جستجو براي:  در 
صفحه کلید فارسی
پ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 Back Space
ض ص ث ق ف غ ع ه خ ح ج چ
ش س ي ب ل ا ت ن م ك گ
ظ ط ز ر ذ د ء و . , ژ
       جستجوی پیشرفته کتاب
  10/01/1403
نویسندگان   ناشران   بانک کتاب   فروشگاه
 
 
مدیریت مقالات > نقد و ادبيات

ماهى ها در شب مى خوابند
گروه: نقد و ادبيات
نویسنده: حسن محمودي

سودابه اشرفى نويسنده ايرانى مقيم آمريكا از سال۱۹۹۰ نويسندگى را در آمريكا شروع مى كند. آثارى از او تاكنون در نشريات فارسى زبان داخل و خارج از كشور به زبان فارسى به چاپ رسيده است.

«دارقالى» به زبان انگليسى و «كدام لحظه؟» به زبان آلمانى در نشريات خارج از كشور منتشر شده است. «فردا مى بينمت» نخستين مجموعه نويسنده در برگيرنده ۱۹قصه كوتاه در سال ۱۳۷۸ در۵۲۵ نسخه در آمريكا از سوى ناشر منتشر مى شود. در سال ۱۳۸۳ نيز رمان «ماهى ها در شب مى خوابند» از او در ايران از سوى نشر مرواريد منتشر شد.

حجم عمده اتفاقات رمان «ماهى ها در شب مى خوابند» مربوط به كودكى و نوجوانى راوى در وطنش ايران است. شروع رمان در فضاى خارج از كشور آغاز مى شود. نويسنده با وارد كردن چند آدم مهاجر از سرزمين هاى مختلف در كنار هم مى كوشد اين فضا را پررنگ تر كند. در فصل هاى بعدى، راوى براى ريشه يابى چيزى كه خاطرش را مى آزارد، از زندگى و روياهاى مادرش آغاز مى كند. مادر راوى از كوه به پايين آمده تا به همراه شوهرش، زندگى كند. هر گاه كه مادر از دست روزگار يا پدر به ستوه مى آيد، آرزوى روستايى را مى كند كه كودكى اش متعلق به آن است.

مهاجرت در خانواده راوى از مادر شروع مى شود كه از روستا به پايين مى آيد. مادر در مقابل مردش مجبور به سكوت و خاموشى است. اين مادر گرچه ساكت و خاموش است، تلاش مى كند تا دخترش از گذشته و سرنوشت او چيزى به ارث نبرد. مادر حتى طلاهايش را نيز از دختر دور نگه مى دارد تا او به هيچ چيز از گذشته مادر گره نخورد. تمام تلاش مادر اين است كه دخترش گذشته او نباشد و از آن گذر كند. براى گذر از آنچه به صورت يك فرهنگ در رگ و ريشه آدم هاى ايرانى رسوب كرده است، مادر به هر قيمتى است دخترش را روانه غربت مى كند تا از او دور باشد.

آرزوى مادر آنچنان تحقق يافتنى نيست؛ چرا كه على فرزند ديگر او نمى گذارد كه خواهر همه چيز را از ياد ببرد. سروكله او پيدا مى شود كه مانع اين گسست شود. كودكى راوى در قبل از انقلاب، مصادف با پا گرفتن برادرها است كه يكى ساواكى مى شود و در روزهاى قبل از انقلاب پنجاه و هفت براى در امان بودن برادرش، نام او را در سياهه ساواك مى نويسد.

بعد از انقلاب، بودن نام برادر در ليست ساواك براى او بستر گرفتارى او را فراهم مى كند. بعد از آن است كه مادر براى خوشبختى دخترش، راوى را روانه غربت مى كند. راوى در غربت، روزگار مى گذراند. رمان ساختارى ذهنى دارد و آنچه روايت مى شود از خلال زمان حال و با نقبى كه به گذشته زده مى شود روايت مى شود. گذشته راوى و مادر و دو برادرش همواره با او است. على برادرى كه خبرى از او ندارد، به ناگهان سروكله اش پيدا مى شود.

حضور اين برادر تنها از طريق پيام تلفنى شكل مى گيرد. على مى خواهد بداند كه خواهرش او به ياد دارد يا نه؟ خواهر با اين ديالوگ تلفنى برادر وارد گفت وگو با گذشته خود مى شود. ياد برادرى كه سرو كله اش پيدا شده است، همراه با همه گذشته راوى است كه در شكل سيال ذهن در فصل هاى مختلف بازگو مى شود. زندگى راوى آشفته مى شود. برادر، امتداد پدر است كه مادر را سركوب مى كند، كتاب سوزان راه مى اندازد.

پدر خود نيز روزگارى سركوب شده است. او مى خواهد با سركوب خانواده اش، براى آنها حاشيه امنيتى بسازد، غافل از اين كه اين تلاش قبل از هر چيز به انهدام و نابودى آنها مى انجامد. راوى در فصل هاى شاعرانه، رنج هايى كه بر سر خود و خانواده اش رفته را مرور مى كند و مى كوشد تا با كلمات و لحن رومانتيك در فضايى نوستالژيك، بخشى از رويدادهاى قبل و بعد از انقلاب را مرور كند. راوى در ابتدا اسير و گرفتار خانه پدر است كه زندانبانى به نام پدر دارد.

برادرها كه بزرگ مى شوند به همراه جامعه سياسى بيرون به زندانبانان اضافه مى شوند. در مقابل راوى از طريق كتاب و دوستانش به آگاهى ها و فهم بيشترى دست مى يابد. هر چه درك راوى از جهان بيرون بيشتر مى شود، بر تعداد زندانبان ها نيز اضافه مى شود و ديواره زندان تنگ تر مى شود. او در بيرون از زادگاهش، در ديوارهاى زندان خاطراتش گرفتار است.

نويسنده در رمان كوتاه «ماهى ها در شب مى خوابند» در بستر داستانى كه روايت مى كند، خودآگاهى زن ايرانى را به درد رنجى كه يك دم از او كنده نمى شود، يادآور مى شود. «ماهى ها در شب مى خوابند» مولفه هايى را دستمايه نوشتن قرار مى دهد كه در داستان هاى نويسندگان ايرانى خارج از كشور بارها مورد استفاده قرار گرفته است و به مهمترين شاخصه هاى ادبيات مهاجرت تبديل شده اند.

آنچه اين اثر را متمايز و قابل تامل مى كند، استفاده از اين مولفه ها در ساختارى ساده و در عين حال چندلايه است.

   
راهنماي سايت
كتاب
مقالات
پيش از مرگ بايد خواند
گزارشات
جان کلام
نقد و ادبيات
تاريخ سينما
شاهنامه خوانی
داستان های کوتاه
امثال و ادبيات كهن
افسانه ها و فرهنگ توده
آی کتاب پلی است بین پدیدآورندگان
کتاب و خوانندگان آثارشان
پیگیری و سفارش تلفنی
88140837