|
عبارت بالا از مصطلاحات باده خواران و ميگساران است كه چون به اقتضاي مجلس انبساط خاطري دست دهد و هوس نوشيدن باده كنند، به ساقي مجلس اشارتي كرده مي گويند: اشكي بريز و يا به اصطلاح ديگر، اشك چشمي بريز، كه مقصود از اشك همان باده و شراب است و البته به مقدار كم- نه زياد- از ساقي و جام گردان مجلس مطالبه مي شود تا به دنباله باده گساري قطع نشود و نشاط خاطر از اين رهگذر تشديد گردد.
جام شراب خواري در قديم هفت خط داشت و براي هركس تا خطي شراب مي ريختند كه توانايي بر داشت آن را داشت و عيش ديگران را منقضي نمي كرد. اين هفت خط عبارت بودند از:
اول خط جور و آن خط لب جام بود كه بعد از آن شراب سر ريز مي شد. بعضي از فرهنگ نويسان خط جور را خط جام جم هم مي گفته اند كه همان خط لب جام باشد. اينك باده گساران به هنگام باده گساري به يكديگر تعارف مي كنند و مي گويند:« جور مرا بكش» واژه جور مقتبس از همين هفت خط جام جم است، يعني:« باقي را تو بنوش تا در جام چيزي باقي نماند.»
دوم خط بغداد بود كه كه آن را مشهورترين خط جام هم گفته اند.
سوم خط بصره كه فروتر از خط بغداد قرار داشت.
چهارم خط ازرق آن را به روايت مختلف ، خط شب و خط سياه و در فرهنگهاي خط سبز هم نوشته اند. اين خط كاملا وسط جام قرار داشت و براي شرابخواران كمال اعتدال بوده است.
پنجم خط اشك كه آن را خط خطر و درشكر و ورشكر هم گفته اند.
ششم خط فرودينه و ههفتم خط مزور بود كه اين درجات و استفاده ازآن در جرگه شرابخواران كاملا رعايت مي شد و ساقي و جام گردان مقررات باده گساري و جلوگيري از زياده روي شرابخواران را دقيقأ نظارت مي كرد تا هيچ كس بيش از حد و توانايي خويش باده نوشي نكند.
|
