گاه شماری ایرانی

گاه شماری ایرانی

نویسنده: موسی اکرمی
ناشر: دفتر پژوهشهای فرهنگی
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 118
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1380 - دوره چاپ: 1

مروری بر کتاب

مصور

از ایران چه می دانیم؟ 

گاهشماری رسمی ایرانی یک گاهشماری خورشیدی است که هم از نظر طول سال و هم از نظر نخستین روز سال نه بر قرارداد بلکه بر دو عامل طبیعی مبتنی است:
الف) لحظۀ عبور مرکز خورشید از نقطۀ اعتدال بهاری طی حرکت ظاهری خورشید به دور زمین
ب) بازۀ زمانی میان دو عبور ظاهری متوالی مرکز خورشید از آن نقطه.

این دو عامل باعث شده است که اولا آغاز گاهشماری ایرانی آغاز سال خورشیدی طبیعی باشد، دوم طول سال آن طول سال خورشیدی باشد و سوم طول ماه آن بسیار نزدیک به زمان عبور خورشید از صورت‌های فلکی متناظر در منطقه‌البروج باشد.

نویسنده در این مقاله نشان می‌هد که مباحث مرتبط با این امور از پیشینۀ تاریخی برخورداراند، و محاسبات روزآمد کامپیوتری، بر پایۀ انتخاب سال اعتدالی به عنوان طول سال تقویمی، بهترین کبیسه‌بندی را به دست می‌دهد. بدین‌سان،بر مبنای اسناد تاریخی، داده‌های اخترشناختی، و محاسبات ریاضیاتی، گاهشماری ایرانی با بالاترین دقت ممکن استقرار می‌یابد، که این امر جایگاه برجستۀ منحصر به‌فردی به گاهشماری ایرانی در میان همۀ گاهشماری‌ها می‌بخشد.

پیش از پرداختن به گاه شماری ایرانی و ویژگی های آن لازم است گفته شود:
1 ) گاه شماری، به معنای شیوه و نظام نگاهداری حساب زمان و تاریخ رویدادها، از مهم ترین مظاهر فرهنگی انسان است؛
2) نظام های گاه شماری معمولاً بر پایه روز و ماه و سال تنظیم شده اند؛
3) از یک سو طول سال متغیر است و از سوی دیگر طول سال متوسط عدد صحیح نیست و بخش اعشاری آن به گونه ای است که به آسانی نمی توان از جمع کردن آن طی چند سال به عدد صحیح دست یافت؛
4) تعداد روزهای سال تقویمی یا سال عرفی یک عدد صحیح است.