ديوان اثيرالدين آخسيكتي ناشر: رودكي زبان كتاب: فارسي تعداد صفحه: 520 اندازه كتاب: رقعی
- سال انتشار: 1337
کد کتاب: 78580
فروخته شد - موجود نمی باشد
کمیاب یا دست دوم - کیفیت : عالی
امتیاز آی کتاب به این کتاب:
امتیاز دهی به این کتاب:
مروري بر كتاب
به اهتمام و تصحيح و مقابله : ركن الدين همايون فرخ
اثيرالدين ابوالفضل محمد بن طاهر اخسيكتي معروف به اثير اخسيكتي از شاعران نام‌آور سده ششم هجري است.
اثير در شهر اخسيكت زاده شد كه در قرن ششم يكي از شهرهاي آباد ماوراءالنهر در منطقه فرغانه در شمال رود سيحون بوده است. اثير سخنوري را در همانجا آغاز كرد. با حمله٦#34; تركان غز و زوال دولت سنجري و پريشاني خراسان كه خود از آن با عنوان «وحشت خراسان» ياد مي‌كند، نواحي شرقي ايران را ترك گفت و به نواحي غرب و شمال غرب ايران روي آورد.
نخست در همدان به دربار غياث الدين محمد بن ملكشاه سلجوقي (۵۵۵ ق) پيوست و سالهاي متمادي او و جمعي از وزيران و اميران دربارش را مدح گفت.
در لشكر غياث الدين محمد، با علاءالدين عربشاه (۵۸۴ ق) حاكم كُهستان آشنا شد. عربشاه شعر اثير را پسنديد و او را نواخت. اثير مدت زيادي از عمر خود را به تفاريق در همدان و كُهستان در دستگاه عربشاه بود.
اثیرالدین ابوالفضل محمد بن طاهر اخسیکتی معروف به اثیر اخسیکتی از شاعران مشهور سدهٔ ششم هجری است. اثیر در شهر اخسیکت زاده شد که در قرن ششم یکی از شهرهای آباد ماوراءالنهر در منطقه فرغانه در شمال رود سیحون بوده‌است. اثیر سخنوری را در همانجا آغاز کرد. با حملهٔ ترکان غز و زوال دولت سنجری و پریشانی خراسان که خود از آن با عنوان «وحشت خراسان» یاد می‌کند، نواحی شرقی ایران را ترک گفت و به نواحی غرب و شمال غرب ایران روی آورد. نخست در همدان به دربار غیاث الدین محمد بن ملکشاه سلجوقی (۵۵۵ ق) پیوست و سالهای متمادی او و جمعی از وزیران و امیران دربارش را مدح گفت. در لشکر غیاث الدین محمد، با علاءالدین عربشاه (۵۸۴ ق) حاکم کُهستان آشنا شد. عربشاه شعر اثیر را پسندید و او را نواخت. اثیر مدت زیادی از عمر خود را به تفاریق در همدان و کُهستان در دستگاه عربشاه بود. اثیر اخسیکتی پس از مرگ غیاث الدین محمد، قصایدی در مدح جانشین او رکن‌الدین ارسلان بن طغرل سلجوقی (۵۷۱ ق) و سپس طغرل بن ارسلان (۵۹۰ ق) پرداخت. از دیگر ممدوحان شاعر، نام اتابکان آذربایجان شامل شمس‌الدین ایلدگز (۵۷۱ ق) و پسرانش محمد جهان پهلوان (۵۸۱ ق) و قزل ارسلان (۵۸۵ ق) در قصایدش مکرر دیده می‌شود. اثیر سالهای پایانی زندگانی را در شهر خلخال بسر برد و در سال ۶۰۹ ق در همین شهر درگذشت. تاریخ مرگ اثیر را سالهای ۵۶۳ ق و ۵۷۷ ق هم ذکر کرده‌اند که با توجه به اینکه تاریخ سرایش بعضی از اشعار او بعد از این سالهاست، اعتباری ندارد. بدیع الزمان فروزانفر، اثیر را به تعصب مذهبی متهم داشته و گفته است که هم‌کیشان حنفی خود را بر ضد شافعیان تحریک می‌کرده‌است. درستی این قول مورد تردید است. زیرا به احتمال بسیار اثیر خود شافعی است و ثانیاً در دیوان او اشعاری در ستایش هر دو گروه دیده می‌شود. مدایح او در ستایش ائمه شیعه و بالاخص علی قابل توجه است. اثیر اخسیکتی با شاعران بزرگ همعصر خود همچون خاقانی شروانی، نظامی گنجوی، رشید وطواط، مجیر بیلقانی و ظهیر فاریابی مراودات و معارضاتی داشته‌است. اثیر بعضی از قصاید خاقانی را جواب گفته و پایه خود را بالاتر شمرده است. همچنین حکایتی در مورد ملاقات این دو شاعر در دست است که کمابیش بوی افسانه دارد. نویسندگان معاصر اثیر، به رقابت میان او و مجیر بیلقانی اشاره کرده‌اند.
