جنگ انگلیس و عثمانی در بین النهرین و عواقب آن در ایران

نویسنده: عباس میرزا فرمان فرماییان - منصوره اتحادیه ( نظام مافی ) - بهمن فرمان
ناشر: تاریخ ایران
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 383
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1386 - دوره چاپ: 1

مروری بر کتاب

کتاب حاضر، مهم ترین، ارزش مندترین و طولانی ترین بخش از تالیفات عباس میرزا فرمان فرماییان(سالار لشکر) است، که از تحولات سیاسی، جغرافیایی، و تاریخی ناشی از جنگ جهانی اول، در بین النهرین، سخن می گوید.اگر در نظر داشته باشیم که سالار لشکر یکی از نخستین ایرانیانی است که در مدارس عالی نظامی اروپا تحصیل کرده و با تازه ترین اصول نظامی گری آن عصر آشنا بوده و اگر در نظر داشته باشیم که عباس میرزا عضو دولتی بوده که مهاجرین و ملیون ایرانی، در همان ایام، در صفحات غربی ایران تشکیل داده بودند،آن گاه اهمیت و تازگی کتاب او، بیش تر و بهتر آشکار می شود.

جنگ بین‌النهرین با چند حرکت سریع نظامی و سیاسی انگلیس و با حمایت ارتش هند در سال 1914 میلادی در دهانه‌ی شط‌العرب آغاز شد و چهارسال بعد با شکست عثمانی به پایان رسید. عباس‌میرزا "سالار لشکر" که خود در این دوره دارای مناصب نظامی بوده است حاصل مشاهدات و نتایج تحقیقات خود را در این کتاب به رشته‌ی تحریر درآورده است. او ابتدا مطالب مختصری درباره‌ی جنگ انگلیس و عثمانی در بین‌النهرین بازگو می‌کند و سپس نحوه‌ی اعزام نیرو و عملیات فتح بصره و تصرف قورنه را تشریح می‌کند.

در ادامه به چگونگی تدارک عثمانی‌ها و حمله‌ی مجدد آن‌ها می‌پردازد. پس از آن جنگ‌های خوزستان و پیش‌رفت انگلیسی‌ها در کنار دجله را توصیف می‌کند. نیز جنگ قورنه و عملیات آن‌ها در کنار فرات و تصرف شهر ناصریه‌ی عراق، جنگ کوت‌العماره و پیش‌رفت به طرف بغداد، جنگ مواین و محاصره‌ی کوت و چگونگی جمع‌آوری نیرو برای آزادسازی کوت، جنگ شیخ سعد و حمله به سمت فلاحیه و تسلیم کوت و وقایع بعد از سقوط کوت، جبهه‌ی غرب ایران و تجهیزات قوای انگلیس و تصرف عزیزیه و بغداد، و جنگ‌های اطراف بغداد و چگونگی تصرف شهر سامره. در ادامه، وضعیت روس‌ها و ترک‌ها در تابستان 1917 میلادی را توضیح می‌دهد و آن‌گاه به ماجرای هیات دنسترویل اشاره می‌کند و سرانجام چگونگی تصرف بادکوبه، سقوط باکو و پیش‌رفت انگلیسی‌ها در جبهه‌ی دجله را پایان‌بخش خاطرات خود قرار می‌دهد.

فهرست

• جنگ انگلیس و عثمانی در بین النهرین
• اعزام قوا و عملیات فتح بصره
• اشغال بصره و تصرف قورنه
• تدارک عثمانی ها و حمله مجدد آن ها
• محاربات در خوزستان
• پیش رفت انگلیسی ها در کنار دجله و جنگ قورنه
• و...