|
مروري بر كتاب
برپایه قرآن ، حدیث و تاریخ امام حسین علیه السلام در میان شیعیان، مسلمانان و حت٧ى دیگر جوامع، بیشتر با حادثه عاشورا ـ که درخشان‌ترین بخش زندگى ایشان است ـ ، شناخته شده است و اگر این بخش از زندگى ایشان با دیگر دوره‌هاى آن همراه شود، شناخت کامل‌ترى به دست مى دهد. از این رو، در این دانش نامه تمام مقاطع زندگى امام حسین علیه السلام بازگو می‌شود؛ هر چند حساسیت و بزرگى حادثه عاشورا ایجاب مى کرد که نسبت به آن مقطع ، بررسى علمى درخور صورت گیرد. دانشنامه امام حسین (ع) حاصل تلاش پژوهشگران موسسه علمی فرهنگی دارالحدیث و به قلم حجت‌الاسلام والمسلمین محمدی ری شهری است و آنچه پرداختن به این دانش نامه را با وجود آثار فراوان دیگر در این باره ضرورى مى سازد ، عبارت است از: ۱. جایگاه امام حسین علیه السلام و حادثه عاشورا در فرهنگ شیعه ؛ ۲. ظرفیت گسترده حادثه عاشورا و امام حسین علیه السلام براى بهره برى در مسیر کمال انسانى ؛ ۳. گسترش خرافات و سوء استفاده ها از حادثه عاشورا ؛ ۴. مغفول ماندن بخش هاى دیگر زندگانى امام حسین علیه السلام و غلبه نگاه تجزیه اى به زندگانى امام علیه السلام ؛ ۵. استفاده نکردن از منابع اصیل و کهن در بیشتر آثار و تألیفات منتشر شده؛ ۶. بررسى نشدن زندگانى امام علیه السلام از زاویه هاى تاریخى، حدیثى، تفسیرى ، کلامى ، فقهى و… . اینها و برخى دیگر از اسباب و علل، زمینه ساز پرداختن به این پژوهش شد و اینک مى توان اد٧عا کرد با جستجوى گسترده در تمامى مصادر مربوط ، اعم از منابع کهن و جدید، و نیز منظور داشتن ابعاد قرآنى، حدیثى، کلامى، فقهى، تاریخى و اجتماعى مسئله ، و نگاه تحلیلى ـ انتقادى به اط٧لاعات و آگاهى هاى موجود، مجموعه اى نسبتا جامع در باره امام حسین علیه السلام سامان یافته است. آنچه پرداختن به اين دانش نامه را با وجود آثار فراوان ديگر در اين باره ضرورى مى سازد ، عبارت است از:
1. جايگاه امام حسين عليه السلام و حادثه عاشورا در فرهنگ شيعه ؛
2. ظرفيت گسترده حادثه عاشورا و امام حسين عليه السلام براى بهره برى در مسير كمال انسانى ؛
3. گسترش خرافات و سوء استفاده ها از حادثه عاشورا ؛
4. مغفول ماندن بخش هاى ديگر زندگانى امام حسين عليه السلام و غلبه نگاه تجزيه اى به زندگانى امام عليه السلام ؛
5. عدم استفاده از منابع اصيل و كهن در بيشتر آثار و تأليفات منتشر شده ؛
6. عدم بررسى زندگانى امام عليه السلام از زاويه هاى تاريخى، حديثى، تفسيرى ، كلامى ،فقهى و... .
اينها و برخى ديگر از اسباب و علل، زمينه ساز پرداختن به اين پژوهش شد و اينك مى توان اد٧عا كرد با جستجوى گسترده در تمامى مصادر مربوط ، اعم از منابع كهن و جديد، و نيز منظور داشتن ابعاد قرآنى، حديثى، كلامى، فقهى، تاريخى و اجتماعى مسئله ، و نگاه تحليلى ـ انتقادى به اط٧لاعات و آگاهى هاى موجود، مجموعه اى نسبتا جامع در باره امام حسين عليه السلام سامان يافته است . اينك پيش از ارائه نتيجه اين پژوهش ، مباحثى را به عنوان درآمد و چشم انداز كل٧ى مطرح مى كنيم .
اين مباحث ، در چهار محور ، تقديم مى گردد:
1. دانش نامه امام حسين عليه السلام در يك نگاه ؛
2. ويژگى هاى اين دانش نامه ؛
3. كتاب شناسى تاريخ عاشورا و عزادارى ؛
4. مراحل تحقيق و تدوين اين دانش نامه .
اين دانش نامه ، از پانزده بخش و ۱۳۸ فصل ، تشكيل شده است . گزارش اجمالى بخش ها و فصل هاى دانش نامه ، از اين قرار است :
بخش يكم : زندگى خانوادگى سي٧د الشهدا عليه السلام
در بخش نخست اين دانش نامه ، چگونگى تول٧د ، نام گذارى ، ويژگى هاى ظاهرى ، چگونگى پرورش ، ازدواج و شمارِ فرزندان امام حسين عليه السلام ، در شش فصل ، مورد بررسى قرار گرفته است . در فصل يكم از اين بخش ، مد٧ت باردارى فاطمه عليهاالسلام به حسين عليه السلام و تاريخ ولادت امام حسين عليه السلام و حوادث مربوط به آن ، ارائه شده و شمارى از مسائل مربوط به اين موضوع ، مانند حضور اسماء بنت عُمَيس به هنگام ولادت امام عليه السلام و رؤياى اُم٧ فضل ، نقد گرديده است .
فصل دوم ، در باره نام گذارى امام حسين عليه السلام است . در اين فصل آمده كه نام گذارى امام عليه السلام و برادرش امام حسن عليه السلام ، از طريق وحى به پيامبر خدا صلى الله عليه و آله صورت گرفته است و پس از اشاره به نام ها ، كنيه و لقب هاى ايشان ، ضمن تحليلى ، برخى از گزارش ها در مورد اين كه امام على عليه السلام در ابتدا نام «جعفر» ويا «حَرب» را براى ايشان انتخاب كرده بود ، نقد و رد شده است .
در فصل سوم ، ويژگى هاى چهره ، اندام و هيئت ظاهرى امام حسين عليه السلام بيان شده...
|
