جستجو براي:  در 
صفحه کلید فارسی
پ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 Back Space
ض ص ث ق ف غ ع ه خ ح ج چ
ش س ي ب ل ا ت ن م ك گ
ظ ط ز ر ذ د ء و . , ژ
       جستجوی پیشرفته کتاب
  07/02/1403
نویسندگان   ناشران   بانک کتاب   فروشگاه
 
 
مدیریت مقالات > افسانه ها و فرهنگ توده

در خريدن ضياع و عقار
گروه: افسانه ها و فرهنگ توده
نویسنده: عنصرالمعالي كيكاوس بن اسكندربن قابوس

و اما اي پسر بدان و آگاه باش كه اگر ضيعت و خانه خواهي خريدن و هرچه خواهي خريد و فروخت، حد شرا و بيع نگه دار. هرچه خري در وقت كسادي خر و آنچه فروشي در وقت روايي فروش. و از سود طلب كردن عيب مدار كه گفته اند:

شعر، ببايد چميد ار بخواهي چريد. و از مكاس كردن . واگر خواهي كه بر مايه زيان نكني از سودي كه عاقبت آن سود ناكرده خرج مكن. و اگر خواهي كه بر مايه زيان نكني از سودي كه عاقبت آن سود زيان باشد بپرهيز. و اگر خواهي كه با خواسته بسيار درويش نباشي حسود و آزمند مباش، و در همه كارها صبور باش كه صبوري دوم عاقليست.

اندر صلاح و كار خويش بهيچ گونه غافل مباش كه غافلي دوم احمقي است. و در كارها تهور مكن كه تهو٧ر دوم جاهليست. و چون كار بر تو پوشيده شود و شغل بر تو بسته شود، زود با سر رشته شو و صبور باش تا روي كار پديد آيد كه هيچ كار بشتاب زدگي نيكو نشود. و چون بر سر شري و بيع رسيدي اگر بخواهي كه خانه خري در كويي خر كه مردم مصلح باشند و بكناره شهر مخر و اندربن بارو مخر و از بهر ارزاني خانه ويران مخر. اول بهمسرايه نگه كن كه كيست كه گفته اند:

مثل «الجار ثم الدار» بوزرجمهر گويد: چهار چيز بلاي بزرگست: همسرايه بد، و عيال بسيار، و زن ناسازگار، و تنگ دستي. اما همسرايه مصلح گزين و حق حرمت همسايه نگه دار، خبر «المومن من امن جاره بوائقه ». و با مردمان كوي و محلت نيكوباش، و بيماران را بپرسيدن رو ، و خداوند عزيه ر ا بتعزيت رو، و مرده را بجنازه رو . و بهر شغل كه همسرايه را باشد باوي موافقت كن ، اگر شادي بود با همسرايه هم موافقت كن و بطاقت خويش هديه فرست يا خوردني يا داشتني تا محتشم ترين كوي تو باشي.

و كودكان همسرايگان را كه ببيني بپرس و بكنارگير و بنواز. و پيران كوي را حرمت دار. و در مزگت كوي جماعت بپاي دار ، و ماه رمضان بشمع و قنديل فرستادن تقصير مكن كه مردمان با هر كسي آن راه دارند كه مردمان با ايشان دارند . بدانكه هر چه مر دم يابد از برزيده خويش يابد، پس ناكردني مكن و ناگفتني مگوي كه هر كس كه آن كند كه نبايد كردن آن بيند كه نبايد ديدن.

اما وطن خويش تا بتواني در شهرهاي بزرگ ساز و اندران شهرباش كه ترا سازگار باشد. و خانه چنان خر كه بام تو از بامهاي ديگران بلندتر باشد تا مردمان را در تو ديدار نباشد، ولكن رنج ديدار خويش از همسايه بازدار. و اگر ضيعت خري بي معدن و بي همسايه مخر، و تاوان زده و عيب گن مخر. هرچه خري بفراخ سال خر و تا ضيعت مقسوم و بي شبهت يابي نا مقسوم و با شبهت مخر.

و خواسته بي مخاطره ضيعت شناس ، اما چون ضيعت خريدي پيوسته در بند عمارت باش، هر روز عمارتي بنوي مي كن تا هر وقت دخلي بنوي همي يابي. البته از عمارت كردن ضياع و عقار مياساي كه ضياع بدخل عزيز بود كه اگر بي دخل باشد چنان دان كه همه بيابانها ضياع تست كه دهخدا را بده قيمت بود و ديه را بدخل و دخل جز بعمارت حاصل نشود.

- ضياع: جمع ضيعه يعني اراضي و مزروع و غله خيز
- عقار: ملك و آب و زمين و هر ملك ثابت پا برجائي مانند خانه
- شرا: در اصل شي يعني خريد، بيع يعني فروش
- روايي: رونق و فراواني
- چميدن: پويائي و حركت در اينجا بمعني سد بردن از معاملات و غير آن است
- مكاس كردن: كم كردن قيمت، كاستن بهاي چيزي
- بر مايه زيان نكني: از سرمايه ضرر نكني
- تهور: بي باكي جاهلانه
- زود با سر رشته شو : سريعاً سر نخ كار را بدست آور.
- تا روي كار پديد آيد: تا كار پوشيده شده بر تو آشكار و هويدا گردد
- مصلح: خيرخواه، نيكوكار
- بارو: حصار شهر
- همسرايه: همسايه
- يعني اول همسايه سپس خانه
- يعني پرهيزكار كسي است كه همسايه اش از بديهاي او در آسايش باشد
- و بيماران را بپرسيدن رو: بيماران را عيادت كن
- و مرده را بجنازه رو: در تشييع جنازه مرده شركت كن
- و بهر شغل كه همسرايه را باشد با وي موافقت كن: در هر كاري با همسايه تشريك مساعي كن
- داشتني: چيزهائي كه قابل استفاده و نگهداري است
- مزگت: مسجد، نيايشگاه
- جماعت بپاي دار: نماز جماعت بخوان
- قنديل: چراغ
- مردمان با هر كسي آن راه دارند كه مردمان با ايشان دارند: مردم با هر كسي آنطور رفتار مي كنند كه او با مردم.
- برزيده: صورت ديگري است از ورزيده كه مصدر آن ورزيدن است. يعني هر كس هرچه بكارد همان را درود.
- تاوان زده: جريمه شده
- عيب گن: معيوب، عيب ناك
- فراخ سال: سال پر حاصل، سالي كه در آن نعمت فراوان و ارزان باشد
- مقسوم: قسمت شده
- خواسته بي مخاطره ضيعت شناس: يعني ثروت بي خطر زمين و آب و ملك مزروعي است
- عمارت: بنا و ساختمان، فلاحت و زراعت، تعمير و مرمت و آباداني در كليه ابعاد و زمينه ها
- مياساي: غافل مباش
- دهخدا: كدخداي ده

قسمت قبل   قسمت بعد
راهنماي سايت
كتاب
مقالات
پيش از مرگ بايد خواند
گزارشات
جان کلام
نقد و ادبيات
تاريخ سينما
شاهنامه خوانی
داستان های کوتاه
امثال و ادبيات كهن
افسانه ها و فرهنگ توده
آی کتاب پلی است بین پدیدآورندگان
کتاب و خوانندگان آثارشان
پیگیری و سفارش تلفنی
88140837