|
مروري بر كتاب
این دفتر كه در سال ۱۳۵۷برای نخستین بار منتشر شد, همچون كتاب « در حیاط كوچك پاییز, در زندان» حاصل دوران زندان شاعر است.
... این یادگزاره‌ای منظوم است, یادداشتهایی به نظم با فصل‌بندی و كمیت و كیفیاتی كه دارد, شعر به معنای معهودش نیست بلكه نوعی نظم و نظام است كه برای خواننده رمزآشنا داروندارش پیداست كه چیست ...
...[این دفتر] حاصل كار و یادگار از ایام زندان اخیر من [ است ] كه بایستی سالها پیش و همراه نخستین چاپ دفتر « پاییز در زندان » چاپ می‌شد.
... [ اشعار این مجموعه] داستانكی چند از دیده‌ها, برداشتها و اندیشه‌هاست, به جد و هزل و خاطره و خطور ذهن و نقل و خطاب, كه حاصل اشتغال ضمیر و انفعال و اشتعال درون و نتیجه تجربه‌های آن چند صباح زندگی من در زندان است....
می‌توان گفت، اخوان خاطرات, رویدادها, و دریافتها و برداشتهای خود را در دوران زندان به شكل حكایت و گزارش به نظم در آورده و آن را « نثر منظوم» نامیده است؛ چنانكه خود در مقدمه همین مجموعه می‌گوید: « ... می‌توانیم به جای خود و برای مقاصد و اغراض خود « نثر منظوم » هم داشته باشیم. و من در این منظومه مفص�'ل دست به چنین آزمایشی زده‌ام. و چند « حكایت» را در اوزان نیمایی به نظم كشیده‌ام.
در واقع این یادداشت‌ها و گزارش‌هایی است ( یاد گزاره‌هایی) كه موزون و منظوم شده است و در بسیاری از جهات عنصر اصلی شعر به قولی « صور خیال » درین منظومه عنصر اصلی نیست و شیوه بیان شعری هم كه بیش‌تر كنایی و غیر مستقیم و تصویری است درین آزمایش جای خود را در كل و جزء به راحت صراحت داده است و بیانی مستقیم و صریح دارد كه محتوی... را, از قلمرو شعر ��" شعر محض و ناب ��" كمابیش دور می‌دارد. »
زبان شعری اخوان در این مجموعه به زبان گفتار نزدیك‌تر شده و با فضای شعرها همگون و هماهنگ است. او در این شعرها و حكایتها, برای بیان حالات و احوال كسانی كه در زندان با او بوده‌اند, به ذكر تمام ج�'زئیات پرداخته و سبب پرگویی و بلندی شعرها شده است؛ به گونه‌ای كه اطناب و تفصیل از ویژگیهای اشعار این دفتر است و چنانكه شاعر اشاره می‌كند, آزمون و آزمایشی است برای رسیدن به شیوه‌ای در شعر و سخن.
|
|
