|
| |
|
 |
|
داستان پيدايش كاغذ ۴
گروه: مقالات عمومي
|
|
|
توليد كاغذ براي توليد كردن يك تن كاغذ تازه ، به 5 متر مكعب ، چوب كه از 50 درخت بدست مي آيد، احتياج است. در تركيه شركت دولتي سكا ، كه 50% كاغذ را توليد مي كند، تن چوب درخت را به مصرف مي رساند. بازيابي 1 تن كاغذ باطله به مفهوم حفظ 17 درخت است. در سال 1992 در تركيه نسبت بازيابي كاغذ باطله 32% و نسبت استفاده 45% بود. 66% از كاغذ باطله جمع آوري شده را بخش خصوصي و بقيه را سيكا استفاده مي كند. بازيابي كاغذهاي باطله محيط زيست و جنگلها را حفظ و از هدر رفتن انرژي جلوگيري مي كند. در تركيه ، تقاضا براي كاغذ باطله هر سال 530000 تن است (15% از خارج وارد مي شود). فقط يك واحد خصوصي مركب زدايي با شناورسازي در آنكارا وجود دارد (26000 تن در سال). بقيه كاغذهاي باطله جمع آوري شده ، بدون مركب زدايي را كارخانه هاي دولتي استفاده مي كنند. سيكا 19% و بخش خصوصي 66% كاغذ باطله را در سربرگهاي خود استفاده مي كنند. در تركيه كمبود چشمگيري در كاغذ روزنامه وجود دارد. عوامل موثر در بازيابي كاغذ • مواد شيميايي و پركنهاي كاغذ
• روش جمع آوري و رده بندي كاغذ
• نوع مركب چاپ
• عمر كاغذ باطله
مركب زدايي كاغذ باطله بطور تجاري در سال 1950 شروع شد. در اروپا بطور مرتب از شناورسازي براي مركب زدايي كاغذ باطله مورد بازيابي استفاده مي شود. شناورسازي از نظر مصرب آب و كاهش الياف بر روش شستشو ارجعيت دارد. خمير سازي كاغذ باطله خردشده روزنامه سياه و سفيد با چاپ افست در دستگاه شناورسازي آزمايشگاهي بصورت لجن و خمير درمي آيد و مركب درخمير سازي از كاغذ باطله جدا مي شود. غربال كردن و شستشو عمليات غربال مرطوب و شستشو ، پيش از شناورسازي با غربال 0.044mm و پس از شناورسازي با غربال 0.037mm براي جدا كردن مركب از الياف اجرا مي شود.
|
|
|
شناور سازي براي آزمايشهاي شناورسازي از ماشين L1 شناورسازي ديفر استفاده مي شود. PH با استفاده از NaOH در 9 تنظيم مي شود. سديم اوليات (5%) بعنوان گردآورنده از 10 تا mL/L30 به كار مي رود. و (mL/L2 (250 Dowfroth به عنوان كف ساز استفاده مي شود. رنگبري پس از مركب زدايي با شناورسازي ، ACE «ماده رختشويي) ، 2O2 و سود سوزآور به تنهايي يا به صورت مخلوط به عنوان عامل رنگبر به محفظه شناورسازي افزوده شد. مركب زدايي با شناورسازي چهار مرحله در مركب زدايي كاغذهاي باطله وجود دارد:
1. جدا كردن ذرات مركب از الياف كاغذ به وسيله لجن سازي در مجاورت مواد شيميايي
2. توليد پاشيدگي پايدار ذرات در محلول موجود
3. شناورسازي ذرات مركب
4. جلوگيري از رسوب دوباره ذرات مركب روي الياف
مقايسه روشهاي شستشو و شناورسازي • مزايا و معايب مركب زدايي با شناورسازي :
o استفاده از واكنشگر گران قيمت
o اتلاف كم پركن
o بازيابي بالا
o اتلاف كم ريزدانه ها
o تصفيه ساده آب بازگشتي
o مناسب براي مركبهاي روغني
• مزايا و معايب مركب زدايي با شستشو:
o فرآيند كم هزينه
o استفاده از واكنشگرهاي ارزان قيمت
o اتلاف زياد پركن
o بازيابي كم
o اتلاف زياد ريزدانه ها
o تصفيه پيچيده آب بازگشتي
o مناسب براي مركبهاي آبي
اثر اوليه سود سوزآور ، افزايش تورم الياف سلولزي است. افزودن قليا باعث صابوني شدن مواد چسباننده به مركبهاي چاپي مرسوم ميشود. با افزايش غلظت قليا ، بالا رفتن كارآيي مركب زدايي نيز مشاهده مي شود. به نظر مي رسد جذب يون هاي OH- دامنه الكتروستاتيكي بين ذرات مركب و الياف را افزايش مي دهد كه به گسستگي بيشتر مركب مي انجامد.
در گام اول ، يونهاي هيدروكسيل الياف و ذرات مركب را باردار مي كنند. در گام دوم ، بخش آبگريز شوينده به ذرات مركب مي چسبد و تحت تاثير دافعه منفي بين الياف و رنگدانه ذره مركب از الياف بيرون مي آيد.
|
|
|
مواد اوليه تهيه كاغذ مواد اوليه انواع كاغذ ، بطور كلي ، مواد سلولزي است كه از منابع مختلف تهيه مي‌شوند:
• ساقه كتان ، شاهدانه ، پنبه كه الياف بلند (در حدود 1.2 تا 6 ميلي متر) دارند.
• ساقة گياهاني مانند گندم ، جو (كاه) ، ني ، كنف و غيره.
• درختاني كه برگ سوزني دارند، مانند كاج (با الياف بلند ) و يا برگ پهن دارند مانند چنار (با الياف كوتاه در حدود 0.5 تا 1.2 ميلي متر)
• انواع كاغذهاي باطله و يا خرده‌ها و قطعات مقواي كهنه
• الياف تفاله نيشكر
مراحل تهيه كاغذ تبديل چوب به قطعات ريز
با استفاده از ماشين پوست كني و دستگاه توليد تراشه و عبور تراشه‌ها از الك مخصوص صورت مي‌گيرد و قطعاتي به طول حداقل 4 و عرض 2 سانتي‌متر (در مورد چوب) بدست مي‌آيد.
پختن چوب و توليد خمير
اين عمل ، ممكن است از طريق مكانيكي يعني بدون استفاده از مواد شيميايي و توسط بخار آب جوش ، تحت فشار صورت گيرد كه معمولاً براي تهيه كاغذهاي ارزان و كاهي ، مانند كاغذ روزنامه متداول است. در روش شيميايي از هيدروكسيد سديم (در روش قليايي) ، سولفيت هيدروژن كلسيم ، ، درمحيط اسيدي (PH=2-3 ، روش بي‌سولفيت) و يا سولفيت سديم (در روش سولفيت) همراه با كمي كربنات سديم در دماي بالاتر از . 100 درجه سانتيگراد و تحت فشار ، استفاده ميشود. در اين مرحله ، خمير قهوه‌اي رنگي حاصل ميشود كه از آن در تهيه مقوا ، كارتن و يا كاغذهاي كاهي استفاده ميشود.
شستشوي خمير كاغذ
شستشوي قليايي با استفاده از محلول 3 درصد سود در دماي 45 تا 50 درجه سانتيگراد به مدت يك تا دو ساعت صورت مي‌گيرد. اين عمل براي جدا كردن ليگتين و كاهش رنگ خمير انجام مي‌پذيرد.
اعمال شيميايي (رنگ زدايي)
در دو مرحله صورت مي‌گيرد :
• كلر زني ، كه در PH=2 تا دماي 25 تا 45 درجه سانتيگراد به مدت تقريبي يك ساعت صورت مي‌گيرد. در اين مرحله ، ليگتين باقيمانده در خمير ، به صورت محلول در مي‌آيد كه بسته به نوع مواد شيميايي بكار رفته براي پخت ، بين 3 تا 15 درصد ممكن است تغييركند.
• رنگ زدايي كه توسط هيپوكلريت سديم (به صورت محلول 3 درصد) ، دي‌اكسيد كلر ، پراكسيد هيدروژن ، اوزون و غيره در PH=9-10 صورت مي‌گيرد تا اينكه ليگتين فقط اكسيد شود و سلولز تحت تأثير قرار نگيرد.
خشك كردن خمير كاغذ
دراين مرحله ، خمير كاغذ را از دستگاه تميز كننده و توري‌هايي كه داراي سوراخهاي 2 تا 3 ميليمتري‌اند، عبور مي‌دهند تا قسمت عمده آب خود را از دست بدهد. بعد آن را از پرسهاي قوي عبور مي‌دهند تا باقيمانده آب آن نيز خارج شود.
پرس كردن ، برش زدن و بسته بندي
با عبور خمير خشك شده از ميان غلتك‌هاي مخصوص ، آن‌را به صورت صفحات كاغذ در آورده ، توسط دستگاه برش آن را در اندازه‌هاي مورد سفارش و نياز بازار مصرف برش مي‌دهند و بسته‌بندي مي‌كنند.
منابع: 1. دهخدا، على‌اكبر. لغت‌نامه(واژه‌ى كاغذ، توز و خدنگ)، انتشارات دانشگاه تهران، 1377
2. پاركر، برتاموريس. فرهنگ‌نامه. رضا اقصى و همكاران. شركت سهامى كتاب‌هاى جيبى، 1346
3. هونكه، زيگريد. فرهنگ اسلام در اروپا، ترجمه‌ى مرتضى رهبانى، دفتر نشر فرهنگ اسلامى، چاپ چهارم 1373
4. يوسف‌حسن، احمد/هيل، دانالد. تاريخ مصور تكنولوژى اسلامي. ناصر موفقيان. انتشارات علمى و فرهنگى، 1375
5. افشار، ايرج. كتاب(از مجموعه مقاله‌هاى ايرانشهر، به كوشش على‌اصغر حكمت). يونسكو/ چاپخانه‌ى دانشگاه، 1343
6. ذكاء، يحيي. هنر كاغذبرى در ايران(قطاعى) نشر و پژوهش فرزان روز، 1379
و سايت هاي مرتبط با كارخانه هاي بزرگ كاغذ سازي آلمان ، سوئد و كانادا
|
|
|
|
آی کتاب پلی است بین پدیدآورندگان
کتاب و خوانندگان آثارشان
|
پیگیری و سفارش تلفنی
88140837
|
|
