اسلام در غرب 

نویسنده: نورالدین آل علی
ناشر: دانشگاه تهران
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 420
اندازه کتاب: وزیری - سال انتشار: 1370 - دوره چاپ: 1

کمیاب - کیفیت : درحد نو _ نو

مروری بر کتاب 

ت‍اری‍خ‌ اس‍لام‌ در اروپ‍ای‌ غ‍رب‍ی‌

مصور (بخشی رنگی)، نقشه (بخشی رنگی)

سال ۷۱۱ (میلادی) را نخستین تماس میان اسلام و دنیای غرب و اروپا می‌دانند که در آن زمان گروه‌های مسلمانان عمدتاً از ناحیه شمال آفریقا وارد اروپا شدند. تمدن ۸۰۰ ساله مسلمانان در اسپانیا و تمدن ۲۵۰ ساله آن‌ها در سیسیل باعث شده اسلام به عنوان بخشی از تاریخ اروپا به حساب آید.

نخستین رویارویی مسلمانان با اروپائیان با فتح آندلس(جنوب اسپانیای کنونی) توسط طارق بن زیاد سردار مشهور مسلمان اتفاق افتاد، طارق با عبور از تنگه ای که خاک اروپا از آفریقا را جدا می‌کرد وارد ناحیه جبل اطارق امروزی شده و سپس به ایبری هجوم برد و از همین روی آن تنگه به جبل الطارق(معنی:کوه طارق) مشهور شد

مسلمانان در طول حدود صد سال جنگ با دولت‌های محلی توانستند بر سراسر شبه جزیره ایبری ( کشورهای اسپانیا و پرتغال کنونی) مسلط شوند. سلطه مسلمانان در اروپای غربی حدود هفت قرن دوام آورد گرچه مسلمانان حدود چهار قرن ابتدایی ان بر سراسر ایبری مسلط بودند و بعد از آن بخش‌های شمالی این شبه جزیره تحت سلطه چند حکومت محلی مسیحی مانند جمهوری کاتالونیا، پادشاهی والنسیا، پادشاهی کاستیل و پادشاهی لئون بود و در جنوب نیز چند حکومت مسلمان مانند خلفای اموی آندلس و حکومت مرابطین و بعدها سلسله ادریسیان مراکش وجود داشت.

تا آنکه در سال ۱۴۹۱ مسیحیان اسپانیا که در نتیجه ازدواج پادشاه آراگون ( حکومت مسلط بر شرق ایبری) و ملکه کاستیل(حکومت مسلط بر غرب و مرکز ایبری) متحد شده بودند موفق به فتح مناطق جنوبی شده و سپس یک نسل کشی علیه مسلمانان به راه انداختند که در نتیجه آن بیش از یکصد هزار مسلمان کشته و نزدیک یک میلیون مسلمان که برابر با یک چهارم تمام جمعیت آن زمان اسپانیا بوده‌است را از آن سرزمین اخراج نمودند، اخراج مسلمانان از اسپانیا یکی از گسترده‌ترین نسل کشی‌ها و مهاجرت‌های اجباری در طول تاریخ است.

در نتیجه این اقدامات سال‌ها حکومت وحشت در اسپانیا حاکم شد، دادگاه‌های تفتیش عقاید که زیر نظر کلیسا فعالیت می‌کرد از طریق اعتراف‌گیری و بازجویی، شکنجه و تهدید سعی در یکپارچه سازی مذهبی در اسپانیا داشت مسلمانان و یهودیان و بعدها پروتستان‌ها مهم‌ترین قربانیان سیصد سال حاکمیت دادگاه‌های تفتیش عقاید در کشورهای ایبری یعنی اسپانیا و پرتغال بوده‌اند.

شبه جزیره بالکان در جنوب شرق اروپا محل دیگر برخورد مسلمانان با مسیحیان اروپائی بوده‌است، این سرزمین بیش از هزار سال تحت سلطه امپراتوری روم شرقی قرار داشت و مذهب مسیحی ارتدکس مذهب رایج مردمان آن بوده و کلیسای ارتدکس بیزانس همراه رقیب جدی کلیسای کاتولیک رم محسوب می‌شده‌است. نخستین رویارویی میان مسلمانان و مسیحیان به نبرد ملازگرد باز می‌گردد، امپراتور روم شرقی رومانوس دیوژانوس برای فتح ارمنستان و آذربایجان و قفقاز به مرزهای شرقی ایران لشکر کشید و سلطان سلجوقی آلب ارسلان در محلی به نام ملازگرد با او نبرد کرد که به شکست سنگین روم شرقی و پیروزی امپراتوری مسلمان سلجوقی انجامید در نتیجه این نبرد عملاً سلطه شبه آناتولی و آسیای صغیر به دست ترکان مسلمان افتاده و راه ورود به خاک اروپا از طریق شبه جزیره بالکان بازگشت.

پس از سلجوقیان امپراتوری مسلمان عثمانی نیز فشارهای بسیاری برای تصرف شبه جزیره بالکان بر امپراتوری روم شرقی وارد آورد و سرانجام با فتح تاریخی قسطنطنیه توسط ترکان مسلمان به فرماندهی سلطان محمد فاتح عمر امپراتوری روم شرقی(بیزانس) پایان یافت، کلیسای ارتدکس قسطنطنیه منحل شد و مسلمانان بر جنوب شرقی شبه جزیره بالکان مسلط شدند.

پس از فتح قسطنطنیه امپراتوری عثمانی سال‌ها حملات فراوانی را برای فتح اروپا انجام داد که نتیجه آن تصرف سراسر شبه جزیره بالکان، شبه جزیره کریمه بود تا جایی که عثمانی‌ها دو بار شهر بزرگ وین پایتخت امپراتوری اتریش را محاصره کردند گرچه موفق به فتح آن نشدند.

تاریخ پیش از عصر مدرن اسلام در اروپای غربی، شامل دو قسمت می شود. قسمت اول، از قرن هشتم تا پایان قرن پانزدهم در سرزمین هایی می باشد که تحت سلطه مسلمانان بودند; جایی که اسلام یک موقعیت اکثریتی را دربرمی گرفت. جدای از اسپانیای مسلمان، این موردی بود که نمود خود را در طی دوره های متعددی در چند جزیره حوزه مدیترانه و ناحیه های کوچکی که در جنوب فرانسه و جنوب ایتالیا واقع بودند، نشان می داد.

قسمت دوم، راجع به تاریخی از اسلام می شود که در آن مسلمانان در اقلیت واقع شده اند و این قضیه از حدود قرن نهم شروع می شود، وقتی که حکمرانان مسیحی، مخصوصا در شبه جزیره ایبریا (Peninsula Iberian) تصمیم گرفتند تا دیگر به اعدام اسرا مبادرت نورزند و در عوض، آنان را به عنوان برده فروخته و یا به استخدام خود در آوردند. از اواخر قرن یازدهم، پدیده اجتماعی برده های مسلمان در سرزمینهای مسیحی بطور قابل توجهی رو به اهمیت نهاد، خصوصا در شبه جزیره ایبریا، ایتالیا، جنوب فرانسه، سیسیل و جزایر بالاریک (Balearic) . در این برهه از تاریخ، مسلمانان این مناطق تحت فشار مضاعف جامعه و کلیسا برای گرویدن آنها به مسیحیت و استحاله در جامعه خود بودند.