كتاب و كتابخوانى در ايران بسيار ناشناخته است. حتى ناشناخته تر از جزيره ناشناخته!
هر سال در چنين روزهايى «هفته كتاب» برگزار مى شود. امسال شاهد برگزارى سيزدهمين دوره آن هستيم. هر روز هفته كتاب به يك موضوع اختصاص پيدا مى كند. كتاب و مدرسه، كتاب و صنعت، كتاب و كتابدارى و... روزهاى هفته كتاب پر از شور و شوق است، پر از جشن هاى مختلف براى كتابخوانى است، پر از خبر و هياهوست، اما با تمام شدن هفته كتاب دوباره همه چيز درباره كتاب و كتابخوانى فراموش مى شود...
گرچه هفته كتاب هم به تنهايى نتوانسته است تأثير خاص و شگرفى در گسترش فرهنگ مطالعه در ايران بگذارد، اما به هر حال به مناسبت همين هفته و روز كتاب و كتابخوانى براى شبيه زندگى اين هفته سراغ يك كتابدار جوان رفتيم تا درباره شغل ناشناخته كتابدارى چيزهايى بدانيم. «مريم افتخارى» ۱۱سال است كه مشغول كتابدارى ست.
او برخلاف ديگر كتابداريهايى كه به تازگى به اين كار مشغول شده اند مدرك كتابدارى ندارد و فوق ديپلم الهيات است. افتخارى مى گويد: «كتابدارانى كه استخدام مى شوند بايد حداقل كارشناسى كتابدارى داشته باشند.» سابق بر اين كارمندان كتابخانه مى توانستد فارغ التحصيل رشته هاى ديگر باشند و گاهى اوقات حتى مى توانستند با ديپلم هم كتابدار شوند. اين كتابدار جوان مى گويد: «سابق وقتى شخص براى شغل كتابدارى استخدام مى شد اگر رشته تحصيلى دانشگاهى اش كتابدارى نبود، دوره هاى مختلف را مى گذراند و بعد مشغول مى شد.»
افتخارى خودش هم چنين وضعيتى داشت. بيكار بود ولى دوره هاى مختلف كار با كامپيوتر و... را گذرانده بود ودنبال شغل مى گشت تا اينكه دوستش او را به يكى از كتابخانه هاى عمومى معرفى كرد. ۴۵روز دوره كتابدارى ديد و بعد رسماً به عنوان يك كتابدار مشغول به كار شد. هميشه اين سؤال براى خيلى ها مطرح است كه كتابدارى مگر چقدر سخت است و يا اينكه چه چيزى دارد كه براى آن رشته، تحصيلات دانشگاهى هم تادكترى تعريف شده است. كتاب گرفتن و كتاب دادن كه كار سختى نيست. افتخارى در جواب اين موضوع مى گويد: «اصلاً اينطور نيست كه ديگران تصور مى كنند.
كتابدارى به عنوان يك علم بسيار مهم شناخته شده است. شايد اگر قرار باشد اينگونه به كتابدارى نگاه كنيم كه فقط كتاب مى گيرند و كتاب مى دهند بتوانيم بسيارى از مشاغل ديگر و رشته هاى ديگر دانشگاهى را نيز اينگونه ببينيم.» او در ادامه مى گويد:«يك كتابدار بايد تسلطهاى مختلفى درباره كتاب و كتابدارى داشته باشد. از موضوع بندى گرفته تا فهرست نويسى.» افتخارى مى گويد: «فهرست نويسى خودش به تنهايى از وظايف بسيار مهم و خاص يك كتابدار است كه نيازمند مهارت و توانايى است. در حال حاضر كتابداران كتابخانه هاى كشور به دو دسته تقسيم مى شوند كسانى كه در دانشگاه اين رشته را تحصيل كرده اند و كسانى كه به صورت تجربى كتابدارى را آموخته اند.» افتخارى مى گويد: «كتابدارى رشته اى كه هم نيازمند علم است وهم نيازمند تجربه.» او مى گويد: «فارغ التحصيلان رشته كتابدارى اغلب از تئورى كار آگاه هستند ولى تجربه كافى ندارند.»
|