جستجو براي:  در 
صفحه کلید فارسی
پ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 Back Space
ض ص ث ق ف غ ع ه خ ح ج چ
ش س ي ب ل ا ت ن م ك گ
ظ ط ز ر ذ د ء و . , ژ
       جستجوی پیشرفته کتاب
  07/02/1403
نویسندگان   ناشران   بانک کتاب   فروشگاه
 
 
مدیریت مقالات > مقالات عمومي

بررسي پديده كتاب و كتابخواني در جامعه دانش‌آموزي
گروه: مقالات عمومي

متأسفانه برخي از والدين و معلمان مدارس گمان مي‌كنند مطالعه غيردرسي دانش‌آموزان بايد منجر به جهش ذهني شود (البته اگر به اين نوع مطالعه اعتقاد داشته باشند).

آنچه كه به‌طور جدي در اين رويكرد (كه گاه از حالت فردي خارج شده و شكلي ساختاري به خود مي‌گيرد) فراموش شده اين است كه لذت مطالعه مدنظر قرار نگرفته است، يعني همان پارامتري كه براي جذب نوجوانان و جوانان به مطالعه لازم است.
شكل ساختاري اين رويكرد غلط درباره مطالعه دانش‌آموزان با دو گرايش خودش را نشان مي‌دهد:
گرايش افراطي كه در نمايشگاه‌هاي دانش‌آموزي بروز پيدا مي‌كند و آن هنگامي است كه كتاب‌هاي به اصطلاح مفيد و اخلاقي از ميان كتاب‌هايي كه در بر دارنده مشكلات اخلاقي و فكري هستند، انتخاب مي‌گردد (توسط يكي از معلمان پرورشي و كاملاً سليقه‌اي!) و هيچ توجهي به نيازهاي دانش‌آموزان و سليقه‌شناسي آنان، نمي‌شود. حال آنكه اين كتاب‌‌ها غيرمفيد به وفور در شهر پيدا مي‌شود و در دسترس است! در برابر اين رويكرد افراطي، رويكردي تفريطي كه با هر نوع مطالعه غيردرسي براي دانش‌آموزان مخالف است نيز آثار خود را نشان مي‌دهد، گرايشي كه در ميان معلمان و مربيان پرورشي بسيار قوي است.
بر طبق آماري كه توسط مؤسسه منادي تربيت فراهم شده درحدود 53 درصد معلمان و مربيان پرورشي نظر مثبتي به مطالعه غيردرسي دانش‌آموزان ندارند.
از ديگر مشكلات در عرصه مطالعه دانش‌آموزان، عدم نيازسنجي در يك منطقه و به علاوه عدم وجود كارشناسان خبره در كتابخانه‌هاي مدارس يا نمايشگاهي كه بتوانند دانش‌آموزان آن منطقه را با توجه به شناخت از ذهنيت‌‌ها و فرهنگ بومي با كتاب‌‌هاي موردنيازشان آشنا كنند، مي‌باشد. يعني در كنار انتخاب درست كتاب و توزيع صحيح آن، احتياج به يك پل ارتباطي در بين دانش‌آموزان و مقوله كتاب داريم.
درحال حاضر از 134 هزار مدرسه سراسر كشور كه 70 درصد آنها در مقطع ابتدايي و راهنمايي فعال هستند و جمعيتي درحدود 5/18 ميليون دانش‌آموز در اين مكان‌‌ها درحال تحصيل مي‌باشند، تنها 36498 مدرسه مجهز به كتابخانه هستند كه البته كيفيت و كميت اين كتابخانه‌‌ها جاي بحث دارد. فعاليت تنها 5092 كتابدار اغلب غيرحرفه‌‌اي در مدارس سراسر كشور گوياي تضاد و نابرابري در ميان آمار ارائه شده است.

اين آمار به خوبي نشان مي‌دهد كه درحدود 13 ميليون و 60 هزار نفر از دانش‌آموزان ما فاقد امكان مطالعه در كتابخانه‌هاي مدارس هستند. وضعيت آماري نمايشگاه‌هاي كتاب دانش‌آموزي نيز بسيار مأيوس‌كننده است، مثلاً از مجموع 437 نمايشگاه دانش‌آموزي كه در مدارس برگزار شده، هر مدرسه به‌طور متوسط داراي 2217 جلد كتاب بوده است. از نظر آماري استان تهران چه از نظر تعداد كتابخانه‌هاي موجود در مدارس و از نظر تعداد كتاب‌‌هاي موجود در اين كتابخانه‌‌ها مقام اول را داراست و پس از آن استان‌‌هاي اصفهان و خراسان و فارس و مازندران قرار دارند.
حال به تعريف كتابخانه و كتابخانه مدرسه بر طبق استاندارد يونسكو مي‌پردازيم. كتابخانه نهادي است در بر گيرنده مجموعه‌اي منظم از كتاب و نشريات ادواري يا هر نوع مواد ديداري ـ شنيداري يا گرافيكي ديگر همراه با خدماتي كه توسط كاركنان آن به منظور تسهيل استفاده از اين مواد در جهت برآورده ساختن نيازهاي اطلاعاتي پژوهشي، آموزشي يا تفريحي مراجعه‌كنندگان ارائه مي‌شود. در مقابل كتابخانه مدرسه به انواع مدارس پايين‌تر از سطح عالي وابسته است و به دانش‌آموزان و معلمان خدمات لازم را ارائه مي‌دهد و درعين‌حال مي‌تواند كتابخانه‌اي ويژه كودكان و نوجوانان نيز تلقي شود.

با توجه به تعاريف فوق از كتابخانه‌هاي استاندارد مي‌توان تخمين زد كه چند مدرسه در ايران مجهز به كتابخانه هستند!؟ از ديگر مشكلات كتابخانه‌هاي مدارس درحال حاضر مي‌توان به عدم وجود مكاني مستقل، فضاي كافي، نور، صدا و تمامي آنچه كه براي محصلان آرامش به ارمغان مي‌آورد اشاره كرد. مشكلات اقتصادي خانواده‌‌ها كه باعث شده تا كتاب از سبد خريد خانواده خارج شود، بيش از پيش لزوم توجه به كتابخانه‌هاي مدارس را گوشزد مي‌كند زيرا بسياري از دانش‌آموزان مكاني ديگري براي مطالعه آزاد ندارند و قدرت خريد لازم را نخواهند داشت تا كتاب مورد علاقه خود را خريداري كنند، ضمن اينكه بر مشكل عدم قدرت خريد يابد. عدم توزيع عادلانه كتاب در سطح استان‌هاي محروم را نيز بايد اضافه كرد. در اين موارد، يكي از بهترين و سريع‌ترين راه‌هاي جبران مشكلات و كاستي‌‌ها برگزاري نمايشگاه‌هاي كتاب دانش‌آموزي است و امكان جبران كاستي‌هاي مربوط به توزيع كتاب، مخاطب‌شناسي و ذائقه‌شناسي، قدرت خريد و نيز بالا بردن اطلاعات آماري و انتقال تجربه را فراهم مي‌سازد.

قسمت قبل   قسمت بعد
راهنماي سايت
كتاب
مقالات
پيش از مرگ بايد خواند
گزارشات
جان کلام
نقد و ادبيات
تاريخ سينما
شاهنامه خوانی
داستان های کوتاه
امثال و ادبيات كهن
افسانه ها و فرهنگ توده
آی کتاب پلی است بین پدیدآورندگان
کتاب و خوانندگان آثارشان
پیگیری و سفارش تلفنی
88140837