جامع الرواة و رافع الاشتباهات
نويسنده: محمدبن علي اردبيلي
مترجم: محمدباقر ملكيان
ناشر: بوستان كتاب قم
زبان كتاب: عربی
تعداد صفحه: 1490
اندازه كتاب: وزیری جلد سلفون - سال انتشار: 1391 - دوره چاپ: 1
کد کتاب: 84574

امتیاز آی کتاب به این کتاب:

امتیاز دهی به این کتاب:

مروري بر كتاب
مجموعه دو جلدي حاضر با نام، جامع الرواة و رافع الاشتباهات، درصدد است كه راويان حديث را به ما معرفي مي كند و برخي اشتباهاتي كه در معرفي راويان صورت گرفته را برطرف نمايد كه مجموعه به ترتيب حروف الفباء آورده شده و اسماء و القاب و كنيه ها و همچنين اسم پدر هر يك را بيان كرده است و در خاتمه به ده موضوع مهم و اساسي اشاره كرده و توضيح مفصلي داده كه مثلاً يكي از آنها در مورد تصحيح سندهاي 2 كتاب شريف التهذيب و الاستبصار مي باشد.
موسوعة كبيرة رجالية فيه أسماء الرواة و ألقابهم و كناهم و أسماء آبائهم علي ترتيب الألفباء و خاتمة ذات عشر فوائد و في ثامنها منتخب الكتاب عمدفيه تصحيح أساتيد التهذيب و الاستبصار مستلهماً عن المشيخة و الفهرست.

جامعُ الرُواة (نام کامل آن : جامعُ الرُواة و اِزاحةِ الاشتباهات عن الطرقِ و الاَسناد ) ، کتابی رجالی به عربی از محمدبن علی اردبیلی ، عالم عصر صفوی .
به جز اشارات کوتاه خود اردبیلی در جامع الرواة ، مطلب چندانی در بارة زندگی او در منابع نیامده است . وی در حدود 1058 به دنیا آمد . از استادان خود به جعفربن عبدالله کمره ای اشاره کرده و گفته که تمام علوم متداول را نزد او خوانده است .
بنا بر نوشتة آقارضی قزوینی بر پشت نسخه ای از جامع الرواة ، اردبیلی در کربلا و در ذیقعدة 1101 وفات کرده است .
جامع الرواة مهم ترین اثر شناخته شدة اردبیلی است . این کتاب از لحاظ شیوة بحث مؤلف و کارآمدی و سودمندی ، در دانش رجال و روند نگارش آثار رجالی ، جایگاهی ویژه دارد. اردبیلی در مقدمه (ج 1، ص 3ـ6)، هدف ، روش و شیوة تدوین کتاب را بیان کرده است .
وی در هنگام فراگرفتن احادیث اهل بیت علیهم السلام ، خود را ملزم به بررسی صحت طریق یا ضعف آن ، معلوم یا مجهول بودن روات و حُسن یا وثاقت آنها کرده ، اما در حین تتبع و مراجعه به منابع بسیار، به لحاظ یادکرد راویان بدون ذکر مشخصات ، و نیز اختلاف نسخه ها دچار حیرت می شده و راهی برای ترجیح حکم به صحت یا ضعف نمی یافته و، همچون بسیاری از فقیهان ، نظر می داده که حدیث ، ضعیف است ، و حال آنکه به واقع چنین نبوده است ؛ وی تأکید کرده که اینگونه روایات در منابع حدیثی فراوان است
. اردبیلی برای حل این مشکل ، بعد از تأمل و بررسی شیوه های گوناگون ، به این نتیجه رسیده که از طریق تأمل در راوی و مرویٌعنه می توان ابهام موجود در نام راویان را زدود و چه بسا به هویت واقعی راویان پی برد.
اردبیلی پس از اشاره به این شیوه ، توضیح داده است که هیچ یک از عالمان رجالی چنین شیوه ای نداشته و تنها گاه به اشاراتی کوتاه در بارة راویانِ یک فرد بسنده کرده اند؛ اما او نام تمام راویان را گرد آورده است .

وی عناوین کتابها و شیوة خود را در جمع و تدوین ذکر کرده است . با توجه به آنچه در این مقدمه آمده ، باید این کتاب را روشنگری در باب مشترکات و اولین اثر مکتوب در این زمینه دانست .
جامع الرواة را همچنین می توان ذیلی بر تلخیص المقال فی تحقیق احوال الرجال (رجال وسیط ) میرزامحمد استرآبادی دانست . به گفتة آیت الله بروجردی نیز جامع الرواة ذیلی بر تلخیص المقال استرآبادی است و اردبیلی دیباچة آن را تلخیص کرده و آنگاه تراجم رجال را، بر اساس ترتیب تلخیص المقال و با عین عبارات آن ، گزارش نموده و اگر در نقد الرجال یا کتب اربعه مطالب مفید دیگری یافته ، بر آن افزوده است .

اردبیلی نام راویان را به صورت کامل ، افزون بر نامهایی که در منابع رجالی شیعه ذکر شده و نامهایی که در منابع رجالی نبوده و در کتب چهارگانة حدیثی شیعه آمده ، آورده است .
از ویژگیهای مهم کتاب اردبیلی روشن کردن طبقة روات است . او در مقابل نام هر یک از اصحاب امامان ، رمز نام آن امام را، بر اساس رمزهای ابواب رجال شیخ طوسی ، یاد کرده است .
همچنین کوشیده است تا پس از ذکر نام راوی و دادن آگاهیهای لازم در بارة او، نام کسانی را که از آن راوی روایت کرده اند، ذکر کند و برای این کار روایات هر راوی را از کتابهای چهارگانة حدیثی شیعه ، الفهرست شیخ طوسی ، الفهرست شیخ منتجب الدین ، مشیَخة کتاب من لایحضره الفقیه ابن بابویه و مشیخة تهذیب الاحکام شیخ طوسی استخراج کرده و به ترتیب ، با نشانه های خاص ، به آنها ارجاع داده است .

كتاب هايي در اين زمينه       فهرست کتاب های این گروه