جستجو براي:  در 
صفحه کلید فارسی
پ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 Back Space
ض ص ث ق ف غ ع ه خ ح ج چ
ش س ي ب ل ا ت ن م ك گ
ظ ط ز ر ذ د ء و . , ژ
       جستجوی پیشرفته کتاب
  10/01/1403
نویسندگان   ناشران   بانک کتاب   فروشگاه
 
 
مدیریت مقالات > نقد و ادبيات

واقعيت و رويا
گروه: نقد و ادبيات
نویسنده: عليرضا پيروزان
منبع: حسين مقدم

محمد محمد علي ، نويسنده ايراني براي خوانندگان و علاقه مندان ادبيات ايران نامي آشناست او يكي از نويسندگاني است كه به نخستين فستيوال بين المللي ادبيات برلين دعوت شد و آثار موفقي مانند « نقش پنهان» - « برهنه در باد » - « آدم و حوا » و...را در كارنامه خود به همراه دارد ، گو اينكه عرصه فعاليت هاي ادبي محمد علي تنها به رمان محدود نمي شود و كتابهايي در قالب مجموعه داستانهاي كوتاه مانند « ازما بهتران »- « چشم دوم »- « دريغ از رو به رو» و البته مقالات ادبي و گفتگوهاي فني مانند « سه گفتگو با احمد شاملو - محمود دولت آبادي مهدي اخوان ثالث » را نيز در بر مي گيرد.

كتاب حاضر ، حاصل گفتگوي عليرضا پيروزان با محمد محمد علي داستان نويس معاصر ، سال شمار زندگي او و كتاب شناسي آثار است كه به ابتكار پيروزان كتاب شناسي نقد آثار محمد علي نيز به كتاب اضافه شده است تا خواننده با ديدگاههاي فني كارشناسان ادبي در باب آثار محمد علي آشنا شود.گفتگوها از دوران كودكي نويسنده آغاز مي شود و تا امروز ادامه مي يابد .

در بخش اول ، با عقايد سياسي خاطرات كودكي و فعاليت هاي اجتماعي و فرهنگي دوران جواني- فضاي فرهنگي و اجتماعي ايران 1330-1340 و...آشنا خواهيم شد . تهران قديم در كانون بخش « از كودكي تا امروز» قرار دارد و خوانندگان مي توانند چگونگي تغيير و تحول تهران و تبديل آن از قصبه هايي پراكنده به شهري بزرگ را از ديدگاه موشكافانه محمد علي ببيند و همراه وي و هم نسلانش فراز اقتصادي سالهاي 1340 و انقلاب سفيد را كه تاثيري شگرف در شرايط اجتماعي- اقتصادي و بالطبع فرهنگي ايران گذاشت ، تجربه كنند .

هنر فرزند جامعه خويش است و ادبيات كه يكي از بارزترين نمودهاي خلق هنري است، نمي تواند از مجموعه تحولات اقتصادي- سياسي و اجتماعي جامعه خود تاثيرنپذيرد . اين بحثي است كه پيروزان و محمد علي در بخش نخست مقدماتي و داده هاي اطلاعاتي و آماري اش را فراهم مي آورند ( از قبيل تحولات اقتصادي حاصل از بالا رفتن قيمت نفت رشد ناموزون عرصه هاي اقتصادي و فرهنگي قيام اقليتي از نويسندگان نوين ايران براي رشد و اعتلاي فرهنگي و مبارزه با غرب زدگي و...) و در بخش « ادبيات مشروطه ايران» به بسط و تشريح آن مي پردازند و چگونگي تولد ادبيات نوين در ايران و تاثيراتي را كه از شرايط اجتماعي فرهنگي داخل كشور و موجي از آثار ادبيات نوين در اروپا و آمريكا پذيرفته بود، مورد بررسي قرار مي دهند.

مباحثي در باره تولد ادبيات نوين در دوران مشروطه ، بحث و بررسي درباره نويسندگاني مانند مخبرالدوله هدايت- علي اكبر دهخدا- جهانگيرخان صوراسرافيل، تشريحي بر آشنايي نويسندگان مشروطه با ادبيات نوين ( مانند ديگر جنبه هاي فرهنگي- اجتماعي عصر روشنگري اروپا و در نهايت مقايسه آثار اين بزرگان با آثار شهير اروپايي و نويسندگان نامدار غربي همگي به بخش دوم كتاب مربوط مي شود. اطلاعات بالاي دو طرف گفتگو در باب ادبيات مشروطه و نهضت ادبي ايران سبب شده تا قدرت شرح و بسط مطالب افزايش بيابد و از گفتگوهاي كلي و مباحث عمومي بخش اول فاصله بگيرد . اين كه ادبيات نوين به مانند درختي نوپا چگونه در عرصه فرهنگي( كه در بخش اول با خصوصيات كلي آن آشنا شديم ) و اجتماعي كشورسربلند كرد واز چه جريانهايي تغذيه شد و در مقابل چه توفانهايي مقاومت كرد تا به مرحله كنوني رسيد از عمده مباحث مطرح شده در بخش دوم است .

كاستي ها و نقاط قوت اين درخت نوپا و ميزان ارتباط آن با ادبيات كلاسيك ايران و همچنين تعامل و برخورد آن با شرايط اقتصادي سياسي و اجتماعي ايران ( كه به موازات يكديگر در حال پوست انداختن و تغيير و تحول بودند) حاصل مباحث بخش دوم است . فاكتورهايي كه در بخش سوم براي تحليل موقعيت فعلي ادبيات ايران در دنيا مورد استفاده قرار مي گيرد.

تكنيك هاي عليرضا پيروزان براي استخراج مجموعه اي متنوع از اطلاعات و انديشه هاي محمد علي در جاي خود داراي اهميت فراوان است به طوري كه مباحثي متعدد از قبيل ، ادبيات جهان ، سنت هاي ادبيات پست مدرن ، رمان و رمان نويسي در ايران و جهان ، ادبيات سياسي ، آموزش قوانين داستان نويسي و... مورد بحث و بررسي قرار مي گيرد. تسلط دو طرف گفتگو برادبيات نوين ، رمان و ادبيات پست مدرن ، تكنيك هاي مدرن داستان نويسي و سيرتغييرتحول در عرصه شعر و مقايسه آن با موقعيت شهر در ادبيات و جامعه ايراني از نكات جالب توجه و نقاط قوت كتاب حاضر است به طوري كه خود مي تواند به تنهايي و در مقاله اي مجزا در دسترس علاقه مندان قرار گيرد!!

پس از بررسي ادبيات ايران و جهان نوبت به آثارمحمد علي مي رسد كه خود نشانه حسن تدبير پيروزان در تشريح آثار محمد علي است چرا كه خواننده قادر خواهد بود از طريق مقايسه فاكتورها و خصوصيات آثار محمد علي با مجموعه مباحثي كه در بخش دوم و سوم مطرح شد« ادبيات مشروطه و فستيوال برلين» به ارزيابي دقيق ترآثارنويسنده اقدام كند ، گو اينكه سنگ محك و ترازوي اين ارزيابي در همين كتاب در اختيار او گذاشته شده است ، سنگ محكي كه با توجه به غنا و تنوع مطالب مطرح شده در آن مي تواند در باره نويسندگان ديگرنيز مورد استفاده قرار گيرد .

عليرضا پيروزان با طراحي بخش « محمد علي در آيينه آثار» ابتدا خوانندگان را بافضاي فكري و اتمسفرحاكم بر انديشه ها و اعتقادات محمد علي آشنا مي سازد و سپس به نقد و بررسي چهار رمان محمد علي اقدام مي كند . بدين واسطه ، ميتوان اين بخش را به مانند ديباچه اي بر شرح و نقد چهار رمان محمد علي دانست . همان گونه كه پيروزان در مقدمه كتاب اشاره كرده است ، گفتگو در مورد رمان بسيار ساده انجام شده است تا براي خوانندگان غير حرفه اي ادبيات جالب تر و جذاب تر باشد زيرا به اعتقاد او نويسندگان و منتقدان بايد در مرحله نخست قشر گسترده اي از جامعه را مخاطب خود قرار دهند و جذب مطالعه ادبيات سازند و پس از اين مرحله به طرح مسايل فني تر اقدام كنند.

سياستي كه در كتاب شناسي نقد آثار محمد علي ، توسط پيروزان دنبال شده است تا خواننده علاوه بر آشنايي فني تر و دقيق تر با نكات داستان هاي محمد علي به خواندن آثار او ترغيب شود .

عنوان كتاب نيز، چنانكه پيروزان به آن اشاره كرده است ، از دل آثار محمد علي بيرون آمده است زيرا كه اكثريت آثار او در فضاي ناشناخته و تعليق ميان « واقعيت و رويا » گام برمي دارد . در پايان بايد اضافه كرد كتاب حاضر به واسطه ديد و نگاه فني و حرفه اي به انجام گفتگو و پرهيز از حاشيه رويهاي تبليغاتي، گامي بلند و ارزشمند براي طرح چنين مطالبي برداشته است و اميدهاي فراواني را براي نشر كتابهايي از اين دست زنده كرده است كه به درجاي خود بايد مورد تقدير و تحسين قرار گيرد .

   
راهنماي سايت
كتاب
مقالات
پيش از مرگ بايد خواند
گزارشات
جان کلام
نقد و ادبيات
تاريخ سينما
شاهنامه خوانی
داستان های کوتاه
امثال و ادبيات كهن
افسانه ها و فرهنگ توده
آی کتاب پلی است بین پدیدآورندگان
کتاب و خوانندگان آثارشان
پیگیری و سفارش تلفنی
88140837