معجم الادباء ؛ دو جلدی نويسنده: ياقوت حموي رومي مترجم: عبدالمحمد آيتي ناشر: سروش زبان كتاب: فارسي تعداد صفحه: 1390 اندازه كتاب: وزیری جلد سلفون
- سال انتشار: 138191
- دوره چاپ: 2
کد کتاب: 104513
امتیاز آی کتاب به این کتاب:
امتیاز دهی به این کتاب:
مروري بر كتاب
کتاب معجم الادباء به قلم یاقوت حموی کاتب، محقق، ادیب، کتابشناس برجسته قرن های ششم و هفتم هجری قمری نوشته شده است. عمده تالیفات حموی در زمینه تاریخ و جغرافیاست و در دیگر فنون ادب نیز آثاری دارد که کتاب معجم الادباء یکی از این آثار است.
مولف در این اثر از نحویان، لغت شناسان، نسب شناسان، اخباریان، مورخان، وراقان معروف، کاتبان مشهور، صاحبان رسائل مدون و خطاطان حکایت کرده و کوشیده است تاریخ ولادت، وفات و آثار هر یک را ذکر کند و نسب هر یک را تا جایی که برایش ممکن بوده برشمارد و شماری از شعرهای شاعران را بیاورد.
مولف در تدوین این اثر ارزنده از حدود 250 منبع مانند فهرست ابن ندیم، یتمیه الدهر ثعالی، تاریخ بغداد خطیب، تاریخ دمشق ابن عساکر، طبقات النحویین زبیدی و ... استفاده کرده است و از سن بیست سالگی کار نوشتن این اثر را با بهره بردن از سخنان معاصران خود آغاز کرده است.
مولف در مقدمه کتاب خود، این اثر را با نام های "ارشاد الاریب فی معرفه الادیب، معجم الادبا، اخبار الادباء، کتاب الادبا" و ... نام برده است. این اثر نخستین بار توسط خاورشناس بزرگ انگلیسی د.س.مارگلیوت در سال 1907 در هفت جلد در قاهره چاپ و منتشر شده است. در سال های بعد این اثر توسط برخی محققان اصلاح و چندین بار چاپ شد و آخرین چاپ کتاب به کوشش و تصحیح دکتر احسان عباس در هفت جلد منتشر شد.
عبدالمحمد آیتی نیز کار ترجمه را بر مبنای معجم الادباء تصحیح احسان عباس انجام داده است و در ترجمه خود پیرایش و تلخیصی در اشعار نه مطالب تاریخی این اثر اعمال کرده است.
مولف این اثر در جلد اول در دو فصل کوتاه در فضیلت ادب و ادیبان و نکوهش جهل و جاهلان و در فضیلت علم اخبار مطالبی آورده است و در ادامه به معرفی بزرگان علم و ادب به ترتیب حروف الفباء پرداخته است؛ که جلد اول حروف الف تا ش و جلد دوم از حرف ص تا ی و فهرست اعلام را شامل می شود.
