مجموعه اشعار فروزانفر
نويسنده: بديع الزمان فروزانفر - محمدرضا شفيعي كدكني - عنايت الله مجيدي
ناشر: طهوري
زبان كتاب: فارسي
تعداد صفحه: 200
اندازه كتاب: وزیری جلد سخت - سال انتشار: 1368 - دوره چاپ: 1
کد کتاب: 85836

امتیاز آی کتاب به این کتاب:

امتیاز دهی به این کتاب:

مروري بر كتاب
اگر چه به گفته جلال الدین رومی «در اگر نتوان نشست» اما با اینهمه اگر از استاد فروزانفر، فقط همین مجموعه موجوداشعار باقی مانده بود، و آنهمه تحقیقات بی همتای عرفانی و ادبی به نام او ثبت نشده بود، او بسی شاعرتر از این‏می‏بود که اکنون هست، یعنی بیشتر از این به شاعری شناخته می‏شد که اکنون شناخته می‏شود.

جای تأسف اینجاست‏که اگر از شاعران هم نسل و هم روزگار او، در همان شیوه‏ای که حال و هوای استادان کهن است، بخواهیم پنج، شش‏نفر انتخاب کنیم، شاید کمتر کسی او را در میان آن گروه نام ببرد اما در حقیقت او یکی از دو سه شاعر بزرگی است که‏در آن اسالیب شعر گفته‏اند.

اگر از بهار که یک استثناست- و معیار سنجش او بافت تاریخی یک نسل و یک قرن نیست و باید او را در زنجیره تاریخ‏هزار و دویست ساله شعر فارسی و با بزرگانی از نوع منوچهری و فرخی و مسعود سعد و خاقانی و ناصرخسرو مقایسه‏کرد- بگذریم و نگاهی بیفکنیم به نامهای دیگری که در پیرامون نام فروزانفر، در گلچین‏های شعری آن روزگار، تکرارشده‏اند، یعنی در میان نامهایی از نوع یاسمی و فرخ و صورتگر و یغمایی و بزرگ نیا و ده‏ها تن دیگر، فروزانفر به لحاظکیفیت شعر، از هیچ کدام اینان کم ندارد و اگر ملاک را- که نزدیکی به لحن و اسلوب استادان خراسانی است- فراموش‏نکنیم، او را از همه اینان تواناتر و برجسته می‏یابیم.

با اینهمه جای شگفتی است که بعضی ازینان، در ذهن و ضمیرعلاقمندان آن نوع شعر، مقامی بس فراتر از او یافته‏اند، در حالی که وی از غالب آنان پایگاهی والاتر دارد. دشمن طاووس آمد پر او. شهرت جهانی و اعتبار چشم گیر واستثنایی فروزانفر، در قلمرو تحقیقات ادبی و عرفانی، درطول پنجاه سال از عمر هفتاد و چند ساله‏اش، سبب شده است که این بخش از حیات معنوی او، بکلی فراموش شود.همچنان که سیاستمداری وثوق‏الدوله، مانع شهرت او به شاعری است در حالی که او یکی از شاعران برجسته عصرخویش است. فروزانفر خود نیز به این امر کمک می‏کرد. از اینکه به عنوان شاعر از او سخن بگویند، یا در محافل ادبی‏به عنوان شاعر حاضر شود و یا شعری به مطبوعات عرضه کند، پرهیزی عجیب داشت.

وقتی کتاب «شعر امروزخراسان» را- که در آن نمونه‏های شعر او نیز چاپ شده بود- در پاییز 1344 تقدیم محضر او کردم، هفته بعد، در کلاس‏درس، با همان لحن مخصوص روی به من کرد و گفت: «شفیعی! دیشب تا صبح، سرم درد می‏کرد. این کتاب مرا به‏گذشته‏های دور برد. با دیدن شعرهای خودم به عالمی رفتم. ما می‏توانستیم شاعر بزرگی شویم، اما تحقیقات وگرفتاری‏ها ما را از آن بازداشت. با ما از گذشته سخن مگوی!».


ولیکن ز هر در، مرا شغل هاست‏
که بگذشت نارم همی زید را

نیارم بر آوردن آوا، که چرخ،
فرو برده در حنجرم خنجرا.

فرو داشت کردم که برداشت نیست‏
سزاوار این زخمگین، حنجرا

اما در شعر و شاعری، با اینکه قصاید او، و در مجموع همه شعرهایش، نمونه هایی از استوارترین وجوه زبان شعرکلاسیک فارسی را در عصر حاضر عرضه می‏دارد و از این لحاظ حتی، گاه بر بهار پیشی می‏گیرد، شعری نیست که اوبتواند بدان ببالد و آن را نتیجه ذوق و نبوغ ذاتی خویش به شمار آورد. اگر دیگری این شعرها را گفته بود، و هیچ کاردیگری جز این شعرها نداشت، بی گمان به عنوان یکی از شاعران بزرگ اسلوب کهن در عصر حاضر، شهرت یافته بوداما این شعرها کوچکترین پیوندی با نبوغ ادبی آن یگانه زمانه و بدیع روزگار ندارد.

تنها شعری از شعرهای او که به میان‏گروهی از خوانندگان و دوستداران شعر راه یافته همان قطعه «تبریک به مصدق» است که تا حدی خارج از اسلوب‏سخنسرایی اوست. و اگر چه هیچ جا چاپ نشد و فقط یکی دو بار، در همان روزهای سروده شدنش، از رادیو قرائت‏شد، باز در ذهن و ضمیر بسیاری از شعر دوستان جایگاه خویش را محفوظ نگاه داشته است و غالباً دوستداران شعرکهن، در عصر حاضر، ابیاتی از آن قطعه را در حافظه‏هادارند و من یقین دارم که پایگاه شعری هر شاعری، در تاریخ‏ادبیات این سرزمین بستگی دارد به میزان آنچه از ابیات و مصاریع او، در حافظه اهل زبان و دوستداران شعر، رسوب‏می‏کند و این سوی و آن سوی، نام او را در خاطره‏ها زنده نگاه می‏دارد و این معیاری است فراتر از همه معیارها. معیارمعیارهاست.

با این معیار، یکبار، از حافظه خویش یا دیگران یاری بگیرید و پایگاه هر یک از قدما یا معاصران را، ازروی آن برآورد کنید. خواهید دید که این معیار خطاناپذیر است...

كتاب هايي در اين زمينه       فهرست کتاب های این گروه