تابوت ساز
گروه: نقد و ادبيات
نویسنده: الكساندر پوشكين
منبع: حسين مقدم

آدرين مرد تابوت ساز پيري كه از قبل قيمت گزاف تابوت هايش و اجراي مراسم غذا، خانه تازه اي خريده است، به خانه جديد خود وارد مي شود. آدرين مردي است كم حرف و عبوس (چنانكه يك تابوت ساز به واسطه شغل ملال انگيزش بايد باشد) و تنها وقتي به حرف مي آيد كه بخواهد بر سر دختران جوانش فرياد بكشد يا با صاحب مرده بر سر قيمت تابوت چانه بزند! همسايه آدرين در خانه جديد (مردي آلماني) او را به جشن سالگرد ازدواج خود دعوت مي كند و در جشن يكي از مهمانان با آدرين شوخي بي ربطي مي كند (از او مي خواهد كه به سلامتي مرده هايش بنوشد!!) آدرين خشمگين به خانه باز مي گردد و به خدا قسم ياد مي كند كه به جاي همسايگان و دوستانش، مردگاني كه در تابوت ساخت او روانه گورستان شدند را به خانه جديد دعوت كند.

از قضا همسر يكي از بازرگانان ثروتمند همان شب از دنيا مي رود و آدرين براي آماده كردن لوازم كفن و دفن احضار مي شود صحنه هاي جالبي در اين نقطه از داستان جلب توجه مي كند، خوشحالي آدرين از مرگ يك زن ثروتمند (چرا كه به پول احتياج دارد تا لوازم كهنه خود را نو كند!!) تجمع بستگان و بازرگانان پس از مرگ متوفي براي به دست آوردن غنيمت!! دقيقه شماري خواهرزاده متوفي (وارث ثروت خانواده) براي پايان يافتن مراسم عزاداري!! و...

شب كه آدرين خسته از انجام مراسم به خانه باز مي گردد در نهايت تعجب مي بيند كه عده اي افراد ناشناس به خانه او وارد مي شوند. حدس مي زنيد چه كساني در آن ساعت از نيمه شب به ديدن آدرين آمده اند؟ بله، تمام مردگان دعوت او را اجابت كرده و به ديدارش آمده بودند. در ميان مردگان يك نكته اساسي وجود داشت، تقريباً تمام آنها از مردان عالي مقام - زنان نجيب زاده و بازرگانان ثروتمند بودند، چون آدرين تنها براي اين افراد تابوت مي ساخت. البته يك مرده فقير هم كه به اجبار كليسا، آدرين برايش تابوت مجاني ساخته بود در ميان مهمانان حضور داشت ولي حضور او در ميان مرداني كه لباس هاي گرانقيمت شب عيد تن داشتند و زناني كه ملبس به لباس هاي فاخر و روبان بودند، تقريباً محسوس نبود.

آدرين با ديدن اسكلتي كه متعلق به اولين مشتريش بود، از هوش رفت و با صداي خدمتكار خود از خواب بيدار شد. او دريافت كه تمام وقايع شب قبل را به خواب ديده است؟

به راستي تابوت سازها دنياي جالبي دارند، هزاران هزار نفر در روز دارفاني را وداع مي گويند. حتي سربازان و انقلابيون مسلح نيز تا اين حد و بدين استمرار در مراوده و معامله با مرگ قرار ندارند!! ديدن انسان هايي از فقير يا غني، پير يا جوان، زن و مرد، كه در تابوت قرار مي گيرند ديد كاملاً متفاوتي از دنيا به تابوت سازان ارزاني مي دارد و به همين دليل است كه آنها با مردمان عادي متفاوت هستند، يا حريص ترين آدمهايي كه مي توان تصور كرد و يا از هر درويش خانه به دوشي نسبت به مال دنيا بي تفاوت تر .

با اين حال با اينكه مرگ واقعي ترين و حتمي ترين واقعه زندگي انسان است ( چرا كه با تولد با ما همراه است ) ولي پذيرش آن حتي براي افرادي كه با آن سروكار دارند نيز ساده به نظر نمي رسد . «تابوت ساز » بعد معنوي مرگ را نيز اسير پايبندي هاي مادي گرايانه و خود خواهانه خويش مي نمايد تا انسان در واپسين نيز دل در گرو ظواهر خود ساخته خويش داشته باشد .