جستجو براي:  در 
صفحه کلید فارسی
پ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 Back Space
ض ص ث ق ف غ ع ه خ ح ج چ
ش س ي ب ل ا ت ن م ك گ
ظ ط ز ر ذ د ء و . , ژ
       جستجوی پیشرفته کتاب
  31/01/1403
نویسندگان   ناشران   بانک کتاب   فروشگاه
 
 
مدیریت مقالات > نقد و ادبيات

«موسيقي با اعمال شاقه» «خانم شعبده‌باز» «ماشين مشق شب نويس»
گروه: نقد و ادبيات
نویسنده: نيايش سرامي

يادداشتي بر سه كتاب: «موسيقي با اعمال شاقه»، «خانم شعبده‌باز» و «ماشين مشق شب نويس»

/ شل سيلور ستاين

/ برگردان: علي مراد حسيني

/ انتشارات ترفند ـ 1386

شل سيلورستاين در سال 1932 ميلادي در شيكاگو چشم به جهان گشود. از نوجواني آغاز به كار نوشتن كرد اما فعاليت هنري حرفه‌اي‌اش در سال 1952 با سرودن شعر و كشيدن كاريكاتور براي نشريات آغاز شد. در سال 1964 با «درخت بخشنده»1 نام‌آور شد و از آن پس در زمينه‌هايي چون نوازندگي، آهنگ‌سازي، نمايش‌نامه نويسي و فيلم‌نامه نويسي به فعاليت هنري خود ادامه داد. در زمينه‌ي موسيقي فيلم با «كارت پستال‌هايي از لبه‌ي دنيا» نامزد دريافت جايزه‌ي اسكار شد.





او با كتاب «اين پياده رو به كجا مي‌رسد»2 (1981) جايزه‌ي خوانندگان جوان ميشيگان، جايزه‌ي ژورنال بهترين كتاب‌ها را با «فانوس زير شيرواني»3 (1981) و با كتاب «قطعه‌ي گمشده در جستجوي دايره‌ي بزرگ»4 (1982) جايزه‌ي انجمن بين‌المللي كتاب كودك را از آن خود كرد.


سيلورستاين براي بزرگ‌سالان نيز بسيار سروده است اما شهرت او در آمريكا و كشورهاي ديگر بيشتر به خاطر داستان‌ها و شعرهايي است كه با زباني گرم و مهربان و با سبكي ساده براي كودكان نوشته و نقاشي كرده است. وي با تخيل پربار، طنز ژرف و سبك و زبان تازه‌ي خود نگاهي نو به ادبيات كودك عرضه كرد. شل اميد داشت كه مخاطبانش بدون در نظر گرفتن سن و سال با آثارش ارتباط نزديكي پيدا كنند.

در تاريخ ادبيات جهان، به كمتر شخصيتي چون سيلورستاين برمي‌خوريم كه تا اين اندازه، براي كودك و بزرگ‌سال، زباني مشترك دريافته باشد. او از معدود نويسندگان واگرا و غريب نويس اما مورد پذيرش و دوستي دنياي كودكان است. به نظر اين نويسنده، ايده‌آل انساني همان كودكي است و كودكي همان دل‌دادگي به تازگي‌ها، تفاوت‌ها و تجربه‌هاي نو. او مي‌خواهد بچه‌ها به عبور از روي خطوط امني كه كساني پيش از اين كشيده‌اند، خو نگيرند و چيزهايي را با تجربه‌هاي نو بياموزند كه تجربه نشده‌اند.

اين آزمون بيرون از مرزهاي آموزش و پرورش كلاسيك، گاه به تنها ماندن انسان مي‌انجامد اما چه باك كه سيلورستاين مي‌گويد: «مهم نيست! كافيست چيز تازه‌اي فرا گرفته باشي.» نگاه طنزآلود به رخدادهاي پيرامون ويژگي ديگر آثار شل است، او بارها از كمدي موقعيت و رفتار بهره مي‌گيرد.


از خودخواهي كودكي براي ما مي‌گويد كه دعا مي‌كند:


«همه‌ي اسباب بازي يام


يهويي، با هم، بشكنه؛


تا هيچكدوم بچه‌ها،


نتونه، باشون، بازي كنه...


آمين! »

(خانم شعبده‌باز، ص 16)





اين نگاه طنزآميز، حتا در زاد روز اژدها رخ مي‌نمايد:


«اون وخ، تماشاش بكنين


كه چه جوري با اون فوتش،


شما رو .... روشن مي‌كنه!»

(خانم شعبده‌باز، ص 23)


ديگر ويژگي نوشته‌هاي سيلورستاين، شگفت آفريني آنها است. او خواننده را غافلگير مي‌كند به همين سبب به درگير شدن مخاطب با آثارش ياري مي‌رساند.
هميشه فرفري بودن سر، از موي فرفري نيست:


«موهام، خوبم صاف بوده‌ن و در عوضش


كله‌ي من فرفريه!» (ماشين مشق شب نويس، ص 9)


كوتاه سخن اين كه آثارش پلي است از كودكي به بزرگ‌سالي و از بزرگ‌سالي به كودكي.


برگردان تازه‌اي كه اكنون به بازار كتاب آمده است، نخستين ترجمه‌ي منظوم به پارسي است كه با توجه به ويژگي‌هاي سبكي شعر سيلور پرداخته است و برگرداننده تا جاي ممكن، متن را از ديدگاه محتوايي نيز ايراني مآب كرده است:


«تموم روز، نگاه مي‌كرد؛


تموم شب نگاه مي‌كرد؛


از «صب بخير ايران» بگير


«تا سر زد از افق...»، تو اون آخر شب؛ (خانم شعبده باز، ص 30)





گام نهادن به دنياي كودكان در حقيقت بازگشت به خويش و آشتي كردن با گذشته‌هاست كه دستاويز نوشتن و سرودن براي انبوه‌اي از نويسندگان و شاعران جهان بوده است اما سيلورستاين از معدود كساني است كه توانسته بي‌گسستن از حال و بزرگ‌سالي خويش، در هنگامه‌ي آفرينش اثر ادبي به خويشتن خويش، درگذشته بپيوندد. چنين است كه در عين اين كه كودكان از آثار وي لذت مي‌برند، بزرگ‌سالان نيز كيف مي‌كنند و نشاط مي‌گيرند. اگر سعدي را، شاعر شيوه‌ي سهل و ممتنع مي‌شناسيم، روان شاد شل سيلورستاين را بايد شاعر كودكي و بزرگ‌سالي توأمان شمار كنيم.

بدين ترتيب مطالعه‌ي سروده‌هاي اين مجموعه را به پدران و مادران بچه‌هاي اين مرز و بوم هم توصيه مي‌كنيم، ويژه اين كه در ايران چاپ شعر به زبان عاميانه و گفتاري پارسي تداول نداشته و بي‌شك براي كودكان كه تجربه‌ي اندكي در خواندن متون پارسي گفتاري دارند با دشواري‌هايي همراه خواهد بود.







1. The Giving Tree


2. Where The Sidewalk Ends


3. A light In The Attic


4. The Missing piece Meets The Big 0

   
راهنماي سايت
كتاب
مقالات
پيش از مرگ بايد خواند
گزارشات
جان کلام
نقد و ادبيات
تاريخ سينما
شاهنامه خوانی
داستان های کوتاه
امثال و ادبيات كهن
افسانه ها و فرهنگ توده
آی کتاب پلی است بین پدیدآورندگان
کتاب و خوانندگان آثارشان
پیگیری و سفارش تلفنی
88140837