جستجو براي:  در 
صفحه کلید فارسی
پ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 Back Space
ض ص ث ق ف غ ع ه خ ح ج چ
ش س ي ب ل ا ت ن م ك گ
ظ ط ز ر ذ د ء و . , ژ
       جستجوی پیشرفته کتاب
  09/01/1403
نویسندگان   ناشران   بانک کتاب   فروشگاه
 
 
مدیریت مقالات > گزارشات

كتاب دارى؟
گروه: گزارشات
نویسنده: گفت وگو با مريم افتخارى (كتابدار) / مرتضى قدي

كتاب و كتابخوانى در ايران بسيار ناشناخته است. حتى ناشناخته تر از جزيره ناشناخته!

هر سال در چنين روزهايى «هفته كتاب» برگزار مى شود. امسال شاهد برگزارى سيزدهمين دوره آن هستيم. هر روز هفته كتاب به يك موضوع اختصاص پيدا مى كند. كتاب و مدرسه، كتاب و صنعت، كتاب و كتابدارى و... روزهاى هفته كتاب پر از شور و شوق است، پر از جشن هاى مختلف براى كتابخوانى است، پر از خبر و هياهوست، اما با تمام شدن هفته كتاب دوباره همه چيز درباره كتاب و كتابخوانى فراموش مى شود...

گرچه هفته كتاب هم به تنهايى نتوانسته است تأثير خاص و شگرفى در گسترش فرهنگ مطالعه در ايران بگذارد، اما به هر حال به مناسبت همين هفته و روز كتاب و كتابخوانى براى شبيه زندگى اين هفته سراغ يك كتابدار جوان رفتيم تا درباره شغل ناشناخته كتابدارى چيزهايى بدانيم. «مريم افتخارى» ۱۱سال است كه مشغول كتابدارى ست.

او برخلاف ديگر كتابداريهايى كه به تازگى به اين كار مشغول شده اند مدرك كتابدارى ندارد و فوق ديپلم الهيات است. افتخارى مى گويد: «كتابدارانى كه استخدام مى شوند بايد حداقل كارشناسى كتابدارى داشته باشند.» سابق بر اين كارمندان كتابخانه مى توانستد فارغ التحصيل رشته هاى ديگر باشند و گاهى اوقات حتى مى توانستند با ديپلم هم كتابدار شوند. اين كتابدار جوان مى گويد: «سابق وقتى شخص براى شغل كتابدارى استخدام مى شد اگر رشته تحصيلى دانشگاهى اش كتابدارى نبود، دوره هاى مختلف را مى گذراند و بعد مشغول مى شد.»

افتخارى خودش هم چنين وضعيتى داشت. بيكار بود ولى دوره هاى مختلف كار با كامپيوتر و... را گذرانده بود ودنبال شغل مى گشت تا اينكه دوستش او را به يكى از كتابخانه هاى عمومى معرفى كرد. ۴۵روز دوره كتابدارى ديد و بعد رسماً به عنوان يك كتابدار مشغول به كار شد. هميشه اين سؤال براى خيلى ها مطرح است كه كتابدارى مگر چقدر سخت است و يا اينكه چه چيزى دارد كه براى آن رشته، تحصيلات دانشگاهى هم تادكترى تعريف شده است. كتاب گرفتن و كتاب دادن كه كار سختى نيست. افتخارى در جواب اين موضوع مى گويد: «اصلاً اينطور نيست كه ديگران تصور مى كنند.

كتابدارى به عنوان يك علم بسيار مهم شناخته شده است. شايد اگر قرار باشد اينگونه به كتابدارى نگاه كنيم كه فقط كتاب مى گيرند و كتاب مى دهند بتوانيم بسيارى از مشاغل ديگر و رشته هاى ديگر دانشگاهى را نيز اينگونه ببينيم.» او در ادامه مى گويد:«يك كتابدار بايد تسلطهاى مختلفى درباره كتاب و كتابدارى داشته باشد. از موضوع بندى گرفته تا فهرست نويسى.» افتخارى مى گويد: «فهرست نويسى خودش به تنهايى از وظايف بسيار مهم و خاص يك كتابدار است كه نيازمند مهارت و توانايى است. در حال حاضر كتابداران كتابخانه هاى كشور به دو دسته تقسيم مى شوند كسانى كه در دانشگاه اين رشته را تحصيل كرده اند و كسانى كه به صورت تجربى كتابدارى را آموخته اند.» افتخارى مى گويد: «كتابدارى رشته اى كه هم نيازمند علم است وهم نيازمند تجربه.» او مى گويد: «فارغ التحصيلان رشته كتابدارى اغلب از تئورى كار آگاه هستند ولى تجربه كافى ندارند.»

اين كتابدار در خصوص سختى هاى اين شغل افزود: «يك كتابدار بايد در محيط آرامى به كار خود مشغول باشد و در عين حال بايد فكر آزاد و خيال راحت داشته باشد، زيرا يك اشتباه كوچك باعث مى شود كه مشكلات بعدى را براى كتابدار و اعضاى كتابخانه به وجود آورد. مثل اينكه جاى كتابى اشتباه باشد آن وقت پيدا كردن آن كتاب كار بسيار سختى خواهد بود.» افتخارى مى گويد: «يك كتابدار بايد نسبت به وظيفه اى كه دارد كاملاً متعهد باشد زيرا به نوعى پاسخگوى صدها مراجعه كننده به كتابخانه است. گاهى پيش مى آيد كه فردى كتابى را مى خواهد و پيدا نمى كند در صورتى كه اين وظيفه كتابدار است تا به او كمك كند و مشكل او را برطرف كند.

كتابخانه هاى عمومى كشور تا قبل از اين زير نظر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى اداره مى شد، اما مدتى است كه كتابخانه هاى كشور زير نظر انجمن امور كتابخانه هاى عمومى اداره مى شود كه اين انجمن با رياست استاندار يا فرماندار و اعضايى چون شهردار، رئيس سازمان آموزش و پرورش آن شهر و تعدادى از فرهيختگان آن شهر شكل گرفته است.» افتخارى مى گويد: «متأسفانه كتابخانه ها از مهجورترين نقاط فرهنگى كشور هستند كه هميشه با بى مهرى و كم لطفى مسؤولين مواجه بوده است. از آنجايى كه كتابخانه ها يكى ازمهمترين مراكز گسترش مسائل فرهنگى هر كشور است بايد توجه خاصى به آنجا شود، اما متأسفانه تاكنون اينگونه نبوده است.» اين كتابدار درباره جذابيت هاى شغل كتابدارى مى گويد: «كتابدارى شغل بسيار جذابى است زيرا از تنوع بسيار بالايى برخوردار است.

يك كتابدار هميشه با عناوين مختلف كتاب برخورد مى كند ودر عين حال هر روز دهها مراجعه كننده به سراغ او مى آيند تا كتاب به امانت ببرند.» او مى گويد: «البته اين وضعيت بيشتر براى كسى است كه پشت ميز امانات مى نشيند.» افتخارى كه هم اينك در بخش آرشيو كردن و مرتب كردن كتابها مشغول است مدتها پشت ميز امانات كار مى كرد. افتخارى مى گويد: بخش امانات كتابها از سخت ترين قسمت هاست زيرا آن كتابدار بايد با ارباب رجوع ارتباط داشته باشد و پاسخگوى سؤال و درخواست هاى مختلف و به نوعى مى تواند خسته كننده هم باشد.»نكته اى بسيار عجيب است و آن اينكه اغلب كتابداران خودشان خيلى اهل مطالعه نيستند. سراغ هر كتابدارى كه مى روى معمولاً پاسخ هايى اين چنين مى دهند: «خيلى فرصت مطالعه نداريم.» جاى اين سؤال مطرح است، وقتى كه كتابداران كه بايد اهل مطالعه باشند اين گونه اند چه توقعى از مخاطبان يا ديگر مردم بايد داشته باشيم. افتخارى معتقد است: خيلى هم اينطور نيست هرچند كه تا حدودى نيز با اين موضوع موافق است.

افتخارى مى گويد: متأسفانه اغلب دانشجويان رشته كتابدارى مانند دانشجويان ديگر رشته ها براساس علاقه مندى رشته كتابدارى را انتخاب نمى كنند. فقط مى خواهند وارد دانشگاه شوند و بالاخره عده اى مشغول به اين رشته مى شوند بى آنكه علاقه مند به رشته و كتاب و كتابخوانى باشند. وى مى گويد: «يك كتابدار بايد به قول نسل جديد كرم كتاب باشد تا بتواند مراجعان را به بهترين وجه راهنمايى كند.» افتخارى خودش علاقه مند نشريات و كتابهاى روانشناسى است. مى گويد: «البته زمانى كه سركار هستيم فرصت مطالعه نداريم و معمولاً در خانه هم گرفتار كارهاى روزمره مى شويم و كمتر فرصت مى شود آنطور كه بايد به كتاب خواندن برسيم.»

   
راهنماي سايت
كتاب
مقالات
پيش از مرگ بايد خواند
گزارشات
جان کلام
نقد و ادبيات
تاريخ سينما
شاهنامه خوانی
داستان های کوتاه
امثال و ادبيات كهن
افسانه ها و فرهنگ توده
آی کتاب پلی است بین پدیدآورندگان
کتاب و خوانندگان آثارشان
پیگیری و سفارش تلفنی
88140837