مروري بر كتاب
چاپ پنجاب هنر قواعد دستور زبان پهلوي و مقايسه آن با قواعد صرف و نحو فارسي ...در متنهای نوشته شده به خود زبان فارسی میانه نام این زبان Pārsīg آمده که به معنای «[زبان] منسوب به [قوم] پارس» است. این زبان رفتهرفته و بهطور طبیعی دگرگونیهایی به خود دید و در نتیجه این دگرگونیها بعدها تبدیل به زبانی شد که پارسی یا فارسی یا پارسی دری نام داشت. تبدیل شدن خود واژه پارسیگ به پارسی هم از جمله همین دگرگونیهای طبیعی زبان یادشده بوده است؛ یعنی در این فرایندِ دگرگونی -گهای پایان واژه میافتادهاند.
بنابراین، در دورههای آغازین پس از اسلام، هم زبان فارسی میانه و هم زبان فارسی نو نزد گویشورانشان یک نام داشتند، یعنی پارسیـ (ـگ) یا فارسی (برای نمونه در نوشتههای دانشمند پارسی نِریُسَنگ، در شاهنامه و همینطور در نوشتههای عربها و ایرانیان عربینویس شاهد چُنین کاربردی هستیم). از این رو، مردمانی که اکنون به زبان فارسی نو سخن میگفتند به دلیلی (که در پی میآید) به فارسی میانه یا همان پارسیگ باید نام دیگری میدادند تا این دو از هم بازشناخته شوند. زبان فارسی میانه را در متنهای کهن فارسی نو پهلوی و در متنهای کهن عربی فهلوی نامیدهاند. قدیمترین مأخذی که در آن زبان فارسی میانه پهلوی نامیده شده روایت جاحظ (متوف�'ی به سال ۲۵۵ هـ ق) است
|