جستجو براي:  در 
صفحه کلید فارسی
پ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 Back Space
ض ص ث ق ف غ ع ه خ ح ج چ
ش س ي ب ل ا ت ن م ك گ
ظ ط ز ر ذ د ء و . , ژ
       جستجوی پیشرفته کتاب
  09/01/1403
نویسندگان   ناشران   بانک کتاب   فروشگاه
 
 
مدیریت مقالات > نقد و ادبيات

زندگى - دستورالعمل
گروه: نقد و ادبيات
نویسنده: ژرژ پرك
منبع: فردريك بايگ بدر / مهشيد ميرمعزى

زندگى - دستورالعمل، كه در سال ۱۹۷۸ نوشته شده است، به ژرژ پرك (۱۹۸۲ - ۱۹۳۶) تعلق دارد. گمان كنم او از اينكه نامش در اين ليست ديده مى شود، خوشحال مى شد؛ چون اصولاً طرفدار سياهه بردارى بود.

در اينجا به نظرم مى رسد كه موضوعى را بايد مطرح كنم: عنوان كتاب موضوعى بسيار پيچيده است. حتى اگر بر اين عقيده باشيم كه محتواى كتاب مهمتر از عنوان آن است، با اين احوال روى مطالعه سطحى ما تاثير مى گذارد. وقتى فكر كنيم كه كتاب «در سايه دوشيزگان شكوفا»، با فاصله يكسر مو ممكن بود، «نيش خنجر كبوتران» نام گيرد، وحشت سردى وجودمان را فرا مى گيرد. در حالى كه عنوان كتاب زندگى - دستورالعمل زياد فوق العاده نيست، بلكه بيشتر جمع بندى بدون نقص چيزى است كه قاعدتاً بايد يك رمان باشد. بر همين اساس هم ناشر آن يعنى اليور كوهن (طى مقاله اى در لوموند) كاملاً بحق اشاره كرده است: ادبيات فقط و فقط براى اين است كه دستورالعملى براى زندگى بدهد. پنجاه كتاب قرن چيزى نيستند جز يك راهنماى قابل استفاده و عملى كه زندگى كردن يا رد آن شيوه زندگى را كه توسط اجتماع به ما تحميل شده است به ما مى آموزد. پايان حشو و زوايد. پرك هم مانند ناباكوف، عاشق جدول و شطرنج بود؛ او عضو كارگاه ادبيات بالقوه بود. نوعى فرقه رياضيدان ها كه با طنز بيشترى نسبت به نويسندگان بى اراده رمان نو، به بازى با زبان مى پرداختند. به همين دليل هم تمام كارهاى او تمرينات اسلوبى است. البته تصادفى نيست كه او كتاب زندگى - دستورالعمل را به رمون كنو تقديم كرده است؛ فكرى كه پشت اين كار پنهان شده، نه تنها بازى با فرم و هنرنمايى توسط زبان، براى نمايش مهارت خويش است، بلكه نويسنده مى خواهد از نكات اجبارى، مانند يك ترامپولين استفاده كند تا «اشتياق افسانه سرايى» خود را روى كاغذ بياورد.

كتاب زندگى - دستورالعمل رمان نيست، بلكه يك خانه اجاره اى است. شماره ،۱۱ خيابان سيمون كروبليه. طبقه به طبقه، اتاق به اتاق و افراد با جزئيات تشريح شده اند. پرك ده سال كار كرد تا اين ساختمان را در ۹۹ بخش، ۱۰۷ داستان مختلف و ۱۴۶۷ شخص تجزيه و تحليل كند. اين «رمان ها» (پرك اين نام را زير عنوان اصلى نوشته است) را مى توان در هر جهتى مطالعه كرد. يك طبقه را به طبقه ديگر ترجيح داد يا داستان يك مستاجر را بيشتر از همسايه اش دنبال كرد. براى مثال پرسوال بارتلبوت را به گاسپار وينكلر ترجيح داد يا به بخش و توصيفى نوك زد. هدف جنون آميز پرك اين است كه نشان دهد، همه چيز زير ميكروسكوپ هيجان انگيز مى شود. هر خانه اجاره اى در هر خيابانِ هر شهر، كهكشانى با هزاران ماجراى منحصر به فرد و بديع در بر دارد كه هيچ آدمى (جز او) آنها را تعريف نخواهد كرد. به علاوه، پيش آمده است كه ايده يك كتاب، جالب تر از خود آن باشد. بر همين اساس هم پرك كتابى در مورد ميدان سنت سولپيس نوشته كه عنوان آن كوششى براى تشريح طاقت فرساى يك محله در پاريس است.

كتاب زندگى - دستورالعمل - حتى شايد غيرعمدى - نشان مى دهد كه واقعيت پايان ناپذير است، هيچ نويسنده اى نمى تواند كارى به آن نداشته باشد و كسى كه مى خواهد واقعيت را پايان ناپذير ببيند، بيش از هر چيز در معرض خطر كسل كردن خوانندگان خود قرار دارد. پس حالا خودتان تصميم بگيريد. من شخصاً كتاب هاى «چيزها»ى پرك (۱۹۶۵) را كه بهترين رمان در مورد فرهنگ حرص مادى مى دانم يا من به خاطر مى آورم (كه براساس ايده اى از جو براينارد نوشته شده است) را ترجيح مى دهم. زيرا زندگى - دستورالعمل درست مانند اوليس جويس، يك اثر روى لبه مرز، آزمايشى، انبارى، معماگونه، درهم و برهم و مغشوش يا هر چيزى كه دوست داريد، است. كوهى كه قورباغه اى مى زايد يا موشى كه مى خواهد گاو نر شود. به تازگى انتشارات سولما كتاب نقدى در مورد زندگى - دستورالعمل منتشر كرد.

همه در كمال تعجب متوجه شدند كه تمام اتفاقات كتاب از قبل تعيين شده بوده اند. پرك با سنگدلى تمام، كه در مرز مازوخيسم قرار دارد، شيوه كاملاً جنون آميزى در نوشتن براى خود تعيين كرده است (براى مثال انسان بايد در آن ساختمان، مانند اسب شطرنج، حركت كند يا يك قسمت بايد دقيقاً شش صفحه شود و كلمات منتخبى در آن به كار رود كه از قبل فهرستى از آنها تهيه شده است و غيره.) هيچ گونه ترديدى وجود ندارد كه پرك هنرمندى بى نهايت چيره دست و كتابش اثرى بزرگ و بى نظير است.

در عين حال، يك كار متخصصانه و استادانه حتماً يك اثر هنرى نيست و براى فرد مشكل است، دنبال شخصيتى برود كه مى داند نويسنده اش آن را به حال خود رها نمى كند تا به هر كجا كه خواست برود.

 
   
راهنماي سايت
كتاب
مقالات
پيش از مرگ بايد خواند
گزارشات
جان کلام
نقد و ادبيات
تاريخ سينما
شاهنامه خوانی
داستان های کوتاه
امثال و ادبيات كهن
افسانه ها و فرهنگ توده
آی کتاب پلی است بین پدیدآورندگان
کتاب و خوانندگان آثارشان
پیگیری و سفارش تلفنی
88140837