مروري بر كتاب
در این کتاب، وضعیت حکومت پهلوی در دو دههی واپسین تحلیل و بررسی میشود. به زعم نگارنده: "در این دو دهه رفتار نهادهای حکومتی، رجال دولتی، نفوذ بیش از پیش فرهنگ غرب در تصمیمگیران حکومت، وابستگی و سرسپردگی سیاسی، نظامی و اقتصادی و فرهنگی حکومت به غرب و به ویژه به ایالات متحدهی آمریکا از یک سو و آگاهی افراد جامعه نسبت به فرآیندهای تصمیمگیری در سطح قدرت، استفادهی علما و مبلغان مذهبی از آموزههای اسلامی و دینی در اثبات عدم مشروطیت سیاسی، حقوقی و دینی حکومت پهلوی، این سلطنت را به نقطهی تلاشی رساند "بررسی نخستوزیری علی امینی، اسدالله علم و هویدا بخش دیگری از مباحث کتاب را تشکیل میدهد. سلطنت پهلوي بيش از پنج دهه دوام يافت. ايران در اين دوره شاهد جريانات بسياري است. از ابتداي حضور رضاخان در صحنه سياسي ايران، وزارت جنگ وي، ماجراي جمهوريخواهي، ماده واحده تغيير سلطنت قاجار و تاجگذاري رضاشاه تا خروج وي در شهريور 20 توسط انگليس، دو دهه به طول انجاميد. دهه سوم سلطنت پهلوي با پادشاهي محمدرضا پهلوي آغاز شد و پس از 37 سال با سقوط او به پايان رسيد. بررسي علل سقوط پهلوي از موضوعاتي است كه مورد توجه بسياري از محققان قرار گرفته، نظرات متفاوتي نيز بيان شده است. سمينارها و همايشهاي چندي نيز حول اين محور برگزار شده است. يكي از مباحثي كه در اين باره مطرح است، وضعيت حكومت پهلوي در دو دهه واپسين عمر او است. در اين دو دهه رفتار نهادهاي حكومتي؛ رجال دولتي؛ نفوذ بيش از پيش فرهنگ غرب در تصميمگيران حكومت؛ وابستگي و سرسپردگي سياسي؛ نظامي و اقتصادي و فرهنگي حكومت به غرب و به ويژه به ايالات متحده آمريكا از يك سو و آگاهي افراد جامعه نسبت به فرآيندهاي تصميمگيري در سطح قدرت، استفاده علماء و مبلغين مذهبي از آموزههاي اسلامي و ديني در اثبات عدم مشروعيت سياسي، حقوقي و ديني حكومت پهلوي، اين سلطنت را به نقطه تلاشي رساند. شاخصه نهضت مردمي در اين دوره پيشتازي روحانيت مترقي به رهبري حضرت امام خميني (ره) است. كتابي كه پيش روي شماست «ايران در دو دهه واپسين حكومت پهلوي» نام گرفته و تلاشي براي تشريح اوضاع حكومت در اين برهه است. نويسنده در اين كتاب سعي كرده با مراجعه به منابع معتبر تاريخي و اسناد به جاي مانده از حكومت پهلوي، تاريخ اين دوره را قلم زده و كتابي در خور محققين، نويسندگان، دانشجويان و اهل تحقيق فراهم سازد. با مطالعه كتاب مشخص خواهد شد كه بيشتر مطالب، وقايع دهه چهل شمسي است و به دهه بعد ـ پنجاه ـ كمتر پرداخته شده است. اميدواريم در مجلد ديگري به اين بخش بپردازيم.
|