كتاب هفته - ۲۳/۴/۸۵ از عرضه تا تجارت الكترونيك كتاب گفت و گوى اورسلا هلپ نماينده ناشران آلمانى بامسئول سايت اينترنتى آى كتاب درباره مشكلات تجارت الكترونيك كتاب در ايران اورسلا هلپ نماينده ناشران آلمانى است كه امسال براىپنجمين بار در نمايشگاه بين المللى كتاب تهران حاضر شد. وى درگفتوگو با خبرنگاران ايرانى، اين نمايشگاه را با نمايشگاه كتابفرانكفورت مقايسه كرد و گفت: »نمايشگاه كتاب تهران از نظرمساحت، حداقل 9 برابر بزرگتر از نمايشگاه كتاب فرانكفورتاست اما نمايشگاه فرانكفورت تنها جنبه تجارى دارد و ناشران،تنها براى فروش يا خريد كپىرايت در اين نمايشگاه حضورمىيابند «. وى افزود: »نمايشگاه كتاب تهران بيشتر جنبه فروش دارد وناشران خارجى كتابهايشان را كه در اين نمايشگاه عرضهمىكنند، در پى عقد قرارداد با ناشران ايرانى نيستند«. اورسلا هلپ با بيان مطلب فوق، در ميان ناشران الكترونيك نيزحضور يافت و با بعضى از آنها درباره نوع عرضه كتابهايشان كه بهفرم الكترونيك و در اينترنت انجام گرفته است به گفتوگو پرداخت. حسين شوكت مقدم مدير سايت آى كتاب، يكى از ناشرانىاست كه بهتازگى متن گفتوگوى وى با اورسلا هلپ در سايتخبرى دويچه وله قرار داده شده است. براى آشنايى شما مخاطبان با عرضه كتاب بهصورت اينترنتىو مشكلات آن در ايران، متن اين گفتوگو در ذيل مىآيد. تا امروز چقدر موفق بودهايد؟ - موفقيت ما نسبى است. ما به فكر ايجاد فروشگاه هاى اينترنتىنبودهايم چون ابزار آن را در اختيار نداريم. در حال حاضر هم ابزاركامل لازم نيست يعنى پول الكترونيك در ايران بهصورت عمومىاستفاده نمىشود. بنابراين ما در فكر ارائه اطلاعات مربوط به كتابو نشر هستيم.
ولى شما كتاب هم مىفروشيد. درست است؟ - نه به آن معنا كه فروشگاه كتاب معنى دهد. ما كتاب هممىفروشيم ولى نه بهصورت اقتصادى. يعنى درآمد حاصله ازفروش كتاب در همان بخش تهيه و توزيع مصرف مىشود. ما مىخواهيم كتابها را معرفى كنيم و كتابخوانها از نشر كتابهاى مورد علاقهشان مطلع شوند. حالا اين كتابها را از هركجا راحتتر هستند تهيه كنند، حتى از ما. موفقيت ما در تعداد كاربران سايت است؛ كسانى كه با ما درارتباط هستند؛ كسانى كه به بخشهاى ديگر سايت ما سر مىزنند و كسانى كه شايد" آى كتاب "توانسته آنها را به مطالعه تشويق كند. ماهر روز تماسهايى از دورافتادهترين نقاط ايران داريم كه به اينترنت دسترسى دارند و مشتاق مطالعه كتاب هستند، با آنهاارتباط داريم، تشويقشان مىكنيم و كمكشان مىكنيم تا كتابهايىرا كه مىخواهند، تهيه كنند؛ اين بزرگترين موفقيت ماست. پس خودتان را موفق مىدانيد! - عرض كردم به طور نسبى؛ ما برنامه هاى وسيعى تدارك ديدهايمكه بايد توان مالى اجراى آنها را داشته باشيم و نمىتوانيم به سرعت، آنها را پياده كنيم. ببينيد! ما طى سه سال اول كارمان موفق به جذب سالانه يكميليون بيننده شديم كه اين يعنى موفقيت ولى هيچ تبليغى از ناشران دريافت نكرديم؛ اين يعنى شكست. چون ما نتوانسته بوديمتاثير تبليغات اينترنتى را براى ناشران تشريح كنيم. در دو سال اخير ما با ارائه كتابهاى ايرانى در سايت آمازون و همكارى متقابل با آن سايت براى فروش كتابهاى آنان در ايران،تعداد بينندگانمان را نزديك به 100 درصد افزايش داديم؛ اين هميعنى موفقيت. تعداد ناشران همكار را هم از 100 ناشر در سال2004 به 650 ناشر در سال 2006 افزايش داديم؛ اين هم يعنىموفقيت. تعداد صفحات سايت ما در عرض پنج سال به 150000صفحه رسيده است؛ اين هم يعنى موفقيت، ولى تعداد ناشرانى كهبه اين كار ايمان دارند، هنوز به 100 عدد نرسيده يعنى ما هنوزنتوانستهايم واقعيات موجود در تبليغات اينترنتى و معرفى كتاب درآن را منتقل كنيم؛ اين يعنى شكست. شما گفتيد درآمد زيادى از فروش كتاب نداريد. پسهزينه هايتان را چگونه تامين مىكنيد؟ - در كشورهاى پيشرفته، سرمايهگذارى معناى دقيقى دارد يعنىهدفگذارى بر مبناى زمانبندى مشخصى صورت مىگيرد، چونقوانين مربوط به هر كار وجود دارد و پيشبينىهاى لازم نيز صورتگرفته است. ما در ايران هنوز قانونى براى سايتهاى اينترنتى وحوزه فعاليت اقتصادى آنها نداريم، ولى عشق و ايمان به كار، خيلىاز مشكلات را مرتفع مىكند. در طول سه سال اوليه شروع كار، من تمام هزينه ها را ازسرمايه شخصى خودم پرداخت كردم چون به كارم اعتقاد دارم. دركشور من آدمهايى كه به كارشان اعتقاد دارند كم نيستند و ما اينمساله را در 25 سال گذشته بارها ثابت كردهايم. در دو سال اخير هم بخش اعظم هزينه هاى ما از طريقبرگزارى نمايشگاه هاى كتاب، فروش كتابهاى خارجى، تبليغات و فروش كتابهاى داخلى تامين شده است. كار فرهنگى در ايران براى ثروتمند شدن نيست. اگر درآمد ماهزينه هاى ما را پوشش دهد و بتوانيم برنامه هاى درازمدتمان راپياده كنيم، ادامه مىدهيم و گرنه به همين دلخوش خواهيم بود كهجزو اولين كسانى هستيم كه به معرفى كتاب از طريق اينترنت درايران دست زديم. آمازون 11 سال سابقه كارى دارد، آن هم در كشورى كه متوسط شمارگان كتاب در آن 60000 جلد است و ماپنج سال است كه فعاليت مىكنيم. )شمارگان كتاب در ايران حدود3000 جلد است(. آيا شما از كمكهاى دولتى استفاده مىكنيد؟ چون دركشور شما به كارهاى فرهنگى كمكهاى مادى زيادىمىشود. - تا امروز خير، چون جايگاه تعريفشدهاى از سايتهاىاينترنتى در ايران نداريم، ولى نامه هاى زيادى به نهادهايى كه فكرمىكرديم شايد سايت كتاب جزوى از زيرمجموعه آنان قرار گيردارسال كردهايم و البته تاكنون هيچ جواب مشخصى دريافتنكردهايم. در دولت جديد بحث در مورد كتاب، واقعبينانهتر شده است و توجه به اين حوزه جدىتر است. ما اميدواريم كيفيتفرهنگى بر كميت موجود در انتشار كتاب فائق آيد. شما فكر نمىكنيد در طول اين پنج سال آنچنان كه بايد،شناخته نشدهايد؟ ما هم بهطور اتفاقى غرفه شما را پيداكرديم. - هم بله هم نه! بله! بهخاطر اينكه براى بيشتر شناختهشدن يك كار جديد، بايدتبليغ كرد؛ آن هم بهطور وسيع. ولى هزينه هاى تبليغ بالاست،مخصوصاً در رسانه هاى قوى مانند راديو و تلويزيون. يكى ازكمكهاى دولتى مىتواند در همين راستا باشد. نه! بهخاطر اينكه براى سايتى كه فقط به مقوله كتاب در ايرانمىپردازد، تعداد 3000 بيننده روزانه آمار قابل توجهى است. به هر حال ما تبليغات خود را در حد وسعمان انجام دادهايم وبايد بيشتر تبليغ كنيم؛ نه فقط ما بلكه تمام دستاندركاران فرهنگكشور مثل ناشران، كتابفروشان و... . براى بينالمللى شدن چه كارهايى صورت دادهايد و چهبرنامه هايى داريد؟ - سايت اينترنتى به خودى خود معناى بينالمللى دارد چون درتمام جهان قابل دسترسى است. ولى ما براى معرفى بيشتر و بهتر فرهنگ ايرانى، ارتباطاتىبرقرار كردهايم كه يكى از آنها تعامل با سايت آمازون است.همچنين نمايندگانى در آمريكا و اروپا داريم تا به معرفى و فروشكپىرايت كتابهاى ايرانى براى ترجمه يا چاپ در آن كشورهابپردازند. معتقديم اطلاعرسانى در زمينه كتاب موفقيتهاى بعدىرا تضمين مىكند. آيا حضور در نمايشگاه هاى بينالمللى در دستور كارتانقرار دارد؟ - اين يكى فعلاً در توان ما نيست چون از لحاظ مادى بايد خيلىهشيار و حسابشده قدم برداريم تا قبل از استعفا اخراج نشويم ؛ يعنى ورشكسته نشويم.
|