|
مروري بر كتاب
دو زبانه فارسی و فرانسه همراه با تصاویری از نقاشی های نویسنده از ایران ...نام کتاب به این معنى نباید تلقى شود که ایران از زیباترین کشورهاست، بلکه هدف او از انتخاب این عنوان، ارائه شگفتی هاى ایران در ۱۶۶۴ بوده‌است. او در این کتاب شهرها و آداب و رسوم مردم را با دقت وصف کرده و اطلاعات سودمندى با جزئیات به‌دست داده‌است. کتاب او داراى یک مقدمه و بدون فصل‌بندى است. وى سفرش را از ترکیه شرح داده‌است که به همراه کاروانى، پس از رسیدن به ارزروم به ایروان رسیده بودند دولیه‌دلند پس از ذکر حدود جغرافیایى و شرح آب و هواى ایران، انواع میوه‌ها و محصولات آن را نام برده و سپس، شهرهاى ایران را وصف کرده‌است. تبریز نخستین شهرى است که آن را مى‌شناساند و بر آن است که از رونق گذشته افتاده‌است، اما به‌سبب صادرات ابریشم و رفت‌و آمد ارمنی ها به این شهر، یکى از شهرهاى مهم ایران محسوب مى‌گردد. او زنجان را نیمه‌ویران و قزوین را که در قدیم آرساسیا نامیده مى‌شد بى‌رونق دانسته‌است. افزون بر آن، وى درباره مذهب و مشاغل در ایران، از جمله امر قضا، مطالبى ذکر کرده‌است .دولیه‌دلند بر آن است که شهرهاى جنوبى و آداب و رسوم مردم آنجا را بهتر از شهرهاى شمالى مى‌شناسد، به همین سبب سعى کرده بیشتر به شهرهاى نواحى مرکزى و جنوبى بپردازد. وى قم را به‌سبب اینکه یکى از بزرگ‌ترین شهرهاى ایران بوده، و کاشان را به‌دلیل بزرگى، آبادانى، پرجمعیت‌بودن و بازارهاى زیبایش ستوده‌است . قسمت مفص�'ل کتاب درباره شهر اصفهان است. وى از باغهاى بسیار و کبوترخانه‌هاى این شهر سخن گفته و از گردوخاک تابستان و گل‌ولاى زمستان و نحوه جمع‌آورى فاضلاب آن شکایت کرده‌است. دولیه از اقلیتهاى یهودى، هندى و زردشتى و آزادى عمل اقلیت هاى مذهبى یاد کرده و از کمپانی هاى هلند و انگلستان که تجارتخانه‌هاى بسیار زیبا و وسیعى در این شهر بنا کرده بودند، از جلفا محل زندگى ارمنیان، و اقامت فرانسویان مقیم ایران در این منطقه به تفصیل سخن گفته‌است . او قدرت شاه و ثروت او را بى‌حد دانسته‌است و از حضورش در مهمانى قصر شاه و نواختن ساز در حضور وى، همچنین از مجازاتهاى سنگین شاه‌عباس دوم در مورد کسانى که از آنان ناخشنود بوده، شرح مفص�'لى نوشته‌است .دولیه‌دلند از آشنایى ایرانیان با علوم و به‌خصوص فلسفه و ریاضى سخن گفته‌است. وى همچنین به وصف پوشاک مردان و زنان پرداخته و گفته‌است که پوشش زنان، چادر سفید و پوشاک مردان از پارچه‌هاى نخى اروپایى است. او زبان فارسى را زبان مردم عادى و ترکى را زبان محاوره دربار معرفى کرده‌است و از چهار نوع سکه رایج شاهى، عباسى، محمودى و قازبیگى که از نقره یا مس بودند، نام برده‌است .زبان دولیه‌دلند در این اثر، ساده و روان است که خود نویسنده نیز به آن اشاره کرده‌است . قسمت جالب‌توجه اثر، نقاشى و طرحهایى از مناظر شهرها و مردان و زنان ایرانى است که بر اهمیت کتاب افزوده‌است. با رضایت دولیه‌دلند، گزارشى از سفر جنگى ناخدایى که در خدمت شاه فرانسه بود، به همراه کتاب به‌چاپ رسید.... دولیه‌دلند، آندره ، سیاح فرانسوى و مؤلف کتاب زیباییهاى ایران ، در زمان شاه‌عباس دوم صفوى.
از زندگى او تا پیش از سفرش به ایران آگاهى در دست نیست. او در ۱۶۶۳/ ۱۰۷۴ به همراه ژان باتیست تاورنیه (در ششمین سفر او به شرق) به ایران آمد. آن دو در ۱۶۶۴/ ۱۰۷۵ به اصفهان رسیدند و دولیه‌دلند در صومعه اگوستینی ها اقامت گزید.
دیرى نپایید که او متوجه شد تاورنیه و پدر روحانى رافائل دومان و مترجمِ دربار، جواهراتى به شاه‌عباس دوم فروخته‌اند. دولیه‌دلند که سرمایه‌اش را براى تجارت به تاورنیه سپرده بود، به‌شدت احساس نگرانى کرد اما از سرانجام این کار اطلاعى در دست نیست.
دولیه‌دلند یک بار در ضیافتى در دربار شرکت کرد و چون موسیقى‌دان بود، از او خواسته شد اِپینِت (نوعى ارگ) بنوازد. سپس شاه از او خواست تا آواز بخواند، اما چون از صداى خوش بى‌بهره بود، آوازش مورد توجه شاه قرار نگرفت .در فوریه ۱۶۶۵/ شعبان ۱۰۷۵ دولیه‌دلند به همراه ته‌ونو ، سیاح فرانسوى، اصفهان را به مقصد هند ترک کرد. آنان حدود یک ماه در بندرعباس بودند تا اینکه سرانجام دولیه‌دلند از رفتن به هند منصرف شد و تصمیم گرفت به فرانسه بازگردد. او با ته‌ونو به شیراز رفت و از تخت‌جمشید دیدار کرد. سپس در ۱۶۶۶/۱۰۷۶ به فرانسه بازگشت
|
