|
نقل است در نوروز، جامي پر از حلوا براي پيغمبر (ص) هديه آوردند. آن حضرت پرسيد: اين چيست؟ گفتند: امروز، روز نوروز است. پرسيدند: نوروز چيست؟ گفتند: عيد بزرگ ايرانيان است. فرمود: آري. در اين روز بود كه خداوند عسكره را زنده كرد. پرسيدند: عسكره چيست؟ فرمود: عسكره هزاران مردمي بودند كه از ترس مرگ، ترك ديار كرده و سر به بيابان نهادند و خداوند به آنان گفت بميريد و مردند و سپس آنان را زنده كرد و ابرها را امر فرمود كه به آنان ببارد. از اين روست كه پاشيدن آب در اين روز رسم شد. پس از آن حلوا تناول و بقيه را ميان ياران خود قسمت كرد و گفت: كاش هر روزي براي ما نوروز بود. سال در فرس باستان از كلمه «سرد» مشتق شده و به همين دليل سال را با فصل سرد شروع مي‌كردند. نوروز، بزرگترين جشن ملي مردم ايران به شمار مي‌رود. اين روز در واقع آغاز نوزايي طبيعت و بشارت زنده شدن دوباره مردگان است. برگزاري جشن‌هاي آغاز سال نو بسيار قديمي و كهن بوده و در هر دوره، اندكي از شاخ و برگ آن زده شده و درخت كهنسال نوروز بار ديگر منعطف با زمانه، رشد و نمو ديگري يافته است و امروزه نه تنها رسمي كهن كه رسمي ديني نيز به شمار مي‌رود كه به نوزايي و بازگشت اشاره دارد. در گذشته، سال در ميان ايرانيان به ۲ بخش تابستان و زمستان تقسيم مي‌شد كه به تابستان «همه» و به زمستان «زينه» مي‌گفتند. تابستان از آغاز بهار و فروردين آغاز و تا پايان مهرماه ادامه داشت كه در واقع ۷ ماه به اضافه فروردين بود. ۶ ماه بعد نيز كه از آغاز آبان شروع مي‌شد، تا پايان اسفند و پنجه بزرگ ادامه پيدا مي‌كرد. زرتشتيان آغاز سال را با قرار گرفتن برج حمل در آفتاب و اعتدال بهاري شروع مي‌كردند و مهرگان را به عنوان جشني براي ۶ ماه پايان سال برپا مي‌داشتند. سلمان فارسي مي‌گويد: «ما در عهد زرتشتي بودن مي‌گفتيم خداوند براي زينت بندگان خود ياقوت را در نوروز و زبرجد را در مهرگان بيرون آورد و فضل اين دو بر ايام ديگر، مانند برتري ياقوت و زبرجد است به جواهر ديگر.» ايرانيان باستان سال نو را با انجام مراسم ديني آغاز مي‌كردند و نوروز براي آنها مقدس بود و به اين دليل جشن‌ها و رسوم بازمانده از جشن نوروز را نبايد تنها براي شادي و جشن ظاهري دانست و ريشه آن را بايد در رسوم و عقايد ديني آنها بازجست. جشن‌هاي نوروزي در ايران پس از ورود اسلام نيز با آيين‌هاي دين شريف درهم آميخت و ضمن حفظ ريشه‌ها، شاخ و برگ‌هاي تازه يافت.
شايد به دليل روحاني بودن جشن‌هاي نوروزي بود كه پيامبر اكرم (ص) و امامان معصوم (ع) همگي به بزرگي از نوروز ايرانيان ياد كرده و بر تداوم آن پاي مي‌فشارند. معلي بن خنيس به نقل از امام جعفر صادق(ع) مي‌گويد: «گفتم اي سيد من! فداي تو شوم. نمي‌آموزي به من نام روزها را به زبان فارسي؟»
جواب فرمود: «آنها روزي چند قديم از ماه‌هاي قديمند كه هر ماهي ۳۰ روز است و زياد و كم ندارد. آنگاه افزود: اول از هر ماه هرمزد نام دارد كه نامي است از نام‌هاي خداي تعالي. در اين روز آدم عليه‌السلام آفريده شد. فارسيان مي‌گويند اين روز جهت آشاميدن مفرحات و خوشحالي كردن خوب است و ما مي‌گوييم روزي است مبارك و روز سرور و خرمي است...»
|
