تيرانداز
گروه: نقد و ادبيات
نویسنده: الكساندر پوشكين
منبع: حسين مقدم

افسري جوان در هنگ سوار تزار خدمت مي كند و محل خدمت او جاذبه چندان زيادي ندارد و همين او و ديگر افسران جوان را وا مي دارد تا زمان فراقت خود را در خانه يك افسر بازنشسته بگذرانند.

فرد موردنظر كه سيلويو نام داشت، مردي آرام و كم حرف بود كه كسي از ثروت و مايملك او خبر نداشت و به درستي نمي دانستند كه درآمد او چقدر و از كجاست ولي در ميز پذيرايي او غذا و ديگر اسباب عيش و نوش به حد وفور پيدا مي شد. آنچه كه سيلويو را در نظر افسران جوان مهم جلوه مي داد، مهارت بي حد و حصر او در تيراندازي بود. سيلويو همواره قبل از ناهار چند ساعت را به تمرين تيراندازي اختصاص مي داد و مهارتش سبب تحسين افسران جوان مي شد. ولي روزي در ميهماني سيلويو بين او و يك افسر جوان (كه تازه به هنگ سوار منتقل شده بود) نزاعي در گرفت و افسر جوان بدون اطلاع از تبحر طرف مقابل در تيراندازي، او را به دوئل دعوت كرد و درنهايت تعجب افسران جوان، سيلويو اين دعوت را رد كرد و همين مطلب سبب شد تا از اعتبار و احترام او نزد افسران جوان كاسته شود زيرا شجاعت ، مهمترين فضيلتي بود كه يك مرد مي توانست با آن عيوب بيشمار خود را بپوشاند!!

سرانجام يكي از روزهايي كه سيلويو براي دريافت نامه به پستخانه هنگ سوار مراجعه كرده بود، نامه اي به دستش رسيد كه سخت او را هيجان زده كرد و همان جا از افسران جوان دعوت نمود تا براي آخرين بار غذا را در منزل او صرف كنند، چرا كه براي انجام كار مهمي بايد شب ملكش را ترك مي كرد. در پايان شب، سيلويو افسر جوان را به گوشه اي مي كشد تا رازي ناگفته را با او در ميان بگذارد و به افسر جوان توضيح دهد كه چرا دعوت به دوئل را نپذيرفته است.

داستان از اين قرار بود كه در هنگ هوسار (هنگ ويژه سوار ارتش تزاري) سيلويوي جوان، در شرارت و عيش و نوش گوي سبقت را از همه ربوده بود و بالطبع در چنين هنگي كه ميخوارگي و عربده جويي جزو افتخارات محسوب مي شد، دوئل هاي زيادي رخ مي داد و سيلويو يا خودش يك طرف تيراندازي بود و يا جزو شهود دوئل قرار داشت.

حضور يك افسر جوان، از خانواده اي بسيار ثروتمند سبب شد كه حس برتري جويي سيلويو بيش از پيش تحريك شود افسر جوان تمام امتيازاتي كه مي توان براي يك مرد تصور كرد را دارا بود، زيبايي، اصالت خانوادگي، تحصيلات و... به همين دليل به دنبال بهانه اي او را به دوئل دعوت مي كند.

بر طبق قرعه افسر جوان بايد تيراندازي مي كرد، او تير انداخت و تيرش به خطا رفت. حالا نوبت سيلويو بود كه طپانچه خود را بالا بياورد. از اينكه زندگي اين مرد در مشتش بود بيش از اندازه احساس لذت مي كرد ولي خونسردي فوق العاده حريف سيلويو را واقعاً عصبي كرده بود به همين دليل از كشتن او منصرف شد و به شهودش اعلام كرد كه فعلاً قصد تيراندازي ندارد.

سيلويو پس از بازگو كردن كل ماجرا براي افسر جوان، نامه اي كه صبح به دستش رسيده بود را به او داد. پيشكار سيلويو از مسكو به او خبر داده بود كه كنت جوان قصد ازدواج دارد و اگر قصد انتقام دارد اين بهترين فرصت است. سال ها بعد افسر جوان از ماجرايي كه در مسكو رخ داد، آگاه شد. كنت جوان كه به طور اتفاقي همسايه، افسر جوان بود در ملكش او را پذيرفت.

درحين ملاقات افسر جوان متوجه تابلويي شد كه دقيقاً از يك نقطه توسط دو گلوله سوراخ شده بود. افسر جوان در پاسخ كنت كه از او در باب مهارت تيراندازي سؤال كرده بود پاسخ داد كه فقط يك نفر را مي شناسد كه مي تواند با اين تبحر تيراندازي كند. مردي به نام سيلويو!! كنت كه از شنيدن نام سيلويو يكه خورده بود بعد از آگاهي از آشنايي افسر جوان با سيلويو به بازگو كردن ماجرا پرداخت. سيلويو در اتاق كار كنت به سراغش آمده بود و در مقابل همسر كنت او را به دوئل دعوت كرده بود و پس از آنكه تير اول كنت به خطا رفت، سيلويو تقريباً بدون آنكه هدف گيري كرده باشد دقيقاً همان نقطه از تابلو را (كه توسط كنت و به اشتباه هدف قرار گرفته بود) سوراخ كرد.

او از اينكه نشان ترس و اضطراب را در چهره كنت ديده و او را منفعل مي ديد احساس رضايت كرده و از كشتن كنت صرف نظر كرده بود. سال ها بعد اين چنين شايع شد كه سيلويو در جمع هيتريت ها (انقلابيون يوناني كه عليه امپراطور عثماني مبارزه مي كردند) كشته شده است.

در آثار پوشكين شايد به سخره گرفتن تمامي آن چيز هايي كه در جامعه اي مردسالار نقطه قوت محسوب مي شود ، ( و خود نيز جزيي از آن است ) به وفور يافت مي شود ولي نقطه قابل تامل در آثار وي و به خصوص داستان « تير انداز » كشمكش دروني افراديست كه به جاي تامل در خود و يا مبارزه صحيح با اژدهاي دروني تمامي نيروي جنگجويي و شجاعت خود را به دنياي خارج منتقل مي كنند ، شايد قهرمانان داستان هاي پوشكين اين قدرت را دارا باشند كه پس از اين مبارزه بيروني ، معناي آن را به درون خويش معطوف نمايند ولي در دنياي واقعي اين فرايند ( دروني كردن ) به سادگي بدست نخواهد آمد .