جستجو براي:  در 
صفحه کلید فارسی
پ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 Back Space
ض ص ث ق ف غ ع ه خ ح ج چ
ش س ي ب ل ا ت ن م ك گ
ظ ط ز ر ذ د ء و . , ژ
       جستجوی پیشرفته کتاب
  10/01/1403
نویسندگان   ناشران   بانک کتاب   فروشگاه
 
 
مدیریت مقالات > نقد و ادبيات

موسيقي يك زندگي
گروه: نقد و ادبيات
نویسنده: آندره مكين
منبع: بابك كياني

عصر ما داغ رمانتيسم آوارگان را بر چهره خواهد داشت. سيوران نويسنده رومانى تبار فرانسوى آندره مكين نويسنده روسى تبار فرانسوى به سال ۱۹۵۷ در كرانسويارسك روسيه به دنيا آمد. دوران نشو و نماى او همزمان با عصر خروشچف و بازشدن نسبى فضاى سياسى شوروى بود، اما همچنان تبعات هول انگيز استالينيسم در فضاى سياسى _ فرهنگى روسيه آشكار بود و در چنين فضايى است كه مكين به فرانسه مهاجرت مى كند و به خاطر آشنايى نسبى اش با زبان و فرهنگ فرانسه خيلى زود خود را به عنوان يك نويسنده جدى كه حرف هاى مهمى براى گفتن دارد در محافل روشنفكرى فرانسه مطرح مى كند.

مكين نويسنده اى متعهد است و براى ادبيات رسالتى انسانى قائل است و در غالب مقالات و سخنرانى هاى خود بر اين تعهد پافشارى مى كند. او براى فرانسويان از تجربه اى هولناك حكايت مى كند از تجربه دوزخ. مكين خود نيز از ميان اين دوزخ و از قعر اين جهنم نجات يافته و اكنون حكايت گر حديث دردمندى خويش است براى خوانندگان كتاب هايش.

اما نقطه عطف و پيروزى نهايى مكين سال ۱۹۹۵ است، هنگامى كه مهمترين و زيباترين رمان او، وصيت نامه فرانسوى، منتشر مى شود اين كتاب در محافل روشنفكرى فرانسه به شدت مورد توجه قرار مى گيرد و در آن سال دو جايزه معتبر ادبى فرانسه يعنى گنكور و مديسى به اين كتاب تعلق مى گيرد. تم و موضوع اصلى تمامى نوشته هاى آندره مكين عشق مفرط او به زندگى است. عشقى كه در زير سايه حاكميت هاى خودكامه له شده و جز شبحى از آن باقى نمانده است.

توتاليتاريسم در نفس خود همواره خواهان از بين بردن حوزه هاى عمومى و خصوصى افراد و يكدست كردن فكرى و فرهنگى جامعه است و هيچ انديشه مخالفى را برنمى تابد و از اين ميان حكومت اتحاد جماهير شوروى بى گمان از جنس سياه ترين ديكتاتورى هاى تاريخ بشرى است. ظلم و ستمى كه به نوع انسان در اين مملكت رفت و وهن و حقارتى كه به قشر روشنفكر نويسنده و هنرمند اين مملكت شد به قول شاعر يكى داستان است پر آب چشم.

بى شك يكى از مهمترين منابع پيرامون ظلم و ستم به روشنفكران روسى كتاب ارزشمند روشنفكران و عاليجنابان خاكسترى نوشته ويتالى شنتالسكى است. نويسنده در اين كتاب به شرح دقيق جزئيات رفتار حكومت كمونيستى با روشنفكران كشور خود مى پردازد.

اما شخصيت اصلى كتاب موسيقى يك زندگى الكسى برگ جوانى روشنفكر و نوازنده پيانو است و قرار است به زودى با دخترى كه دوستش دارد ازدواج كند و چند روزى بيشتر تا اولين كنسرت رسمى پيانوى او باقى نمانده ولى بازى روزگار سرنوشت ديگرى را براى او رقم مى زند. خانواده اش گرفتار تصفيه هاى استالينى مى شوند. پدر و مادرش را پليس دستگير مى كند و خود او نيز تحت تعقيب قرار مى گيرد. مدتى را نزد يكى از اقوام خود پنهان مى شود و بدين شكل است كه به طور اتفاقى و با جعل هويت يك سرباز كه در جنگ كشته شده است و با استفاده از نام او به ارتش مى پيوندد و در جنگ جهانى دوم شركت مى كند.

او در تمام اين مدت سعى و كوشش فراوانى در جهت مخفى نگاه داشتن هويت واقعى خود به عمل مى آورد. اين كتاب بى شك شرح استحاله و مسخ انسانى مستعد و هنرمند است كه در شرايط نامطلوب و خفقان سياسى گرفتار آمده. در كتاب مكين به طرز حيرت انگيزى قلب تاريخ روسيه مى تپد. نويسنده با قلم خود و در اين حجم اندك كتاب چنان تصويرى از هول و هراس ديكتاتورى و عشق و نفرت توامان به زندگى را ترسيم مى كند كه خواننده كتاب پس از پايان آن احساس مى كند يكى از تراژيك ترين دوره هاى تاريخ بشرى را به همراه نويسنده مرور كرده است كه اين خود نشانگر قدرت قلم و توان بالاى آفرينش ادبى آندره مكين است.

نويسنده از سال هاى استقرار حكومت استالين تصويرى منحصربه فرد ترسيم مى كند. تصويرى كه شايد در كمترين كتابى به اين زيبايى و صلابت ترسيم شده باشد. او خواننده كتابش را با خود به اين تجربه هول انگيز دوزخ مى برد. موسيقى يك زندگى از لطافت عشقى زيبا و انسانى نيز بهره مند است اما عشق نيز در چنين عصر و زمانه اى فرجامى جز شكست و تباهى ندارد. الكسى برگ گمان مى كند عشق به استلا مى تواند مرهمى بر زخم هاى روح او باشد اما در نهايت به پوچى اميد و آرزوى خود پى مى برد.

مكين ستايشگر و عاشق زندگى است و اين عشق به زندگى در تمامى رمان هاى او خصوصاً همين كتاب موج مى زند. ذكر اين نكته لازم است كه روزگار ما به تعبير ظريف داريوش شايگان عصر اختلاط و امتزاج فرهنگ ها است و اين امتزاج فرهنگى هرچند در عرصه فكر علمى و فلسفى بى ثمر و گاه حتى زيانبار است.

در عرصه ادبيات و خصوصاً رمان باعث غناى درونى اثر مى شود. براى مثال غالب جوايز معتبر ادبى در چند سال اخير به طيف نويسندگان دورگه و مهاجر تعلق گرفته است و اگر بخواهيم بر اين گفته خويش نمونه هايى بياوريم مى توانيم در ادبيات انگليسى زبان از جومپالاهيرى و آرونداتى روى نويسندگان هندى تبار انگليسى و در ادبيات فرانسه از نينابربروا و آناگاوالدا ياد كرد.

بى گمان وجود و حضور آندره مكين در فرهنگ فرانسوى زبان خون تازه اى در رگ ادبيات معاصر اين كشور است، ادبياتى كه پس از پايان دوران رمان نو متاع خاصى به بازار انديشه و فكر عرضه نكرده است و حضور او به عنوان نويسنده اى كه به آرمان هاى بشردوستانه وفادار است براى فرانسويان غنيمتى است.

   
راهنماي سايت
كتاب
مقالات
پيش از مرگ بايد خواند
گزارشات
جان کلام
نقد و ادبيات
تاريخ سينما
شاهنامه خوانی
داستان های کوتاه
امثال و ادبيات كهن
افسانه ها و فرهنگ توده
آی کتاب پلی است بین پدیدآورندگان
کتاب و خوانندگان آثارشان
پیگیری و سفارش تلفنی
88140837