تعريف كلي روانشناسي
گروه: مكاتب روانشناسي

روانشناسي يعني : " مطالعه رفتار" يا " مطالعه علمي رفتار موجود زنده" ،" مطالعه علمي رفتار و فرايند هاي رواني " ، علمي كه رفتار و زيرساختهاي آن، يعني فرايندهاي فيزيولوژيكي و شناختي را مطالعه مي كند و در عين حال حرفه اي است كه در آن از دانش حاصل براي حل عملي مسائل انساني ، استفاده ميشود" .

هر چند سابقه علمي روانشناسي بسيار كوتاه است ، اما در همين دوران كوتاه نيز رويدادهاي بسيار و در عين حال مهم باعث گرديده است روانشناسي تا بدين حد در ابعاد مختلف حيات آدمي ، بكار گرفته شود.

در سال 1875 ويليام جيمز ( بطور مستقل و تقريبأ همزمان با وونت) اولين آزمايشگاه را براي مطالعه در زمينه درون نگري يا مشاهده دقيق و نظام دار تجربه آگاه آزمودنيها به وسيله خويشتن در آمريكا تاسيس كرد.

در سال 1879 وونت اولين آزمايشگاه را براي انجام گرفتن تحقيقات روانشناسي در لايپزيك (آلمان) تاسيس كرد.

در سال 1881 وونت اولين مجله را براي معرفي نتيجه تحقيقات روانشناسي ، منتشر ساخت.

در سال 1890 ويليام جيمز كتاب اصول روانشناسي را به چاپ رسانيد.

در سال 1892 استانلي هال ، انجمن روانشناسي آمريكا را تاسيس كرد.

در سال 1904 ايوان پاولف نشان داد كه چگونه مي توان پاسخهاي شرطي شده را ايجاد كرد و بدين وسيله مسير يا راه را براي پيدايش روانشناسي محرك- پاسخ ، هموار ساخت.

در سال 1905 آلفرد بينه اولين آزمون هوش را با موفقيت در فرانسه تهيه كرد .

در سال 1909 استانلي هال از فرويد جهت سخنراني در دانشگاه كلارك در امريكا دعوت به عمل آورد و در نتيجه باعث گرديد شهرت رو به گسترش فرويد به طور رسمي و خاصه در امريكا نيز پذيرفته شود.

در سال1913 جان بي . واتسون بيانيه رفتارگرايي كلاسيك را نوشت و طي آن اعلام كرد كه روانشناسي تنها بايد به مطالعه" رفتار قابل مشاهده موجود زنده " بپردازد.

در بين سالهاي 1914 و 1918 و در طي سالهاي جنگ جهاني اول ، به كارگيري آزمون هوش به طور گسترده آغاز گرديد.

در دهه 1920 روانشناسي گشتالت به حداكثر نفوذ خود در بين روانشناسان و نيز در علم روانشناسي نزديك شد ، در سال 1933 نفوذ نظريه هاي فرويد نا انتشار " سخنرانيهاي مقدماتي ولي جديد در زمينه روانكاوي " ، بيشتر تحكيم پيدا كرد.

در طي سالهاي 1941 تا 1945 رشد سريع روانشناسي باليني در پاسخ به تقاضاي بسيار زياد و فزاينده براي دريافت خدمات باليني ( ناشي از صدمات حاصل از جنگ جهاني دوم ) ، آغاز شد.

در سال 1943 كلارك هال از رفتارگرايي اصلاح شده كه طي آن استنباط هاي دقيق درباره حالتهاي غير قابل مشاهده دروني مجاز شمرده مي شد ، دفاع كرد.

در سال 1951 كارل راجرز با انتشار كتاب خود تحت عنوان " درمان متمركز بر مددجو" باعث شد" نهضت بشر دوستانه " در روانشناسي آغاز گردد.

در سال 1953 بي. اف. اسكينر كتاب معروف خود به نام " علم و رفتار آدمي" را منتشر ساخت و از نهضت رفتارگرايي همانند واتسون پشتيباني كرد.

در سال 1954 آبراهام مزلو كتاب انگيزش و شخصيت را منتشر ساخت و باعث گرديد " نهضت بشر دوستانه " بيشتر تقويت شود.

در طي دو ده 1950 و1960 ، جرقه هاي تحقيقات جديد باعث گرديد علاقه نسبت به شناخت اساس فيزيولوژيكي رفتار و فرايندهاي شناختي مجددأ ايجاد گردد.

در سال 1971 اسكينر با انتشار كتاب مجادله انگيز خود تحت عنوان "فراسوي آزادي و حرمت" ، خشم مردم را نسبت به " رفتارگرايي بنيادگرا" برانگيخت.

در سال 1978 هربرت سيمون به خاطر تحقيقات با ارزشي كه در زمينه " شناخت" انجام داده بود ، برنده جايزه نوبل گرديد.

در دهه 1980 نياز به استقلال جمعي و از طرف ديگر تنوع و گوناگوني فرهنگي در جوامع غربي باعث گرديد علاقه براي پاسخ دادن به اين سوال كه " چگونه عوامل فرهنگي رفتار آدمي را شكل ميدهند " بطور فزاينده افزايش يابد.

در سال 1981 راجر اسپري به خاطر تحقيقات خود در زمينه دو پاره مخ برنده جايزه نوبل ( در فيزيو لوژي و پزشكي) گرديد و ...

به هر حال ، مروري بر تاريخچه روانشناسي پس از پذيرش آن به عنوان يك علم نشان ميدهد كه در طي 1۲۰سال، به پيشرفتهاي زيادي نائل آمده است و در دهه اخير ، روانشناسان( خاصه در كشورهاي پيشرفته صنعتي) در ابعاد گوناگون حيات آ دمي به انجام دادن فعاليتهاي پژوهشي، آموزشي و مشاوره اي اشتغال دارند.

بر اساس گزارش انجمن روانشناسي آمريكا كه در سال 1993 انتشار يافته است، رشته هاي اصلي مورد علاقه " محققان" روانشناسي و درصد روانشناساني كه در هر يك از اين رشته ها به فعاليت اشتغال دارند ، عبارتند از :

روانشناسي رشد (1/25 درصد)،

روانشناسي اجتماعي (6/21 درصد) ،

روانشناسي آزمايشي( 18/15 درصد)،

روانشناسي فيزيولوژيكي ( 4/8 درصد) ،

روانشناسي شناختي ( 4/5درصد ) ،

شخصيت (3/5 درصد ) ،

و روانسنجي (8/4 درصد).

از طرف ديگر ، بيشتر روانشناساني كه خدمات حرفه اي خود را در اختيار جامعه قرار داده اند، در يكي از چهار زمينه :

روانشناسي باليني (6/67 درصد) ،

روانشناسي مشاوره ( 1/15 درصد) ،

روانشناسي تربيت و مدرسه( 8/9 درصد) ،

روانشناسي صنعتي - سازماني (9/5 درصد) ،

و ساير زمينه ها ( 6/1 درصد ) ، بكار اشتغال داشته اند.

بر اساس همين گزارش ،" 33" درصد از روانشناسان در بخش خصوصي، "22" درصد در بيمارستانها و كلينيك ها ،"27" درصد در كالج ها و دانشگاه ها ، "4" درصد در مدارس ابتدايي و دبيرستان ها ، "6" درصد در امور تجاري و دستگاههاي دولتي و بالاخره "8" درصد نيز در ساير محل ها به فعاليت و كار اشتغال داشته اند.