياسي سنگيني را متحمل شد كه به از دست رفتن جان تعدادي كثيري از اعضايشان منتهي گشت.

عمده شكست هاي سياسي اين جنبش در سه مرحله رخ داد: ( بهمن ماه 1316- مرداد ماه 1332 و در نهايت اواخر سالهاي 1360). درسالهاي ما بين 1320 تا 1332 حزب توده با تشكيلات بسيار منسجم خود و كادري از رهبران جوان و با تجربه ميدان دار عرصه فعاليت هاي سياسي و اجتماعي جنبش چپ محسوب مي شود ولي با كودتاي 28 مرداد 1332 و عملكرد بسيار ضعيف و اشتباهات (يا شايد خيانت هاي ) مكرر حزب( كه راه را برسهولت پيروزي كودتاچيان گشود)، حزب و شبكه هاي سياسي و شاخه نظامي اش متلاشي شد و به چنگ پليس سياسي افتاد و همين شكست سنگين همراه با گسترش فضاي سر كوب و خفقان در فضاي سياسي ايران منجر به تشكيل سازمانهاي چريكي چپ گرا گرديد.

كادرها و انقلابيون جوان كه در اين سازمانها گرد هم آمده بودند( مانند فدائيان خلق) در حالي كه از راديكاليسم تحميلي رژيم پهلوي متأثر شده بودند با سعي و تلاش پيگير مرزبندي خود را با افكار و عملكرد حزب توده حفظ مي كردند و دامن زدن رژيم پهلوي به فضاي فكري راديكاليسمي اين جوانان همراه با تعصب روز افزون اعضاي جوان سازمانهاي انقلابي مسلح بيش از پيش حزب توده و اعضايش را در فواصل سالهاي 1340 تا 1357 حاشيه نشين كرد. البته مهاجرت اكثر رهبران حزب به خارج از كشور و تلاشهاي نا فر جام كادر رهبري حزب براي قلع و قمع جمعيت ها و سازمانهاي ماركسيستي كه برداشتي متفاوت از انديشه ماركسيستي حزب داشتند در اين حاشيه نشيني حزب توده و اعضايش داراي اهميت فراوان است، اين تلاشي بود كه اوج آن را در فرداي22 بهمن 57 13 شاهد هستيم كه سرانجام تا همكاري حزب توده با انقلابيون مسلمان و سر كوب خونين سازمان هاي عمده چپ گراي مسلح(فدائيان خلق، پيكار و...) توسط دادستاني جمهوري اسلامي پيش رفت.

اين مطالب مختصري از تاريخچه جنبش چپ و دو شكست سياسي مهم آن در فواصل 1332 تا 1366 را در بر مي گيرد. اما كتاب حاضر به مرور عملكرد اولين تشكل ها و جريانهاي چپ گراي ايران مي پردازد كه گروهي وسيع از رهبران و تئوريسينهاي جريان چپ ايران را در خود پرورش داد، گروهي كه بعد ها به گروه 53 نفر معروف شد و در ميانشان سر شناس ترين اعضا و كادرهاي سازمان هاي ماركسيستي ايران ديده مي شدند: ايرج ميرزا اسكندري- دكتر رادمنش- خليل ملكي- عبد الصمد كامبخش- نور الدين الموتي- احسان طبري و... بنيان گذار گروه 53 دكتر تقي اراني معرفي شده است و اين تحريفي بزرگ در تاريخ جنبش چپ است كه دانسته و نا دانسته توسط راست گرايان و چپ گرايان به دكتر اراني نسبت داده شد و حميد احمدي نويسنده تيز بين و محقق، كتاب حاضر را براي رفع بسياري از دروغ ها و تحريف ها و سوء تفاهمات درباره دكتر اراني و خط سير انديشه او و يارانش به رشته نگارش در آورده است.

حميد احمدي در كتاب حاضر از يك سو جرياني از طيف هاي متنوع سازمان ها و فرقه هاي چپ گراي ايران در فاصله سالهاي 1304تا 1316 را مورد تحليل و مطالعه قرار داده است. كه قبل از او كمتر كسي به اين بخش اساسي از تاريخ جنبش توجه نموده است و از سوي ديگر دروغها و تحريفاتي كه از سوي دوست و دشمن ( ندانسته و دانسته) متوجه دكتر اراني بوده( تا جايي كه او را پدر حزب كمونيست و آموزگار معنوي حزب توده مي شناسند) را با دقت فراوان و بر اساس مدارك شواهد و تحليل هاي زير كانه از پيش رو برداشته تا نسل جواني مانند نگارنده اين ستور با چهره حقيقي دكتر تقي اراني و خدمت ها و زحمات بي شائبه اش بهتر آشنا شود اين اثر تحقيقي و ارزشمند، كوششي است در راستاي بررسي دوره اي از تاريخ جنبشي چپ دموكراتيك ايران، يعني كنكاش پيرامون « تاريخچه فرقه سوسيال دموكرات!! جمهوري انقلابي و گروه دكتر تقي اراني در فاصله 1316-1304 يعني سالهاي مشق انقلاب كادرهاي جوان كه در سپيده دم شهريور 1320 با خروج رضا شاه از ايران دست به تشكيل حزب توده زدند.

شناخت دقيق انديشه اين اعضا و تئوريسين هاي بر جسته جنبش چپ بدون آشنايي با بستر پرورش و تجربه اندوزي آنها در سالهاي 1305 تا 1316 كاري است عبث و بيهوده و شناخت اين دوره خاص نيز بدون آشنايي به چهره مرداني مانند دكتر تقي اراني و يارانش در فرقه جمهوري انقلابي ايران تنها تفكري ناقص و شناختي مبهم را به دنبال خواهد داشت. پس هدف نويسنده از نوشتن كتاب تاريخچه گروه اراني تحليل نقش عميق و سر نوشت ساز دكتر اراني و و يارانش در تاريخ جنبش چپ است، نقشي كه متاسفانه تا كنون زير آور انواع تحريف ها و كژ نگريها به درستي شناخته نشده است. از اين رو شيوه نگارش اين كتاب عمدتا براي باز نمودن ابعاد تحريف ها و آشنايي با واقعيت هاي مكتوم مانده، نقلي و تحليلي است.

ماخذ اين پژوهش علاوه بر مصاحبه ها، دست نوشته ها، اسناد و مدارك، خاطرات سياسي منتشر شده و منتشر نشده و البته نقد و بررسي ده ها كتاب و نوشته است. ما در فصول ابتدايي كتاب با تاريخچه تشكيل فرقه جمهوري انقلابي ايران در برلين( كه دكتر اراني و مرتضي علوي برادر بزرگ علوي در رأ سش قرار داشتند) آشنا مي شويم و سپس مرزبندي برداشت هاي سوسيال دموكرات دكتر اراني از ماركسيسم را با انديشه هاي ماركسيست-لنينيست يا ماركسيست استالينيست، حزب توده و حزب كمونيست ايران( به رهبري سلطان زاده) از نظر خواهيم گذراند و آنگاه كه مرزبندي ها و گسست انديشه دكتر اراني از خط مش هاي حزب كمونيست ايران و حزب توده بر ايمان مسجل شد با تحريف ها و دروغهايي كه توسط چپ گرايان و راست گرايان به دكتر نسبت داده شد آشنا مي شويم، همراه نويسنده نقدشان مي كنيم و به بسياري از انگيزه هاي افراد و جريانهايي كه اين ادعاهاي كذب را مطرح مي ساختند ، دست مي يابيم.

تلاش پليس سياسي رژيم پهلوي براي نسبت دادن عنوان كمونيست به گروه دكتر اراني، ترفند كامبخش براي سازش با اراني و نفوذ به درون گروه او براي بهره برداري هاي سياسي وجاسوسي براي خلق حزب كمونيست ايران( شبكه اي كه اصلا وجود خارجي نداشت و تنها براي سنگين كردن پرونده دكتر اراني به عنوان رهبر اين حزب نامرئي خلق شده بود !!) و... ديگر حوادث ريز و درشتي كه سر انجام به دستگيري و مرگ دكتر اراني درزير شكنجه پليس سياسي منجر گرديد، همه با فواصل مناسب يكي بعد از ديگري تشريح و تحليل شده است. در پايان تنها به نوشته ناشر محترم كتاب بسنده مي كنم كه كامل و دقيق است( مانند خود كتاب):

كتاب تاريخچه فرقه انقلابي ايران و گروه ا راني نوشته حميد احمدي را بخوانيد . نه تنها به خاطر ارزش تاريخي اين كتاب، بلكه و بيشتر از اين نظر كه شما را از چند و چون اسطوره سازي آگاه مي كند!

   
راهنماي سايت
كتاب
مقالات
پيش از مرگ بايد خواند
گزارشات
جان کلام
نقد و ادبيات
تاريخ سينما
شاهنامه خوانی
داستان های کوتاه
امثال و ادبيات كهن
افسانه ها و فرهنگ توده
آی کتاب پلی است بین پدیدآورندگان
کتاب و خوانندگان آثارشان
پیگیری و سفارش تلفنی
88140837